Grote opdrachten gaan meestal niet meer naar één partij. Opdrachtgevers hanteren liever een 'verdeel en heers'-tactiek. Via multisourcing verdelen ze de ict over verschillende partijen. Zo'n multisourcing-aanpak vraagt regievoering om zowel de leveranciers aan te sturen als de achtergebleven ict-organisatie opnieuw in te richten.
Wat is dat?
Bij uitbesteding laten organisaties het ict-werk dat ze eerst zelf deden voortaan buiten de deur uitvoeren. In een aantal gevallen gaat (een deel van) het personeel dat dit werk uitvoert, mee naar het bedrijf dat de werkzaamheden overneemt.
Er bestaan allerlei variaties op het vlak van uitbesteding. Het werk kan bijvoorbeeld zonder personeel naar het buitenland (lagelonenlanden) worden verplaatst. Dat is een vorm van offshoring. Hierbij kan het gaan om farshoring (naar landen op andere continenten, zoals India) of nearshoring (naar landen in de buurt, zoals in Oost-Europa).
Daarnaast kan uitbesteding gaan om het elders laten uitvoeren van bepaalde zakelijke processen, zoals salaris- en personeelsadministratie, inkoop of facturering (inclusief ondersteunende it-systemen). Dit heet 'business process outsourcing', maar komt in Nederland mondjesmaat voor.
Wat zijn de trends?
De vraag naar uitbesteding blijft groeien. In Nederland kiezen ook het midden- en kleinbedrijf en de semi-overheid er vaker voor hun automatisering bij marktpartijen onder te brengen. Het kostenaspect blijft de belangrijkste drijfveer om ict-zaken uit te besteden, al is de moeilijkheid om goede medewerkers aan te trekken ook een reden. Een voorbeeld van een sector die hier veel last van heeft is het onderwijs.
India blijft het offshoreland bij uitstek voor Nederlandse opdrachtgevers, met name voor applicatiebeheer. Niet alleen opereren er sterke lokale partijen, zoals Wipro, Infosys, Tata Consultancy en Satyam, ook hebben grote westerse dienstverleners er vestigingen. Denk aan IBM, Accenture, EDS, Capgemini en Logica. Oost-Europa blijkt een populaire plek om helpdesks en servicedesks onder te brengen. Afrika (Ghana, Marokko, Zuid-Afrika) doet ook af en toe mee.
In Nederland moeten veel organisaties hun uitbestedingscontracten verlengen of vervangen. Daarbij is de kans groot dat zij andere it-partners aantrekken. Veel opdrachtgevers blijken namelijk niet tevreden over de geleverde prestaties. Soms leidt dat zelfs tot (gedeeltelijke) inbesteding: het weghalen van de automatisering bij de partner en het opnieuw inbedden in de eigen organisatie.
Klanten sturen strakker op resultaten. Ze zijn ervarener zijn geworden in het omgaan met leveranciers en er meer op gebrand dat hun partners de efficiency-afspraken echt nakomen. Bevalt het ze niet dan gaan ze met een andere leverancier in zee. Het automatisch verlengen van contracten is vandaag de dag minder aan de orde.
Grote opdrachten gaan meestal niet meer naar één partij. Opdrachtgevers hanteren liever een 'verdeel en heers'-tactiek. Via multisourcing verdelen ze de ict over verschillende partijen. Dat maakt opdrachtgevers minder afhankelijk van leveranciers. Bovendien moet uitbesteding meer opleveren dan alleen kostenreductie. Ook concurrentievoordelen zijn tegenwoordig het doel. Door een een 'best-of-breed'-aanpak in plaats van met één leverancier in zee te gaan, hopen bedrijven nieuwe producten sneller naar de markt te kunnen brengen.
Zo'n multisourcing-aanpak vraagt regievoering om zowel de leveranciers aan te sturen als de achtergebleven ict-organisatie opnieuw in te richten. Dat kan een opdrachtgever zelf doen of overlaten aan een apart aangestelde regievoerder.
Welke oplossingen zijn er?
De gouden regel is dat een organisatie eerst goed moet nadenken over wat zij precies wil uitbesteden en waarom. Het zomaar over de schutting gooien van vastlopende automatisering levert geheid problemen op. Zie het als een softwareontwikkeltraject: stel eerst een ‘functioneel ontwerp' op voordat je aan de slag gaat. Maak als het ware een foto van je ict-omgeving en bepaal welke delen vatbaar zijn voor sourcing en wat het eindresultaat moet zijn. Pas dan is het mogelijk de uiteindelijke resultaten van het sourcingtraject te becijferen en een businesscase te maken. Benchmarken is dus essentieel en wel vooraf.
Het kan geen kwaad een adviseur in te huren. In Nederland bestaan talloze in outsourcing gespecialiseerde consultants. Bekende namen zijn onder meer Quint Wellington Redwood, Verdonck, Klooster & Associates, Morgan Chambers, Metri Group en Synotion.
Een uitbestedingstraject zit vol voetangels en klemmen. Raadpleeg in je voorbereiding daarom de vakliteratuur die hierover gaat. Zie ook het topic Outsourcing op www.computable.nl.
Het Platform Outsourcing Nederland kan als vraagbaak dienen.
Consultancy Guide 2009
Dit artikel is onderdeel van de Consultancy Guide 2009. Deze gids geeft een overzicht van de trends en ontwikkelingen op de Nederlandse markt voor consultants. Daarnaast bevat de gids de resultaten van een onderzoek, uitgevoerd door TNS NIPO, naar de ervaringen van ict'ers met consultants. De Consultancy Guide 2009 verschijnt op 19 december 2008 in druk.
