Het concept van software as a service (SaaS) is doorgedrongen tot vrijwel alle ict-gebieden. Zelfs storage-oplossingen worden al in een 'as a service'-model aangeboden. Naast de voordelen van een dergelijke oplossing staan echter mogelijke risico's, zoals beschikbaarheid en potentieel gegevensverlies tijdens datatransport. Managed Storage, waarbij het gehele beheer wordt uitbesteed, maar waarbij de hardware (en dus de ook alle data) in huis blijft, is volgens Viktor Hanekamp een pasklaar antwoord .
Storage is voor iedere organisatie vandaag de dag noodzaak. Vanwege allerlei juridische en belastingtechnische regels moeten talloze gegevens jarenlang beschikbaar blijven. Aangezien de meeste gegevens tegenwoordig digitaal zijn, geldt het dus ook voor digitale gegevens.
Ict-leveranciers hebben in de afgelopen decennia tal van hard- en softwarematige oplossingen ontwikkeld, evenals allerlei betalingsmodellen om de kosten transparant en beheersbaar te houden, om zoveel mogelijk tegemoet te komen aan de specifieke situatie van de individuele klant.
De laatste jaren is bijvoorbeeld het huren van opslagcapaciteit op basis van gebruik (capacity-on-demand) sterk in opkomst. Hierbij wordt de (dure) opslagserver niet gekocht, maar wordt er op basis van behoefte, ruimte gehuurd op de server die wel bij de klant in huis staat, maar eigendom blijft van de leverancier. Op deze manier heeft de klant wel de beschikking over een goede storage-oplossing, maar dan zonder de bijkomende investeringen in hard- en software, onderhoudskosten en het up-to-date houden van zeer specifieke kennis.
De ‘as a service’-variant
Een ander betrekkelijk nieuw concept is Online Storage, de 'as a service'-variant op het gebied van gegevensopslag. Hierbij wordt alle data opgeslagen in het eigen data center van de service provider, waarbij al het dataverkeer van en naar de klant via internet verloopt. De service provider garandeert op basis van de overeengekomen sla's (service leven agreement) zaken als beschikbaarheid, security en compliance. Grote internetbedrijven, zoals Amazon, Google en Microsoft, bieden inmiddels dergelijke kant en klare oplossingen en vrijwel alle andere storage-aanbieders zijn hard bezig hun internetoplossing vorm te geven.
In tal van situaties biedt 'storage as a service' uitstekende oplossingen. Dit geldt vooral waar het gaat om kleinere bedrijven, mobiele gebruikers of consumenten. De grote overeenkomst tussen deze groepen is vooral de beperkte hoeveelheid data. In veel gevallen worden online storage-diensten dan ook gebruik als 'back-up via internet'. Voor grote organisaties kan het risico van dataverlies tijdens transport en mogelijke security issues nog een beperkende factor zijn om het als primaire oplossing te omarmen.
Capacity-on-demand
De meeste storage-deskundigen verwachten dat ook in de toekomst een groot deel van de bedrijven blijft kiezen voor een storage-oplossing in huis. Hetzij volledig in eigen beheer met alle kosten op het gebied van hard- en software en gespecialiseerde medewerkers, hetzij op basis van een service-model, zoals capacity-on-demand. Een belangrijk voordeel van deze laatste oplossing is dat er alleen hoeft te worden betaald voor de schijfruimte die daadwerkelijk wordt gebruikt. Eventueel benodigde uitbreiding is vrijwel direct beschikbaar, maar tot die tijd kosten deze ongebruikte resources geen geld. En dat is – vooral in de huidige economische omstandigheden – voor veel ict-managers een aantrekkelijk idee.
Toch heeft capacity-on-demand ook nadelen. Het ontslaat de gebruiker dan wel van alle investeringen in een storage-server, maar de bijbehorende software en infrastructuur blijven verder geheel voor eigen rekening. Wat dat betreft is er geen verschil met alles in eigen beheer houden. Ook hier moet nog altijd blijvend worden geïnvesteerd in gespecialiseerde medewerkers die zich vrijwel uitsluitend moeten richten op het opzetten, monitoren, onderhouden en aanpassen van de storage-omgeving. Immers, zelfs kleine storage-oplossingen vergen al zeer specialistische kennis. Al deze investeringen in kennis, tijd en geld, zijn dus niet langer inzetbaar voor andere vormen van ict-ondersteuning, bijvoorbeeld voor het optimaliseren van de bedrijfseigen kernprocessen.
Managed storage
Naast andere oplossingen, zoals online storage en capacity-on-demand, biedt ook managed storage in tal van situaties specifieke voordelen. In dit model blijft de storage-infrastructuur (hard- en software) eigendom van de klant en garandeert de service provider de overeengekomen beschikbaarheid. Doordat alle hardware op locatie bij de klant staat, blijft deze de volledige controle houden.
Een dergelijk model komt de business alignment ten goede: it-resources worden hierdoor vrijgemaakt om aangewend te worden om strategischer processen te ondersteunen. Zo maakt bijvoorbeeld SAP Hosting sinds begin dit jaar gebruik van managed storage-diensten voor haar eigen diensten op het gebied van online storage en data backup. Daarbij doet SAP Hosting datgene dat het ook haar klanten adviseert: zich op de business concentreren en diensten uitbesteden die niet tot de core competence behoren.
Met deze keuze hoeft SAP Hosting zich niet meer bezig te houden met het managen en onderhouden van storage-infrastructuur. In plaats daarvan houdt de externe service provider constant een oog op alle kritische systemen, inclusief monitoring en alarming, en wordt er afgerekend op basis van daadwerkelijk gebruik, wat een behoorlijke besparing oplevert. Zodoende heeft SAP daardoor de handen vrij om zich volledige te richten op de eigen kernprocessen: het aanbieden van online storage en data backup.
Net als tal van andere oplossingen bieden sommige managed storage-providers verschillende betalingsmodellen. Waar de ene klant vooral absolute zekerheid wil ten aanzien van de kosten, prefereert de andere klant juist een maximale flexibiliteit qua storage-omgeving. Om tegemoet te komen aan dergelijke wensen hanteren enkele providers zelfs modellen die beide aspecten in vergaande mate samenbrengen.
Naast een 'on demand'-model, waarbij wordt afgerekend op basis van daadwerkelijk gebruik, en een 'pre-paid'-model waarbij specifieke storage-sla's worden aangeboden tegen een vast bedrag per maand, zijn er ook modellen die een groeiscenario aanbieden. Hierbij wordt storage-capaciteit aangeboden voor gemiddeld gebruik (voor de betreffende klant) die met de klant meegroeit (op basis van groeiverwachting). Daarnaast bieden enkele providers ook, ongeacht het model, de mogelijkheid van een bepaalde bandbreedte qua capaciteit om piekgebruik, bijvoorbeeld als gevolg van seizoensinvloeden, eenvoudiger en – vooral – transparant qua kosten te kunnen opvangen.
ISO en ITIL
Ongeacht het model waar een bedrijf voor kiest: bij iedere vorm spelen de sla's een essentiële rol. Hierin ligt immers vastgelegd welke diensten de klant mag verwachten en aan welke voorwaarden op het gebied van wet- en regelgeving er wordt voldaan. Verder staan in de sla's alle voorwaarden en criteria op het gebied van redundantie, noodplannen, data security, applicatie-prestaties, schaalbaarheid en beschikbaarheid, evenals de minimale en maximale storage-capaciteiten.
Dit is bij managed storage niet anders. Wel anders is dat het de mogelijkheid biedt van een complete storage-omgeving in huis (inclusief alle data), zonder de belasting van zaken als opzet, implementatie, beheer en onderhoud. Door de storage-omgeving uit te besteden aan specialisten ontstaat meer ruimte om alle tijd, aandacht en geld te focussen op de eigen kernprocessen.
Het enige nadeel: de juiste service provider selecteren. Daarbij gaat het dan om betrouwbaarheid, prijs-prestatie verhouding, sla's en waarborgen zoals ISO en ITIL.
Daarnaast is het zaak te kijken naar de verschillende betalingsmodellen om de gewenste balans te vinden tussen transparantie op het gebied van kosten, zonder in te boeten aan de benodigde flexibiliteit. Kortom, zaken waarmee iedere directie zonder dat er extra specialistische kennis is vereist, prima mee uit de voeten kan.
Viktor Hanekamp, program marketing manager Services Fujitsu Siemens Computers.
