Bedrijven zijn vaak teleurgesteld over de voordelen die een soa in de praktijk oplevert. Dat hebben ze echter aan zichzelf te wijten. Dat zeggen Computable’s soa-experts.
Als bedrijven teleurgesteld zijn over de resultaten van een Service Oriented Architecture (soa), komt dat meestal omdat ze de complexiteit van een soa hebben onderschat. Dat is de overheersende mening die te beluisteren valt tijdens een rondgang onder de soa-experts van Computable.
Edwin van Asch, solution architect bij Systemation: "Het is allemaal toch niet zo eenvoudig als het leek op de powerpoints van de leveranciers en consultants. Integratie is altijd complex en hard werken, hoe je het ook aanpakt. Toch is het eindresultaat van de soa-aanpak, in vergelijking met een meer traditionele aanpak (EAI of point to point) behoorlijk beter. Meer standaardisatie, minder afhankelijkheden van specifieke leveranciers, betere controle, beter onderhoudbaar, etc.. Voorwaarde is wel dat een soa is opgezet met behulp van erkende principes, en niet volledig naar eigen inzicht zonder gebruik te maken van bewezen patronen. Er is nog veel soa-kaf onder het koren dat soa een slechte naam bezorgt, maar eigenlijk de naam soa niet verdient."
SOA is meer dan techniek
Organisaties onderschatten vaak de beheer- en regie-aspecten van het implementeren van een soa. Bauke Teerenstra van Atos Origin: "De grote teleurstelling is ontstaan doordat soa wordt gezien als een ict-oplossing en bedrijfsorganisatorische aspecten niet worden meegenomen. Dus behaal je niet de beoogde voordelen, zoals business agility. Schuldigen? Vooral de ict-ers zelf, die niet verder (kunnen?/willen?) kijken dan de techniek, die onvoldoende openstaan voor nieuwe inzichten, en die hun klassieke integratieoplossingen zijn gaan invullen met nieuwe techniek. Wezenlijk verandert er dan natuurlijk niets."
Michael Widjaja, partner en senior executive bij Accenture: "Succesvolle soa-trajecten vergen veel aandacht, een rigide aanpak, denkwijze en discipline en schaalgrootte. Men moet ook beheer en organisatie adresseren om een goede soa te kunnen handhaven. En daar hebben de meeste bedrijven niet het geduld en zeker in deze tijd de financiële middelen niet voor .
Soa wordt nog vaak gezien als de oplossing in plaats van een middel om een applicatie architectuur te vereenvoudigen."
ROI onduidelijk
Bedrijven verwachen daarnaast te snel succes, terwijl de Return on Investment (ROI) van een soa lastig valt aan te tonen. Jeroen Smeulders, business consultant bij IFS: "Soa kost geld, veel geld, en het kwantificeren van het nut is niet altijd even makkelijk. Voor complexe situaties bij complexe bedrijven is het wel degelijk nuttig, maar bij het merendeel van de andere bedrijven? Precies zoals Gartner al zegt zullen veel bedrijven inderdaad eens gekeken hebben naar de ROI van zo'n project….en geschrokken zijn."
Ben Ootjers, consultant bij Unisys: "Duidelijke verbetering voor de business zijn moeilijk te definiëren en de zoete vrucht genaamd hergebruik wordt door vele managers en executives al niet meer zo lekker gevonden nadat ze deze tijdens het object oriented tijdperk ook al hebben geproefd."
Ferry Bijl, business solution architect bij Bijlsoft: "Technologisch gezien is soa een mooi verhaal, maar business wise is het slecht te verkopen. Tel daarbij op de mislukkingen die iedere implementatie van nieuwe technologie kent, en het is logisch dat organisaties wel kijken, maar niet kopen."
SOA kost tijd
Daarnaast wijzen veel experts erop dat soa wel degelijk voordelen oplevert, maar dat die voordelen niet meteen aan het licht komen. Daar is tijd voor nodig. Freddie van Rijswijk, senior executive bij ISIS Papyrus: "Soa als architectuurprincipe, daar is niets mis mee. Maar een bestaande, meestal productsilo-geörienteerde omgeving, herdefiniëren en ombouwen tot productdiensten op basis van een soa is andere koek. Dit is vergelijkbaar met het herzien van een stadsplanning en zal vele jaren kosten, veel overlast meebrengen en dus veel geld kosten voordat de baten zichtbaar gaan worden. En in deze tijd zijn dit soort investeringen gewoonweg te risicovol en overschrijden ze de tijdshorizon van de verantwoordelijke manager."
Tony van Heijst, senior presales bij Outsystems: "Het gaat vaak om langere projecten waarvan de opbrengsten vaak ook niet direct zichtbaar zijn. Hier komt nog bij dat voor volgend jaar de budgetten flink naar beneden bijgesteld moeten worden."
Paul Broekhoven uit het Team New Technology van Progress Software: "Soa is iets van de lange adem, De"majority"zal pas actie ondernemen zodra het bewijs er is. Dat moet nog komen en zal ook absoluut gebracht worden door de"early adapters", maar dat duurt nog even."
SOA wordt commodity
Een deel van de experts ziet het minder somber in. Raymond Braakhekke van Deloitte: "Met de opkomst van de soa-repositories hoop ik dat de nieuwe trend ‘soa in de organisatie' zal worden. Dit zou de organisatie zelf in staat moeten stellen om snelle veranderingen door te voeren, en vooral een snelle selectie te kunnen maken van bestaande assets binnen het bedrijf."
Viktor Grgic, senior consultant bij Xebia: "Soa vraagt om grote investeringen op basis van een lastig te begrijpen business case. Tegelijkertijd zijn er inmiddels vele succesverhalen en soa begint zelfs een commodity te worden."
Mendel Koerts, principal consultant bij Capgemini: "Na aanvankelijke desillusies krijgen organisaties het juiste gevoel in de vingers, de ene organisatie eerder dan de andere. Ze kunnen inmiddels lachen om eerder gestuntel onder de vlag van soa. Alle begin is moeilijk, nietwaar."
Gartner: SOA-hype is voorbij
Gartner beweert dat de soa-hype voorbij is. Die conclusie baseert het onderzoeksbureau op de uitkomsten van een vragenlijst die verspreid is onder 200 grote ondernemingen, en op gesprekken met klanten. Daniel Sholler, hoofd onderzoek bij het analistenbureau: "Vanaf het begin van 2008 hebben we een dramatische daling gezien in het aantal organisaties dat van plan is voor het eerst een SOA-project te starten." SOA wordt niet meer gezien als "iets dat uiteindelijk essentieel is voor elke organisatie". In plaats daarvan "hebben veel organisaties SOA geëvalueerd en besloten er geen tijd en inspanning meer in te investeren." Volgens Gartner is dat "typisch voor een techniek die net het ‘dal van de desillusie' heeft doorlopen" zoals Gartners hypecyclus die beschrijft.
Ik ben ermee eens dat men gauw SOA als een wondermiddel ziet om de huidige perceptie van automatisering te takkelen: sneller time to market, sneller veranderingen te kunnen ondersteunen, sneller met nieuwe producten te kunnen komen, de competitie voor te zijn, infrastructuur gericht op de business, enz.; gebruik makend van de huidige IT investeringen. Er zijn echter mogelijkheden om dit geleidelijk te doen en gericht de juiste beslissingen te nemen. Het is een andere denkwijze dat nodig is. Een dat een mix is van business en technisch, gebruikmakend van wat uit ervaring wel werkt. Zolang men zich vastklamt aan moduleren en met relationele oplossingen komt, zal het ook een zeer kostbare aangelegenheid worden die zeer moeilijk te onderhouden is. Internet is een goed voorbeeld: niet te moduleren, maar een ander denkwijze, gebruik makend van de huidige technische mogelijkheden.
Zoals bij elke hype is ook hier weer sprake van het grote verschil tussen marketing en praktijk.
De marketing stelt een nieuwe techniek voor als panacee voor alle vraagstukken. Een nieuwe techniek die vaak oude wijn in nieuwe zakken blijkt te zijn, maar wel iets te bieden heeft.
In de praktijk blijkt toepassing weerbarstiger te zijn.
Vervolgens wordt de techniek kapot geschreven, waarna er weer gezocht moet worden naar een nieuwe term.
En zo voorspel ik in de komende decennia nog vele architectuur modellen die elkaar allemaal sneller opvolgen dan dat ze te implementeren zijn…