Dubbele identiteit is digitaal probleem

Op het opiniedeel van het Topic Security is een bijdrage terug te vinden over het kweken van meerdere identiteiten. In de ‘echte wereld' krijgen personen bewust of onbewust soms een tweede identiteit. De digitale wereld zou deze problemen moeten oplossen. Onze experts aan het woord.

Expert Lex Borger, principal consultant bij Logica, fantaseert wel eens over hoe gemakkelijk het is om een identiteitsschaduw te maken met dezelfde menselijke eigenaar. "Je zou dan meer moeten spreken van een dubbele identiteit in plaats van een fictieve identiteit. Er zijn gevallen bekend van mensen die ongevraagd een tweede identiteit kregen, bijvoorbeeld door een ongebruikelijke naamswijziging bij een huwelijk of een kind met dubbele nationaliteit. Iemand die (illegaal) onder de identiteitsradar van de maatschappij zit, kan later zo'n gekweekte identiteit overnemen. Fictieve identiteiten zijn op te sporen door te eisen dat mensen in persoon op komen dagen aan het loket. Bij mensen met meerdere identiteiten werkt dit niet, omdat de menselijke eigenaar wel degelijk aan de balie kan verschijnen, zolang ze maar niet ‘samen' aan de balie hoeven te komen. Onze identiteit kan uiteindelijk prima een eigen leven gaan leiden zonder ons. Een echte oplossing voor dit probleem hebben we helaas nog niet, één ding is zeker: die zal niet technisch zijn, daarvoor is het te veel mensenwerk."

Bernhard van der Feen
Product solution manager security
Microsoft

"Dit lijkt mij een serieuze business te worden. Je ziet dit al in computergames gebeuren. Mensen kweken personages die dan met een bepaald niveau of persoonlijkheid te koop gezet worden. Hoe hoger hoe duurder natuurlijk. In het echt kun je natuurlijk allerlei technologieën bedenken om dat tegen te gaan, maar het zal een bijzonder dure operatie worden om dat voor de hele mensheid te doen. Dus waarschijnlijk niet realistisch. Misschien moeten we er nu al vanuit gaan dat we dat niet tegen houden en er dus mee moeten leven. Sterker nog, gebruik van gaan maken. Als je er verder over nadenkt, is het namelijk ook helemaal niet zo erg, zolang je er in jouw ontwerp ook maar niet vanuit gaat dat een identity en een persoon 1:1 is. Dat zou pas een cruciale ontwerpfout zijn."

Sinclair Koelemij
Operations team leader security services
Honeywell

"Stel dat het lukt een tweede identiteit te creëren (het is wel heel voorzichtig leven gedurende de tijd dat je het opbouwt), wat heb je dan bereikt? Welke grote slag kun je slaan die investeren in het dichten van het gat rechtvaardigt? De meeste mensen in de samenleving zijn per definitie netto bijdragers aan de maatschappij in de vorm van belastingen en verzekeringspremies. Misschien kan ik tien kinderidentiteiten creëren en een paar jaar kinderbijslag verdienen, maar vroeg of laat loop ik tegen de lamp omdat ik uiteindelijk voor het financiële verkeer een bankrekening nodig heb met adresgegevens. Ik zie vooralsnog niet de voordelen."

Erik Westhovens
Adjunct-directeur/cio
DeltaISIS

"In Nederland is het ‘kweken' van een dubbele identiteit goed afgedicht. Er dient binnen drie dagen na de geboorte een bewijs te worden overlegd van arts, vroedvrouw of gynaecoloog dat het kind is geboren. Daarna gaat het kind in de gemeentelijke basisadministratie (GBA) en daarna wordt zijn digitale identiteit opgebouwd. Het gaat alleen mis op het moment dat mensen vanuit het buitenland komen en daarbij valse of onjuiste gegevens afgeven. Persoonlijke controle is dan de enige manier om dit tegen te gaan. In de digitale wereld heeft half Nederland al een tweede identiteit. Ik houd zakelijke posts online strikt gescheiden van persoonlijke door gebruik van een synoniem."

Marco Barkmeijer
Salesmanager
SecureLink

"Hoewel het mogelijk is om een tweede identiteit te kweken (fictieve geboorte aangeven bij burgerlijke stand als zijnde aanwezige bij geboorte waarvan vader onbekend is, en je hebt een BSN), is het een lange weg ernaartoe (oppasvader spelen en met het oppaskind naar het consultatiebureau, enz.). Stel dat het allemaal lukt, dan kan een crimineel inderdaad (na zo'n 21 jaar kweken) zijn snode plannen uitvoeren met deze extra digitale identiteit. Die plannen zijn dan hoogstwaarschijnlijk gericht tegen een groot bedrijf of een overheidsinstelling (waar veel geld te halen is). Deze bedrijven en instellingen zullen identiteitscontroles moeten hebben die beter zijn dan de huidige controles, want men gaat er immers van uit dat er bij een fysiek persoon ook maar één digitale identiteit hoort. Dat is nu het echte probleem: hoe verifieer je of een fysieke persoon maar één digitale identiteit heeft?"

René Visser
Senior consultant
Oversite

"Een tweede identiteit is wellicht nog makkelijker te realiseren dan de eerste. Ik ben meerdere malen getuige geweest van de slechte koppelingen tussen de verschillende systemen/applicaties bij de (gemeente) overheid en/of processen. De helft van gezinnen kwamen (in de administratie) even in een andere gemeente te wonen. Onbekenden werden ingeschreven op adressen en panden werden gesplitst in appartementen. Deze incidenten kunnen ertoe leiden dat ik als crimineel kan kiezen voor het korte traject. Achterhaal hoe de systemen zijn gekoppeld en bekijk de processen en de mensen. Doorzie de zwakheden en voer jezelf in. Ik vraag me af of dit ontdekt wordt. Verder kan je natuurlijk ook een (stro)mannetje/vrouwtje inzetten of zelf als uitzendkracht bij de gemeente of bij een ict-applicatieleverancier van de gemeente aan de slag gaan. Lukt dit niet, dan kan ik altijd nog uitwijken naar een ander EU-land. Als ik wil hoef ik echt niet 21 jaar te wachten."

Peter Westerveld
Managing partner en security consultant
Sincerus

"Ik geloof best dat het mogelijk is om een tweede identiteit te creëren. Dit zou dan moeten gebeuren bij de eerste registratie en dus bij de geboorte en aangifte op het stadhuis. Maar het beoogde doel is mij niet duidelijk. Als de doelstelling criminele activiteit zou zijn, dan vereist dit wel een heel strakke voorbereiding, want pas na een jaar of achttien kun je er gebruik van maken. Veel interessanter is het voor criminelen om een tweede identiteit aan te nemen waarmee illegale activiteiten kunnen worden uitgevoerd en waarmee het moeilijker wordt voor het openbaar ministerie om een strafbaar feit te bewijzen. Het aannemen van een andere identiteit is wellicht nog makkelijker dan er een kweken. Zeker gezien het aantal specialistische bedrijven dat zijn broodwinst heeft gevonden in het verifiëren van identiteiten in opdracht van bijvoorbeeld financiële instellingen en telecomaanbieders."

Gerrit Post
Senior consultant
Continuity Planning Associates

"Het gaat al heel snel mis. Je moet als zuigeling al aan een behoorlijk aantal maatschappelijke evenementen deelnemen: hielprik, zuigelingenzorg, etc. Stel dat je fictief in de GBA zit, dan zul je ook moeten voldoen aan de Leerplichtwet en na vijf jaar of zo ergens op een school opdraven. Kortom, vreselijk veel kuilen onderweg en weinig bruggen om ze over te steken. Jammer, zo werkt het niet. Erover filosoferen is één ding, realiseren een ander. De winst is minimaal twijfelachtig terwijl om die winst te bemachtigen andere wegen bewandeld kunnen worden die meer (en/of sneller) resultaat lijken op te leveren. Het roept wel een interessante vraag op, want er zijn waarschijnlijk geen bewezen gevallen bekend. De ‘succesvollen' houden zich muisjesstil en de ‘slachtoffers' ook. Of zou je aan gebrek aan bewezen gevallen kunnen concluderen dat het niet zo'n vaart loopt?"