In het imago-onderzoek naar de meest innovatieve ict-bedrijven is Google dit jaar oppermachtig. De nummer 1 krijgt zo veel stemmen dat je je afvraagt of bijna alle innovatie echt bij één bedrijf zit. Geen innovaties zonder gebruikers. Consumenten blijken dan ook een ideale testgroep te vormen voor nieuwe producten en diensten.
Innovatieve bedrijven kunnen snel naam maken. Het is dan ook best mogelijk dat de relatief nieuwe gevestigde orde van Google en TomTom volgend jaar wordt verstoord door een nieuwe speler. Vooralsnog zijn er echter geen kapers op de kust. De nummer 1 wordt zelfs niet meer op de hielen gezeten door de nummer 2, zoals vorig jaar. TomTom behaalt slechts 56 procent van de score van Google. Als je naar de resultaten kijkt, zou je bijna denken dat alleen de nummer 1 een echte innovator is. Deze wordt door meer dan vier keer zo veel deelnemers als grootste innovator genoemd als de nummer 2.
Microsoft minder innovatief
Op de derde plaats in de lijst van meest innovatieve ict-bedrijven vinden we Apple, dat een plaats stijgt, ten koste van Microsoft. De softwarereus was volgens ict-professionals twee jaar geleden nog het meest innovatieve bedrijf, maar moet langzaam terrein prijsgeven. IBM maakt de top 5 compleet en boekt winst noch verlies.
Zoals ook in de andere lijsten te zien is, krabbelen HP en SAP weer op uit een dal, met respectievelijk twee en drie plaatsen winst. Oracle, Capgemini en Citrix doen het ook weer iets beter dan vorig jaar. Interessante nieuwelingen in de top 20 zijn EMC en Atos Origin, toch ict-bedrijven die al heel wat jaren in de Computable 100 te vinden zijn. De grootste daler in de top 20 is Intel, dat met tien plekken verlies op de 19e plaats staat. Ook Dell en Tele Atlas verliezen iets van glans als innovatieve bedrijven. Vodafone, Surfnet en Ordina stonden vorig jaar nog in de top 20, maar vallen daar nu buiten.
Google: consumentenmarkt als proeftuin
Nergens scoort de nummer 1 in de Computable 100 zo overtuigend als in de lijst met meest innovatieve organisaties. Ook dit jaar lanceerde Google weer vernieuwingen, zoals initiatieven op het gebied van cloud computing, een besturingssysteem voor mobiele telefoons, een Second Life-variant en zelfs een webbrowser. Dat maakt het bedrijf voor ict-professionals kennelijk tot de ultieme vernieuwer.
Hoe opvallend is het dat een onderneming die met veel toepassingen eerst en vooral de consumentenmarkt bestookt toch onder zakelijke gebruikers zo goed scoort? "In de jaren negentig zag je dat mensen op kantoor een sublieme technologische omgeving hadden, terwijl ze thuis hooguit een langzame pc hadden staan. Nu is dat omgekeerd: consumenten hebben thuis vaak betere voorzieningen dan op kantoor", zegt Erik de Muinck-Keizer, territory manager Enterprise Benelux van Google. "In de consumentenwereld zie je dat de iPhone, TomTom en ook onze producten een aanjager zijn voor zakelijke toepassingen. De technologie is ingewikkelder geworden, maar het gebruikersgemak is sterk toegenomen. Ook het online leven speelt zich vooral thuis af." Wat dat betreft is het volgens De Muinck-Keizer helemaal niet zo vreemd dat niet een van de usual suspects de innovatielijst aanvoert. "Grote bedrijven slokken andere dienstverleners op en innoveren niet meer. De succesvolste beursintroducties van de laatste tijd zijn van bedrijven die in de consumentenmarkt opereren."
Veel applicaties van Google, waaronder de kantoortoepassingen, zijn ook vooral in de privé-sfeer ontstaan, maar het succes is na anderhalf jaar ook daarbuiten al groot. Hetzelfde geldt voor video. Erik de Muinck-Keizer: "We bieden YouTube-achtige functies voor een kantooromgeving. Daarmee kan een werknemer bijvoorbeeld een trainingsvideo maken, of een aankondiging van een overname of fusie. Zaken die je liever niet op YouTube zet." Het gevaar dat mensen de applicaties als consumententoepassingen blijven zien, is volgens De Muinck-Keizer niet groot. "Mensen zien de grote toegevoegde waarde. Het gebruik van telefoon en e-mail is zakelijk ook heel anders dan thuis. Hetzelfde geldt voor chatapplicaties. In conference calls zit je vaak met te veel mensen. Onderling chatten is dan een toepassing die zakelijk prima van pas komt."
Apple: zakelijke gebruikers melden zich
Apple is volgens Computable-lezers nét iets minder innovatief dan TomTom, maar wel goed voor een derde plaats in de innovatielijst, met net iets minder punten dan de nummer 2. Overigens zetten 295 respondenten Apple op de eerste plaats van meest innovatieve bedrijven tegen 140 deelnemers die TomTom als grootste innovator beoordeelden. De twee bedrijven komen sowieso dicht bij elkaar in de buurt wat betreft de eindscore. Wat de nummer 2 en 3 gemeen hebben, is dat veel van hun producten vooral in de consumentenmarkt aanslaan.
De introductie van de iPhone in Nederland is ongetwijfeld het meest in het oog springende wapenfeit voor Apple. Tal van publicaties, waaronder Computable, presenteerden lijsten met redenen om de iPhone niet of juist wel zakelijk te gebruiken. Een jaar na de introductie in de Verenigde Staten gaven cio's nog massaal aan de telefoon niet zakelijk genoeg te vinden. De 3G-variant die deze zomer zijn intrede deed, lijkt echter meer zakelijke gebruikers over de streep te trekken, vooral met de ondersteuning van Exchange en recent ook Lotus Notes.
Overigens zijn Macintosh-computers aan een opmars bezig in het bedrijfsleven, dankzij een heel andere innovatie: virtualisatie. Dankzij die technologie is het nu ook mogelijk Windows- of Linux-besturingssystemen op de Mac te draaien, en aangezien Macs door veel cio's als betrouwbaarder worden gezien dan concurrerende systemen, doet Apple wat dat betreft opvallend goede zaken.
EMC: overnames niet om de marktwaarde
"Het is jammer dat VMware niet apart als bedrijf in de lijst is opgenomen", zegt directeur Frans Rahms van EMC Nederland. Rahms had het interessant gevonden te zien hoe ict-professionals dit onderdeel van EMC waarnemen, dat vooral de laatste jaren veel in het nieuws kwam door de grote aandacht voor virtualisatie. VMware wil met de nieuwste producten het hele datacenter virtualiseren, inclusief opslag- en netwerkapparatuur. "We bieden een compleet nieuw besturingssysteem voor datacenters. Zo ontstaat een virtuele cloud. Gebruikers kunnen virtuele systemen, inclusief virtuele machines en alle instellingen naar servers van externe aanbieders van cloud computing-diensten overzetten." De technologie van VMware en EMC komt steeds dichter bij elkaar. "De samenwerking, die in het begin wat afstandelijk was, is nu geïntensiveerd."
Hoe innovatief is een bedrijf dat vooral in het nieuws komt door de overnames die het doet? Rahms: "EMC besteedt 11 procent van zijn omzet aan R&D. Dat is niet alleen in absolute zin een flink bedrag. Vooral in hard- en software wordt veel onderzoek gedaan, wat tot innovaties leidt. EMC neemt geen bedrijven over om de marktwaarde. Sommige overnames halen nauwelijks de pers, maar zijn voor onze innovatiekracht wel heel belangrijk." Rahms noemt X-Hive als een van de voorbeelden, een oplossing voor gegevensbeheer in XML. Ook RSA, dat producten maakt voor de beveiliging van gegevens, was een belangrijke overname. "In eerste instantie leek de overname misschien niet logisch, maar de visie op information centric security sluit juist goed aan bij onze strategie, Ook qua innovatieve slagkracht voegt RSA veel toe: er zijn meer RSA-licenties dan Microsoft-licenties, simpelweg omdat het in alle toepassingen van Microsoft wordt gebruikt." Ten slotte wordt ook de consumentenmarkt niet overgeslagen, bijvoorbeeld met de recente overname van opslagfabrikant Iomega en Mozy Online Back-up.
Ook kleinere acquisities, soms van bedrijven waar nog geen dertig mensen werken, kunnen van groot belang zijn, bijvoorbeeld op het gebied van intellectueel eigendom." In economisch onzekere tijden is innoveren een uitdaging. Een voordeel voor EMC is volgens Frans Rahms dat de klant optimale oplossingen zoekt in beveiliging en consolidatie. "Wat betreft andere projecten zie je dat klanten op dit moment voorzichtiger zijn, bijvoorbeeld bij grote CMS-projecten met lange trajecten. Klanten willen nu vooral hun problemen hebben opgelost."
Intel: energiebesparing als innovatie?
De rol van Intel in de geschiedenis van de manier waarop we tegenwoordig met de pc omgaan, is onmiskenbaar groot. In tegenstelling tot die andere grootheid, Microsoft, weet Intel zijn positie als innovator in onze lijst niet vast te houden. Met maar liefst tien plaatsen verlies staat de chipfabrikant dit jaar nog maar net in de top 20 van meest innovatieve bedrijven.
Intel vernieuwt nog steeds. Transistoren worden nog altijd kleiner, chips sneller en energiezuiniger. Aan de wet van Moore (die voorspelde dat het aantal transistors op een chip door de technologische vooruitgang iedere twee jaar verdubbelt), komt ondanks voorspellingen dat het einde naderde, maar geen einde. De innovaties van Intel spreken waarschijnlijk minder tot de verbeelding dan vernieuwingen op het gebied van hardware, software of internet.
Misschien kan het groene datacenter de fabrikant weer op de kaart zetten als innovatief bedrijf. Met de nieuwe processors belooft Intel een energiebesparing van tien procent met prestatieverbeteringen van vijftig procent vergeleken met de voorganger. Ook functies voor virtualisatie moeten de processors van Intel energiezuiniger maken: meer virtuele machines op één server betekent uiteindelijk een lager energieverbruik per virtuele machine.
Ziggo: 20.000 proefpersonen
Ze staan nog niet in de top 20, maar kloppen wel op de poort. Ziggo is dit jaar uiteraard voor het eerst vertegenwoordigd in de Computable 100. Het bedrijf ontstond dit jaar uit een fusie van de aanbieders Casema, @Home en Multikabel. Het nieuwe concern maakte niet bepaald een fraaie start: er waren zo veel klachten over storingen dat de Consumentenbond een speciale klachtenlijn opende. Zakelijke internetgebruikers kwamen in de problemen omdat zij plotseling een dynamisch ip-adres kregen.
Hoewel een woordvoerder zelf toegaf dat concurrent UPC vooroploopt met het aanbieden van internet op hogere snelheden, vinden Computable-lezers Ziggo toch innovatiever. Ter vergelijking, de nieuwe aanbieder staat op de 27e plaats van meest innovatieve bedrijven, UPC staat op nummer 53.
Het kabelbedrijf heeft snel geleerd van de fouten uit het verleden en wil de verhoogde snelheid niet regionaal aanbieden, maar moet het in de loop van 2009 grootschalig voor alle abonnees mogelijk zijn. Dat UPC er meer haast mee maakt, komt waarschijnlijk door de opmars van glasvezel in Amsterdam en andere steden. Ziggo ziet niet alleen toekomst in sneller internet, de concurrentieslag gaat volgens het concern op het gebied van mobiliteit plaatsvinden: we willen overal kunnen internetten met een redelijke snelheid.
De nieuwe kabelgigant laat zich overigens wel van zijn innovatieve kant zien door een klantenpanel in te stellen, dat uiteindelijk uit 20.000 abonnees moet bestaan. Dit panel moet mee gaan denken over nieuwe producten en diensten en als testomgeving dienen.
