Twee keer per jaar stelt de overheid drie tot zeven miljoen beschikbaar voor slim gebruik van ict. Het actieprogramma Maatschappelijke Sectoren en ICT (M&ICT) schrijft hiervoor prijsvragen uit. De lat ligt hoog: doel is het oplossen van maatschappelijke vraagstukken in Nederland. De zesde prijsvraag is net afgerond, de zevende ronde sluit begin oktober af.
M&ICT is een initiatief van zes ministeries. De prijsvraag beloont projectvoorstellen in de sectoren veiligheid, mobiliteit, onderwijs en zorg die er toe leiden dat succesvolle, kleinschalige ict-toepassingen op grote schaal worden ingezet.
Begin oktober wordt bekend welke voorstellen in de zevende prijsvraag zijn gehonoreerd. Er zijn 51 inzendingen; dat aantal ligt in de lijn met vergelijkbare prijsvragen uit het verleden. Thema's waarvoor deze prijsvraag ict-oplossingen zocht zijn: mobiliteit (digitale vrachtbrief), onderwijs, veiligheid, zorg (medicatieveiligheid) en zorg (serious gaming en simulatie in de zorg).
Ict kan een belangrijke rol spelen bij het sneller en beter oplossen van maatschappelijke vraagstukken, vertelt Bart Hageman van M&ICT. "Denk aan kwalitatief goede en betaalbare zorg, een veilige leefomgeving, goed onderwijs en voldoende mobiliteit. Er bestaan al veel kleinschalige ict-toepassingen. Opschaling hiervan naar een breder gebruik komt vaak niet van de grond. Oorzaken zijn bijvoorbeeld het ontbreken van regie of gebrek aan inzicht in de mogelijkheden van ict. Ook kan een noodzakelijke standaard ontbreken."
Het actieprogramma Maatschappelijke Sectoren & ICT wil dit ‘systeemfalen' met de verschillende prijsvragen doorbreken. Hageman: "Bijzonder is dat de sectoren zelf met voorstellen komen. Zij weten immers het beste wat werkt en zijn ook bij uitstek in staat om de goede voorbeelden verder te verspreiden. De overheid geeft deze initiatieven een duwtje in de rug met M&ICT." Winnende projecten krijgen een financiële bijdrage van 50 procent in de projectkosten, met een maximum van 1,2 miljoen euro.
Zeepfabriek
De recent afgesloten zesde prijsvraag met als thema Samenwerking en Communicatie was speciaal bedoeld voor de onderwijssector en leverde vier winnaars op (zie kader). Een ervan is het project Wereldscholen. Doel ervan is de verbetering (opschaling) van een bestaande digitale samenwerkingsomgeving waarin middelbare scholieren opdrachten voor ontwikkelingswerk uitvoeren. Ook voorziet het plan in de oprichting van een professionele organisatie die het project ondersteunt en na de projectfase voortzet.
Erik Vos, projectcoördinator: "Leerlingen in het voortgezet onderwijs werken in digitale gemeenschappen (merendeels PHP op basis van een MySql-database, op eigen Linux-server). Ze krijgen authentieke opdrachten van kleinschalige ontwikkelingsorganisaties, bijvoorbeeld: het helpen opzetten van een zeepfabriek in Tanzania of internetwinkel in Kenya of het doen van scheikundig onderzoek naar de giftigheid van lokaal geproduceerde pannen in Senegal. Communiceren, leren en publiceren gebeurt achter de computer, maar daarnaast zijn er ‘real life'-contacten met bijzondere mensen: een student uit een ontwikkelingsland of een ontwikkelingswerker. Soms is het leereffect dat leerlingen er realistischer van worden (‘ik dacht eerst, nu heb ik een programma voor malariapreventie ontwikkeld, dus is het probleem uit de wereld'). En soms is er ook echt effect. Zo gebruiken de mensen in Mityana Village, Uganda, sinds kort een wateropvangsysteem op basis van een ontwerp van leerlingen van een deelnemende school."
Op dit moment lopen er 35 opschalingsprojecten. Het eerste wordt dit najaar afgerond met een eindevaluatie. Op 1 oktober start de achtste prijsvraag met het thema ‘Sterke Wijken'. Jaarlijks zijn er twee prijsvragen.
Zesde prijsvraag M&ICT
Voor de Zesde prijsvraag van M&ICT, thema Samenwerking en Communicatie voor de Onderwijssector, was er een prijzengeld beschikbaar van in totaal 1.395.195 euro. Dat is verdeeld over de volgende winnaars:
• Wereldscholen (www.worldschool.nl, een samenwerking van Worldschool met Nabuur Foundation, Institute of Social Studies, SNV, Scholierenacademie en Rijksuniversiteit Groningen). Vangt 338.750 euro.
• Digitale Leergemeenschap Educatie: een internetplatform voor interactieve stagebegeleiding van Pabo-studenten. Krijgt 340.500 euro.
• MediaMania: een lesprogramma over virtueel burgerschap om jongeren do's en don'ts te leren in virtuele wereld. Ontvangt 598.945 euro.
• ‘Special learning community': een applicatie als digitale leerweg voor het speciaal onderwijs. Leerlingen verwerven, delen, reproduceren en presenteren zelfstandig kennis. Wint 117.000 euro.
Meer informatie: www.m-ict.n