Het woord open source hoor ik tegenwoordig dagelijks meerdere keren voorbij komen. Ok, ik geef toe dat dit voor een groot deel komt doordat het verweven is met mijn werk. In de ict-wereld is het momenteel inderdaad erg modieus om over open source te praten. Als ik dan denk aan mijn gezin, is het toch wel anders. Open source, het zal mijn vrouw een zorg zijn. Toch maakt mijn vrouw tegenwoordig bewust gebruik van open source. Kunnen we nu stellen dat open source realieit is geworden?
Ik ben een aantal maanden geleden van werkgever veranderd. Bij mijn vorige werkgever mochten we voor eigen gebruik op een pc thuis het wel bekende Office-pakket installeren. Bij uit dienst gaan moet je dit echter verwijderen. Aangezien ik geen gebruiker ben van illegale software (ik ben zo’n iemand die al zijn cd’s en films nog gewoon koopt) moest het dus van de laptop af. Dit was echter een probleem voor mijn vrouw. Zij gebruikt de laptop ook en kon toch echt niet zonder dat schrijfprogramma. Een optie was om het aan te schaffen, dat zou toch al snel 100 euro gaan kosten. Daarom opperde ik om een open source-pakket te installeren. Al snel kwamen de vragen: Is dat niet veel moeilijker dan? Kan ik dan zowel thuis als op mijn werk dezelfde documenten openen? Doordat zij minder bekend is met dit fenomeen, was er enige onzekerheid. Die onzekerheid kon ik wegnemen door te laten zien dat we het op het werk ook gebruiken op meerdere computers met verschillende besturingssystemen. Uiteraard kan ik haar ook helpen als ze problemen heeft, want ondanks mijn werk ben ik nog steeds regelmatig thuis. Dus ook mijn vrouw is nu aan de open source. Niet dat open source haar iets kan schelen, het programma werkt goed en dat het geen geld kostte, was mooi meegenomen. Daar kunnen we wel weer wat anders mee doen.
Nu is de geschetste situatie met mijn vrouw wel heel specifiek. Zou ik hetzelfde product bijvoorbeeld ook aanbevelen bij mijn ouders? Of gewoon aan een kennis? Ik wil per slot van rekening geen helpdesk worden. Zou ik mijn vrouw ook andere producten aanbevelen? Wellicht kan ik haar verleiden tot het installeren van Ubuntu in plaats van dat andere besturingssysteem. Dat zou ik toch nog niet zo snel doen. Een andere browser dan? Waar ik naar toe wil is dat je voor jezelf een afweging maakt: is het open source-alternatief net zo goed of wellicht beter dan het huidige closed source-product? Moet mijn vrouw veel nieuwe dingen leren om met het nieuwe product om te gaan? Moet ik zelf veel tijd besteden om mijn vrouw te helpen om met het nieuwe product te kunnen werken?
Kunnen we dan nu antwoord geven op de vrag of open source-gebruik een modeverschijnsel is, dan wel de realiteit van de dag? Zou mijn vrouw deze open source-tool hebben geïnstalleerd als ik het haar niet geadviseerd had? Nee, ik denk niet dat mijn vrouw het zelf zou hebben geïnstalleerd. Maar zou ze dat met een closed source-product wel hebben gedaan? Nee, dat denk ik ook niet. Dus heeft het allemaal te maken met wie het advies geeft en wie er kan helpen.
Hoe kunnen we dit nu vertalen naar de zakelijke wereld? Is het te vergelijken? Ik denk het wel. Sterker nog, de verschillen zijn niet eens zo groot. Ok, het type open source-toepasing is anders en wellicht het type gebruiker ook, maar zelfs dat valt wel mee. Gebruikers beginnen vaak of op het werk of juist thuis met programma’s te spelen. Dit zijn de ‘early adopters’. Zij proberen programma’s en libraries uit en proberen dit in het standaard ondersteunde pakket te krijgen van hun werkomgeving. Dan komt de supportafdeling om de hoek kijken. Een aantal jaar terug werd meteen de deur dicht gegooid. “Dat gaan we nooit ondersteunen", werd bijna altijd geroepen. Dat begint nu echt te veranderen. Open source is hot, ja inderdaad, het is in de mode. Dus ook de beheerders en supportafdelingen kunnen er niet meer om heen. Managers beginnen ook te vragen om richtlijnen met betrekking tot open source. Managers praten onderling over wat ze moeten/kunnen doen met open source. Wat gaan we wel gebruiken en wat niet? Dit betekent in mijn ogen dat we het stadium van slechts modieus wel beginnen te ontstijgen. Er zijn een heleboel zeer actieve open source-communities. Ook de nieuwe mogelijkheden van internet met alle online communities bevorderen deze manier van software bouwen. Hoeveel bedrijven zijn er inmiddels niet die hun bestaansrecht ontlenen aan een of meerdere open source-projecten? Dat dit niet eenvoudig is, bewijzen ook genoeg bedrijven die als een laatste strohalm hun product maar open source maken. Helaas meestal zonder visie en wellicht ook zonder hulp van experts. De bedrijven en de open source-projecten die slagen zijn degene met een goede community en uiteraard degene met een goed en degelijk product. Dat is dan ook precies het gebied waar de grotere open source-projecten veel hebben gewonnen de laatste jaren. De kwaliteit is sterk omhoog gegaan door een professionelere aanpak. Hierdoor zijn deze producten een solide alternatief geworden voor closed source-projecten.
Wat is nu de laatste stap om open source naar dagelijkse realiteit te brengen voor de meerderheid van de mensen en bedrijven? Dat heeft te maken met de introductie rond OpenOffice en mijn vrouw. Alle open source-evangelisten moeten naar buiten treden. Niet bang zijn om te vertellen waarom die open source-producten nu zo goed zijn, en vooral ook waar je ze kunt inzetten. Probeer ook eens verder te denken dan die standaard applicatieserver die je gebruikt, of die ontwikkelomgeving. Vertel je vrienden en vriendinnen, je ouders, je buurman, maar vooral ook je collega’s en je baas wat ze kunnen bereiken met open source. Kunnen ze gewoon geld besparen? Kunnen ze een product downloaden en installeren (wellicht met hulp) die hun computer tot een beter bruikbaar ding maakt? Of wellicht vinden ze het wel gewoon leuk dat ze zelf mee kunnen kijken. Meehelpen om een beter product te maken door fouten aan te melden. Diep in ons hart willen we toch allemaal een beetje softwaredeveloper zijn, of niet?
Om toch nog even in de priv�sfeer te blijven: bij mijn moeder (60) heb ik een tijdje geleden Ubuntu ge�nstalleerd. Het is lekker stabiel, kent geen virussen en ik kan gemakkelijk op afstand ondersteuning geven. We zijn dus beiden best tevreden.
Haar eisen zijn niet zo hoog (web en e-mail), ik weet niet of ik kan aanbevelen voor net veeleisender mensen.
Wat ik niet snap is waarom je vroeg om een open source pakket te installeren i.p.v. ‘dat andere Office-pakket’. Zoals je zelf al aangeeft is open source vooral nog een begrip dat binnen de ICT een belletje laat rinkelen (en een heleboel klepels…), maar daar buiten niet.
Je had even goed kunnen zeggen dat je een alternatief Office-pakket hebt dat voor wat zij er mee doet minstens even goed is. De rest van het verhaal (open source, vrijheid, ‘gratis’) komt dan later wel.
Het feit dat de meeste open source pakketten gratis zijn, heeft er juist voor gezorgd dat open source op veel gebieden is doorgebroken.
Om nu te gaan spreken van ‘een alternatief pakket’ zou de merknaam ‘open source’ minder sterk maken.
Juist nu er nog zoveel onbekendheid is over open source is het verstandig om het beestje bij de naam te blijven noemen.
In de meeste gevallen zul je als open-source aanbeveler een hoop gezeik over je heen krijgen, want als mensen al bekend zijn met Windows raken ze in Ubuntu volledig de weg kwijt, wat tot frustraties leidt. Ik heb het zien gebeuren met OpenOffice, wat bij mijn schoonfamilie tot een hoop heibel heeft geleid. Waarom? Het werkt gewoon niet. Aan alle kanten ging het mis en werkte het niet zoals ze gewend waren. Van en naar Word bestanden gooien was een ramp.
Besef je dat niet iedereen zich de tijd neemt om het te leren. Als hobbyist kun je de tijd nemen om een nieuw OS te leren beheersen, maar niet veel mensen doen dat. Mijn vriendin wordt al gek van Vista, dat in grote lijnen wel hetzelfde is als XP.
Iemand die nog nooit een PC heeft aangeraakt is wat dat betreft eenvoudig Ubuntu te leren. Ideaal experiment zou ik zeggen.
Met de komst van gebruikers vriendelijkere Open-source en verschillende standaard documentformaten wordt het steeds makkelijker om aan een Open-source OS te beginnen. Maar er is nog een lange weg te gaan, ik vraag me af of Microsoft en Apple ooit worden voorbijgestreeft, want beide bedrijven komen regelmatig uit met spectaculaire vernieuwingen (denk aan Microsoft Surface). Linux blijft mijns inziens een beetje achter de feiten aan hobbelen OS met weinig vernieuwende/interessante features. Daarnaast wordt er volgens mij niet veel contact gelegd met de ‘eenvoudige’ gebruikers. Moet je een ubergeek zijn om met Linux om te gaan? Nee, niet meer. Maar je moet er wel veel tijd in steken en niet bang zijn de console te gebruiken. Jammer, want dat wil niemand.
En ik ben zeker niet bereid om mijn vrienden, familie constant uit de brand te helpen.
Dat je om de console moet kunnen gebruiken is voor de doorsnee gebruiker niet waar.
Mijn vrouw springt tussen een Winpc en een Linpc heen en weer, omdat op beide firefox/thunderbird/openoffice en enkele andere programma’s draaien is voor haar het verschil nihil, behalve en dat valt haar ook op, op de Linpc heb je geen probleem met antivirus en co.
Eerlijk gezegd ben ik inmiddels zo aan alle extra’s gewend dat ik (als specialist) roestig geworden ben met de console, een beter voorbeeld is er toch niet . . .
@Jan: Ach ja! Vroegah.. toen ik nog Makefiles moest reparen om alle libraries and includes juist aan te roepen om vervolgens te hopen dat hij zou compilen.
Dat waren wel de tijden trouwens, vaak duurde dat compilen toen ook nog best lang.
Open Source is realiteit sinds RMS in een ver verleden de FSF starten met zijn GNU GPL licentievorm.
Maar de laatste tijd is het meer en meer mode geworden.