Het ministerie van Onderwijs wil het lerarentekort tegengaan door de inzet van meer ict in het onderwijs. Er wordt negentig miljoen euro geïnvesteerd om door innovatie de werkdruk van docenten te verminderen.
Het ministerie van OCW (onderwijs, cultuur en wetenschap) investeert negentig miljoen euro om het lerarentekort in het onderwijs te verlichten met de inzet van ict in de klas. Het gaat om automatisering van het onderwijs zoals digitale schoolborden en software als lesmateriaal. Die digitale leermiddelen moeten de werkdruk van docenten verminderen.
Het bedrag van negentig miljoen euro komt bovenop een investering van een miljard euro om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren en het lerarenvak aantrekkelijker te maken. Dat moet gebeuren door een betere beloning, meer scholingsmogelijkheden en meer zeggenschap van docenten. Die plannen staan in de begroting 2009 van het ministerie van OCW waarin ook het beleid om het onderwijs te verbeteren is vastgelegd.
De negentig miljoen euro komt uit het zogeheten Fonds Economische Structuurversterking. Een fonds waarin de financiële meevallers van de aardgasbaten worden gestort. Bedrijven kunnen voorstellen indienen voor innovatie projecten die het lerarentekort tegen gaan. Begin 2009 beslist het kabinet aan welke projecten de negentig miljoen euro wordt uitgegeven.
Staken
Het onderwijs in Nederland kampt met een lerarentekort. Bovendien zijn betsaande docenten ontevreden over het salaris en de werkdruk. Nederlandse docenten geven gemiddeld 26 uur per week les. Collega's in andere Europese landen geven gemiddeld niet meer dan twintig uur per week les. Uit ontevredenheid over het loon en de werklast hebben 27 oktober 2008 docenten in het zuiden van Nederland het werk neergelegd. De werkonderbrekingen zijn onderdeel van een landelijke estafettestaking.
Ik benieuwd naar concrete plannen. Vooralsnog zijn het wat abstracte verhalen, ook in de gerelateerde artikelen. Ok?, een digitaal schoolbord is concreet en alle kleine beetjes helpen, maar dat is van een hele andere orde dan digitale lesstof.
Wat stellen die leraren zich aan. 26 uur gem? Ik heb er 36 :S
^ Wel enige nuancering: het gaat om 26 uur les(geven). Het aantal werkuren (voorbereiding, vergaderen, ouderavond, administratie, nakijken enz. enz.) is dus hoger.
“Uit ontevredenheid over het loon en de werklast hebben 27 oktober 2008 docenten in het zuiden van Nederland het werk neergelegd.”
Ik heb gehoord dat er morgen (28e) misschien wel in het hele land gestaakt wordt. Kijk, daar heb ik nou baat bij!
Mijn eindwerk heb ik al een hele tijd geleden ingediend. Workflow en lifehacking in het secundair onderwijs. Wablief? Lifehacking? Nee, het is niet zomaar turbotaal. Lifehacking omvat alle hints, tips en trucs om dingen sneller te doen, beter te organiseren en alledaagse problemen op slimme, misschien niet zo voor de hand liggende manieren op te lossen. Mijn eindwerk was echter meer dan zomaar een opsomming van trucjes voor leerkrachten. Die lifehacks werden ingebed in een vloed van informatie over planlast, werkdruk in het onderwijs, over creativiteit en organisatie, enzovoort. “Big deal,” hoor ik je denken, “er is al zoveel geschreven over planlast. Wat betekent dat nu voor mij?”
Wel, er is al veel over geschreven, maar echte oplossingen op individueel niveau worden nauwelijks aangereikt. Zulke oplossingen vind je nu op http://www.lifehackinginhetonderwijs.be, de online versie van mijn eindwerk. Leerkrachten die bereid zijn om hun eigen workflow in vraag te stellen, te verbeteren of helemaal te veranderen, die vinden er, onder andere, een volledige uitleg over de Getting Things Done-methode van David Allen, speciaal herwerkt voor leerkrachten. “Getting Things Done?” hoor ik je denken? De GTD-methode is een ondertussen wereldberoemde methodiek die vooral in de priv?sector, in zowel grote als kleine bedrijven, meer en meer aanhang vindt, een feilloos systeem dat toelaat dat je, ondanks hopen werk, je geest vrij kunt houden en vrij van stress kunt werken. Een ongewoon onderwerp voor een eindwerk in de lerarenopleiding, maar toch, er bleek heel wat interesse voor te bestaan.
Het maken ervan heeft me heel wat tijd en moeite gekost (wat normaal is voor het maken van een eindwerk), maar gelukkig kon ik rekenen op de welwillende medewerking van heel wat leerkrachten. Uit de gesprekken die ik met hen voerde, kon ik besluiten dat de combinaties van organisatiemiddelen en de toepassingen daarvan legio zijn. Iedereen werkt en organiseert zichzelf op een andere manier. Om organisatiesystemen op te bouwen, vertrekken mensen namelijk vanuit een bepaalde visie. Sommigen vinden gebruiksgemak belangrijk, anderen willen dat hun systeem extreem betrouwbaar is, nog anderen hebben er nog niet zo veel over nagedacht. Sommige leerkrachten beschouwen zichzelf als heel goed georganiseerd, maar hebben in de vakanties bijvoorbeeld helemaal geen nood aan een organisatie-instrument als een agenda. Daar is op zich geen bezwaar tegen, maar zo’n systeem lijkt voor anderen dan weer ondenkbaar. Bij de meeste mensen zijn die systemen gegroeid uit denk- en handelspatronen waar ze al heel hun leven mee vertrouwd zijn, in plaats van uit beredeneerde organisatieschema’s. Die systemen werden dan in de loop van de jaren aangepast aan de veranderende eisen van hun omgeving, maar dat maakt het nog geen ‘goede’, allesomvattende, sluitende methodieken.
In de afgelopen decennia wordt van werknemers, niet alleen van leerkrachten, steeds vaker verwacht dat ze meer taken op zich nemen. Gewoon taken uitvoeren is een zeldzaam iets geworden. In tijden waarin computers leerkrachten de mogelijkheid bieden om planlast de kop in te drukken, wordt zelforganisatie, niet alleen ver weg van, maar ook voor de computer, steeds belangrijker. Zulke zaken worden echter nauwelijks aangeleerd. In de lerarenopleiding kreeg ik weliswaar een goed idee van met welk administratief werk ik geconfronteerd zal worden, maar nergens, ook niet in het secundair onderwijs, heb ik geleerd hoe ik mezelf moet organiseren, hoe ik mijn agenda moet gebruiken om te plannen, hoe ik een archief maak, enzovoort. Een schoolagenda in het secundair onderwijs wordt bijvoorbeeld niet echt als een planinstrument gebruikt, maar eerder als een verslag-/verzamelinstrument. Toch wordt van iedereen verwacht dat ze kunnen plannen. Alleen wanneer de examens eraan komen of wanneer bepaalde leerlingen leermoeilijkheden hebben, wordt gestructureerd lesgegeven over ‘hoe het moet’. Meestal beperkt zich dat dan tot het opstellen van een blokrooster. Iedereen redt zich nu wel, of dat lijkt toch zo, maar toch moet iedereen zelf uitdokteren hoe ze bijvoorbeeld het best een agenda gebruiken of hoe ze hun papierwerk moeten organiseren. Dat is echter allesbehalve vanzelfsprekend, als je het goed wil doen.
Misschien is het wel een goede zaak dat er zoveel verschillende manieren zijn om te plannen. Iedere leerkracht kan zo een systeem uitbouwen dat perfect aansluit bij diens levensstijl. Individuele authenticiteit wordt niet alleen in het onderwijs, maar in heel onze maatschappij hoog in het vaandel gedragen. Toch geven alle ge?nterviewden toe dat hun systeem niet sluitend is. Er kan altijd nog iets verbeterd worden. Een verplicht organisatiesysteem zou niet in goede aarde vallen. Er worden al zoveel eisen gesteld aan leerkrachten en vernieuwingsgezindheid is niet overal gemeengoed. Je kunt niemand dwingen om iets op een bepaalde manier te doen, maar het is wel degelijk belangrijk, vind ik, om na te denken over hoe je jezelf het best kunt organiseren, met of zonder computer. Het kan dus zeker geen kwaad om eens na te denken over je eigen organisatie en open te staan voor nieuwe idee?n. De GTD-methode kan daar als leidraad voor dienen. Bijna alle elementen die daarin aan bod komen, werden door de ge?nterviewde leerkrachten vermeld, maar geen enkele leerkracht gaf te kennen een sluitend systeem te hebben om al die elementen aan elkaar te linken.
De lifehacks op mijn nieuwe site http://www.lifehackinginhetonderwijs.be zijn eigenlijk niet-noodzakelijke aanvullingen op die methode, maar wanneer je ze toepast, kunnen ze een wereld van verschil betekenen. Elke week mag je je verwachten aan nieuwe tips, hints en trucs om het jezelf gemakkelijker te maken. Bij deze nodig ik dan ook iedereen uit om zelf ook lifehacks door te sturen (funkyfre@gmail.com). Feedback is uiteraard altijd welkom.