Besturingssystemen: naar browser en cloud

Een besturingssysteem is de communicatielaag die ervoor zorgt dat toepassingen parallel kunnen draaien en dat hardwarebronnen worden verdeeld en efficiënt benut.

Wat is dat?

Een besturingssysteem is de communicatielaag die ervoor zorgt dat toepassingen parallel kunnen draaien en dat hardwarebronnen worden verdeeld en efficiënt benut. Vroeger draaide dat besturingssysteem op een pc of een server. In de toekomst draait het binnen de browser, of als gevirtualiseerde laag over een verzameling hardwarebronnen.

Wat zijn de trends?

Het ecosysteem van besturingssystemen verarmt. Het mainframe staat op uitsterven. Alleen IBM levert ze nog. Hitachi, Unisys en Fujtisu zijn gestopt en daarmee verdwijnen ook de besturingssystemen voor deze alternatieve mainframes. OS/2 wordt kunstmatig in leven gehouden: een netwerk van Russische programmeurs zorgt ervoor dat er nieuwe drivers komen voor de bevroren kern van dit besturingssysteem dat begin jaren negentig op zijn populairst was. Unix verliest terrein aan Linux, dat geschikter blijkt voor zware toepassingen dan vroeger werd gedacht. Windows is de grote overwinnaar op de massamarkt. Linux is nog niet zover, maar wat niet is kan komen.

De algemeen directeur van Red Hat, Jim Whitehurst, verwacht dat de kredietcrisis er voor zal zorgen dat open source software terrein wint ten koste van closed source software: "Ik heb een aantal gesprekken gehad met cio's die zeiden ‘we gebruiken alleen Microsoft-software en totaal geen open source. Maar we staan nu al onder druk om onze kosten te verlagen."

Welke oplossingen zijn er?

Het virtualisatieplatform is het serverbesturingssysteem van de toekomst. Althans, zo zou VMware het graag zien. Microsoft vreest met grote vreze dat de leverancier van virtualisatiesoftware gelijk heeft. Zijn hypervisor Hyper-V is nog maar net op de markt, maar de leverancier gaat die niet gebruiken in de aankomende cloud-uitvoering van Windows Server. Dat besturingssysteem, Windows Azure, krijgt een nieuwe hypervisor.

De browser is het client-besturingssysteem van de toekomst. Althans, zo zou Google het graag zien. Begin september kwam de zoekgigant met een gratis open source browser die speciaal ontwikkeld is voor het draaien van applicaties binnen de browser. Chrome bevat volgens Google eigenschappen die een besturingssysteem ook heeft: zo is het mogelijk ‘onder de motorkap te kijken' via een tool die laat zien hoeveel processor- en geheugencapaciteit elke tab opslokt. De belangen van Google zijn duidelijk: het bedrijf hoopt Windows overbodig te maken door de applicatielaag naar de browser te halen. Google Apps vormt onderdeel van die strategie. Maar wil Google deze slag echt winnen, dan moet de browser krachtig genoeg zijn. Google hoopt dan ook dat de open broncode van deze innovatieve browser zijn weg vindt binnen andere browsers, liefst ook van Microsoft. Microsoft neemt het zekere voor het onzekere en gaat Office in de toekomst ook online beschikbaar stellen. Office Web Applications komt tegelijk op de markt met Office 14. Ook open source kantoorpakket OpenOffice is inmiddels online beschikbaar.

De cloud is het alomvattende besturingssysteem van de toekomst. Althans, zo zou niet alleen Microsoft het graag zien, maar ook Google. Beide aanbieders stampen overal in de wereld datacenters uit de grond.
‘Utility computing' heeft zeker toekomst. Veel bedrijven staan te popelen om de deuren van hun datacenters te mogen sluiten. Die zijn duur in hardware, intensief in onderhoud en leveren minder flexibiliteit dan gewenst is. De ‘cloud' biedt die flexibiliteit wel. De prijs van de aanbiedingen van de concurrende ‘cloud providers' zal essentieel zijn.