Software-as-a-service (SaaS) zal zich niet alleen bewijzen als de volgende evolutionaire fase in de ontwikkeling van de softwareindustrie, maar ook als een regelrechte revolutie. Als je in ogenschouw neemt welke radicale verschuiving het SaaS-model betekent, is het vreemd dat maar zo weinig mensen inzien hoe groot de positieve verandering zal zijn.
De revolutie die SaaS teweeg brengt zal ertoe leiden dat de kwaliteit van software drastisch zal verbeteren, dat er versneld innovatie zal plaats vinden en dat de macht weer in de handen van de koper van softwarefunctionaliteit komt te liggen. Maar net als bij de komst van pc’s en de daarop volgende innovatiegolf, is het in het begin moeilijk te overzien wat de gevolgen zullen zijn. We zijn immers druk bezig om ons gewone werk goed te doen; iets nieuws en anders kan ons makkelijk ongemerkt passeren. Wat in het geval van SaaS bovendien versluierend werkt, is de valse start die SaaS heeft gemaakt. Het barsten van de dot-com bubble heeft er immers voor gezorgd dat slechts een handvol SaaS-bedrijven heeft weten te overleven. Dat alles is nu aan het veranderen. Het succes van bedrijven als Google, Salesforce.com, Webex en vele anderen heeft de aandacht getrokken van softwaremakers, investeerders en enterprises. De tijd is rijp voor de volle ontwikkeling van SaaS.
Alle stukjes vallen op hun plek
Er zijn vele redenen waarom SaaS nu klaar is om te gaan groeien. Het internet is volwassener en beter betrouwbaar. Bovendien zijn er meer en beter standaarden die het makkelijker maken om SaaS te ontwikkelen. De browser was in het begin een belangrijke beperking, maar met de komst van Ajax, Web 2.0 en de nieuwe generatie browsers zijn die beperkingen geslecht en is er voor de gebruiker vrijwel geen verschil meer tussen een applicatie in de browser en een enterprise-softwareclient.
Sceptici riepen jarenlang dat de integratie tussen SaaS en bestaande commerciële software moeilijk of onmogelijk was, webservices en xml-standaarden hebben aangetoond dat ze ongelijk hadden. We zullen dan ook meer en meer zien dat softwarebedrijven hun software van de grond af opbouwen als SaaS en steeds minder gaan optreden als aspdie bestaande enterpisesoftware een html front-end geeft.
Wat zijn die revolutionaire voordelen dan?
De SaaS-revolutie heeft het potentieel om de komende jaren de manier waarop businesstechnologie wordt gebouwd, onderhouden en gebruikt op zijn kop te zetten. Bedrijven hoeven niet langer dure pilots te financieren of miljoenen vooraf te investeren om software aan te schaffen. Ook zal de noodzaak minder worden voor bedrijven om te investeren in high performance interne netwerken. Repeterende maintenance kosten en kosten voor de moeizame integratie en customisatie zullen bij het gebruik van SaaS-software slechts fracties zijn van de kosten die bedrijven gewend zijn te maken voor het gebruik van traditionele software. Bedrijven gaan betalen voor wat ze nodig hebben wanneer ze het nodig hebben!
Een ander duidelijke verschuiving ligt in het lagere risico van slechte keuzes dat bedrijven lopen. Van oudsher ligt het risico van het kopen van software primair bij de koper. Een historische vuistregel is dat er ongeveer vijf keer de aanschafkosten voor software moeten worden gespendeerd aan customisatie/integratie, maintenance, training, etc. Eenmaal gekozen en opgezet zit je dus voor jaren vast aan mogelijk een slechte keuze. Met SaaS worden deze additionele kosten veel minder. SaaS maakt het bovendien mogelijk om makkelijk over te stappen van de ene leverancier naar de andere. Dit kan niet anders dan een enorme impact hebben op de bestaande software-industrie. SaaS-softwarebedrijven zijn gedwongen om elke dag om elke klant te concurreren. Als je als softwarebedrijf dus niet de meest betrouwbare, innovatieve en kosteneffectieve service biedt, word je overnight vervangen door een concurrent.
Tenslotte zullen de security-problemen die software nu zo plagen worden opgelost. Veel bedrijven missen nu eenmaal de resources en kennis om te zorgen dat de software die ze nu gebruiken goed en veilig wordt geïnstalleerd en gebruikt. Dit levert niet alleen een riskante bedrijfsomgeving op, maar stelt het bedrijf ook bloot aan compliance-problemen. SaaS-vendors moeten applicaties bouwen die zowel zeer beschikbaar als veilig zijn. Immers, doen zij dit niet en worden zij geconfronteerd met een issue, dan zullen hun klanten snel het vertrouwen verliezen. Ik hoef niemand uit te leggen wat daar het gevolg van is in de huidige markt. De verantwoordelijkheid om over veilige software te beschikken verschuift dus van de gebruiker naar de softwareleverancier.
Het mag duidelijk zijn: de revolutie die SaaS betekent, leidt tot een nieuwe fase in de evolutie van de softwaremarkt. En andersom, de evolutie in de manier waarop bedrijven functionaliteit afnemen zorgt voor een revolutie in de ontwikkeling en het gebruik van software.
Paul Ferron schrijft dat SaaS zorgt voor een ?regelrechte revolutie? in de software-industrie. Er wordt gesproken over ?radicale verschuiving? maar het is ?moeilijk te overzien wat de gevolgen zullen zijn?. Wat de revolutie precies inhoudt, wordt echter nauwelijks genoemd. Mamut?s 400.000 klanten zitten bijvoorbeeld niet te wachten op een revolutie, maar juist op een geleidelijke overstap naar nieuwe business modellen, applicaties en services.
Volgens Ferron zit er ?voor de gebruiker vrijwel geen verschil meer tussen een applicatie in de browser en een enterprise-software client.? Dit zien wij anders. Er zit namelijk nog wel degelijk verschil tussen lokaal ge�nstalleerde en online aangeboden software. Lokale software is nog altijd sneller toegankelijk, biedt simpelweg meer functionaliteit en is ook offline toegankelijk.
Verder wordt in het artikel beweerd dat SaaS het mogelijk maakt ?om makkelijk over te stappen van de ene leverancier naar de andere.? Dit is wellicht zo, maar het betekent nog niet dat gebruikers dat ook daadwerkelijk zullen doen. Gebruikers die hun hele bedrijfsvoering bij een leverancier hebben ondergebracht, zullen wel drie keer nadenken voordat ze gaan overstappen, ook bij online aangeboden software.
?De verantwoordelijkheid om over veilige software te beschikken verschuift dus van de gebruiker naar de softwareleverancier.? Eens, maar op het gebied van veiligheid leeft nog een hoop scepsis bij gebruikers. Wij merken in ieder geval dat veel ondernemers er nog niet klaar voor zijn om hun gegevens (zoals de bedrijfsadministratie) volledig uit handen te geven. Ook hier is de geleidelijke stap gewenst.
Tenslotte is de toegang tot online aangeboden software afhankelijk van een internettoegang, die hoewel verbetert, het helaas nog wel eens laat afweten. Voor bedrijven die afhankelijk zijn van deze software, is elke minuut dat ze niet bij hun gegevens kunnen onacceptabel. Voor deze gebruikers zou het daarom een uitkomst zijn wanneer ze hun gegevens via lokale software zouden kunnen benaderen.
Conclusie: de gebruiker is niet gebaat bij een revolutie zolang het SaaS model niet aan zijn/haar wensen voldoet, We hebben het in mijn ogen dan ook niet over een revolutie maar evolutie. Dit alles pleit voor een combinatie van lokale software en hosted services: Software + Services. Nu en in de toekomst.
Dave Kroder
Country Manager Nederland, Mamut Software