Meestal wordt kostenvermindering als argument gebruikt voor het kiezen van een SaaS-oplossing. Immers, een voor de massa gebouwde en extern gehoste applicatie die op abonnementbasis kan worden afgenomen, scheelt aanzienlijk in de licentie- en operationele kosten. Dit is absoluut waar, maar laten we de nieuwe mogelijkheden die SaaS biedt niet vergeten…
SaaS-oplossingen zoals Salesforce, Microsoft CRM en Google Apps bieden steeds meer publieke en gestandaardiseerde webservices aan waarmee je met behulp van simpele url's data uit deze online applicaties kunt lezen, veranderen en verwijderen. Denk aan een 'geefKlanten' bij crm-systemen of 'plaatsAfspraak' bij de kalenderdienst van Google Apps. Ook SAP's online erp-oplossing zal volledig ontsloten zijn door webservices, zo hebben ze ons beloofd.
Inmiddels zijn er ook dienstverleners die SaaS-oplossingen aanbieden in de vorm van enkel en alleen webservices. Zo bieden veel telecomproviders een webservice waarmee je voor enkele eurocenten een sms kunt versturen naar een willekeurig gsm-nummer in de wereld. En binnenkort biedt Human Inference in Nederland hun zogeheten data-quality oplossingen als webservices aan. Hiermee kun je voor een luttel bedrag bepalen of boven de e-mail aan Jan nu meneer of mevrouw moet staan en of de Vanenburgerallee 3 wel bestaat op postcode 3882 RH.
De kracht van al deze SaaS-oplossingen zit hem in de combinatie. Het resultaat van zo'n combinatie noemen een ‘mash-up' of ‘mash-app'. Online applicatie aanbieders als Plaxo en Zoho zijn bijvoorbeeld bezig met het integreren van de Google-webservices in hun diensten. Straks kun je met behulp van een simpele druk op de knop de contactpersonen of agenda items uit je Google-account lezen en gebruiken binnen hun diensten.
Maar het hoeft niet bij de web 2.0-bedrijven te blijven. Ook de klanten van deze bedrijven hebben de mogelijkheid om de data uit hun SaaS-oplossingen te combineren tot nieuwe waardevolle mash-apps. Zo was ik laatst betrokken bij een proof-of-concept waarbij we binnen enkele dagen een bedrijfsproces over bestaande SaaS-oplossingen automatiseerden. Met behulp van de mash-app de we gebouwd hebben kunnen medewerkers waar ook ter wereld met behulp van een spreadsheet-template in Google Apps samenwerken aan nieuwe contracten. Zodra een contract af is, kan het met een simpele druk op de knop ter goedkeuring aan de manager worden aangeboden in zijn Google-homepage. Zodra de manager zijn akkoord geeft wordt het contract vol automatisch Salesforce ingeschoten. Wanneer het contract vervolgens geaccepteerd wordt door de klant wordt er via een webservice van een telecomprovider een sms gestuurd naar de manager die zijn target wil halen.
Erg belangrijk hierbij is het gereedschap welke data uit SaaS-oplossingen kan trekken, valideren, manipuleren visualiseren en vervolgens in de andere SaaS-oplossingen schieten. Gelukkig zijn de softwareleveranciers zoals Cordys druk bezig deze tools volwassen te maken. Online bpm noemen we dat.
De grote uitdaging bij dit soort oplossingen is beveiliging. Hoe zorg je ervoor dat alleen mensen en applicaties die jij toestaat toegang krijgen tot jouw gevoelige data opgeslagen ergens op een server op het internet? Hiervoor zijn inmiddels standaarden ontwikkeld als OpenId, OpenAuth en SAML. Hiermee kun je, eenmaal ingelogd op de ene SaaS-oplossing, ook op een veilige manier via webservices ook gebruik maken van de data van andere SaaS-oplossingen waarop jij geabonneerd bent. Recentelijk hebben grote partijen als Microsoft en Google deze standaarden omarmt en hebben zij beloofd meer en meer data via deze standaarden beschikbaar te maken voor gebruik in andere oplossingen.
SaaS kies je dus niet alleen om kosten te besparen. SaaS is ook een strategisch keuze om straks de data en diensten uit de SaaS-applicaties te kunnen combineren tot nieuwe waardevolle oplossingen. De kracht zit hem in de combinatie…
Biedt een Saas oplossing voordelen ten opzichte van traditionele software of is een combinatie ook van (grote) toegevoegde waarde.
Marco heeft gelijk dat het combineren van functionaliteit van verschillende webapplicaties nieuwe, innovatieve applicaties oplevert.
Wel en ik van mening dat de redenatie erg eenzijdig uitgaat van SaaSoplossingen. Het artikel beschrijft webservices die niet per definitie sec SaaSoplossingen hoeven zijn. Webservices kunnen onderling worden gecombineerd tot nieuwe webapplicaties, maar net zo goed, of misschien wel beter is het combineren van bestaande on-premise applicaties met webservices, kortom dynamiek en ‘real-time’ informatie toevoegen aan / uitwisselen met on-premise applicaties. Veel, zo niet alle bedrijven hebben veel bestaande applicaties ter ondersteuning van hun primaire processen die enorm in waarde toenemen als ze geintegreerd kunnen worden externe informatie d.v. Webservices.
Terecht benadrukt Marcel in zijn artikel de noodzaak van interoperabiliteit en daarmee het gebruik van open standaarden. Wat in mijn optiek net zo belangrijk wordt als interoperabiliteit tussen webservices is de die tussen de on-premise omgeving van de gebruiker en online diensten. De gebruiker moet veilig gebruik kunnen maken van beiden applicatie-omgevingen en ontwikkelingen als federated identity worden dan er belangrijk. Wie ben je en welke gebruiksrechten heb je binnen je bedrijfsnetwerk daarbuiten (de cloud). Microsoft heeft een sterke focus op open standaarden, interoperabiliteit en identity management; dit kom allemaal samen in Project Geneva: http://www.microsoft.com/geneva
Tot slot zijn de mashup voorbeelden rondom Google Apps en SalesForce.com mooi, maar ik kan mij voorstellen dat de wijze van licencering / gebruiksrecht en SLA ook relevant is voor zowel software /SaaS aanbieders als hun afnemers. Wie biedt mij welke gegevens, tegen welke condities, kosten en beschikbaarheid. Wie is aansprakelijk als het niet werkt …
Integratie- en presentatiestandaardisatie maken het mogelijk om bedrijfsprocessen te optimaliseren met SaaS-oplossingen en webservices binnen als buiten het bedrijf. Maar er zijn meer verwachtingen van SaaS.
Met SaaS-implementaties verwacht men time-to-market aanzienlijk te verkorten. Waar het meeste werk voor een standaard IT-traject voor het complexe samenkomende go-live moment zit, geeft SaaS met reeds draaiende hard- en software de mogelijkheid om sneller live gaan en maatwerk achteraf adaptief aan te passen.
SaaS is uitermate geschikt voor applicatiegebieden waar goed gedefinieerde bedrijfsprocessen bestaan (zoals CRM, HR, maar zeker meer in toekomst)en waar data latentie acceptabel is gezien transacties over internet gaan.
Maar voor de finale keuze moet men ook andere consideraties in oogschouw nemen zoals data architectuur, beveiliging, netwerkbandbreedte, transactievolumes en operationele organisatie impact en support. Strategische release planning, integratie strategie, conversie en training zijn andere zaken die in de balans meegenomen moeten worden om de uiteindelijke keuze te maken voor SaaS.
Ik ben het eens met Marco dat kostenvermindering niet de enige argument is om te kiezen voor een SaaS-oplossing. Er zijn meer argumenten zoals performance, beschikbaarheid en snellere ?time-to-market?. Combineren van gestandaardiseerde webservices geleverd door Salesforce, Google en Microsoft bieden nieuwe mogelijkheden en leveren zo een overweging voor keuze van al dan niet een SaaS oplossing. Doch dient er rekening mee gehouden te worden met interoperabiliteit, welke een rol gaat spelen met integreren van webservices van diverse leveranciers met een Saas-oplossing. En dan komt daarbij het vraagstuk rond beveiliging, want daar zijn ook verschillende standaarden voor of in ontwikkeling (zoals eerder al gemeld in commentaren ?Geneva? ). De combinatie is zeker van toegevoegde waarde, maar performance en beschikbaarheid van een Saas-oplossing zijn veel groter wat betreft toegevoegde waarde.
Een ICT-werkplek is steeds meer een integraal aanbod van standaard-, optionele client- en bedijfsspecifieke applicaties. Werknemers gebruiken een veelvoud van deze applicaties, waarbij vooral de vele onderlinge koppelingen met elkaar belangrijk zijn voor het bedrijfsproces.
Kostenvermindering zal dus nimmer een doorslaggevende factor zijn om te kiezen voor een SaaS platform en de kracht zit hem voor de gebruikers in de integratie van het applicatie landschap en de onderlinge verbindingen met elkaar. Prijs zal hoogstens een kwalificatie item zijn in de overweging voor een dergelijk platform, terwijl integratie van de verschillende applicaties binnen SaaS een vereiste is voor de strategische keuze richting de toekomst.
Ik zie dagelijks dat bedrijfspecifieke applicaties moeten kunnen integreren met standaard en optionele client applicaties binnen het SaaS concept.
Naast de integratie van applicaties binnen SaaS spelen vraagstukken als security, performance, beschikbaarheid en continuiteit een belangrijke rol in de beslissing voor de virtuele “SaaS” desktop van morgen.
Kijk, de deliverymethode is natuurlijk niet het enige argument om te kiezen voor een applicatie. SaaS-applicaties zijn niet succesvol vanwege het feit dat ze SaaS zijn: Sommige applicaties zijn succesvol en toevallig ook SaaS. De beslissende factoren blijven functionaliteit en performance.
Wel is het natuurlijk zo dat de gecombineerde voordelen van het SaaS-model de weg vrij maken voor applicaties ? en combinaties daarvan ? die je anders minder snel zou tegenkomen. Daarin ligt ook de kracht van het model.
Geen wonder, want je kunt slagvaardig ontwikkelen aan een (kleine) online applicatie, die door integratie met andere toepassingen ineens een enorme toegevoegde waarde kan krijgen. Functionaliteit maakt je applicatie uniek, interoperabiliteit maakt haar levensvatbaar. Het SaaS-model vormt momenteel de katalysator van die motor.
Koppelingen en relevante uitwisselmogelijkheden zijn de komende jaren de sleutel naar succes in software, en SaaS heeft op dat gebied prima papieren.
Marco heeft helemaal gelijk. Er zijn twee zaken erg belangrijk om op deze manier ‘kruisbestuiving’ tussen verschillende producten of diensten te laten kunnen plaatsvinden.
Ten eerste moeten verschillende SaaS-diensten op ??n platform gehost worden. Nu zie je nog vaak dat er een beperkt aantal SaaS-diensten aangeboden worden, waardoor de mogelijkheden tot de creatie van mash-apps beperkt is.
Daarnaast is het van groot belang dat de product managers van SaaS-aanbieders ‘out-of-the-box’ kunnen denken. Het resultaat, de mash-apps, lijkt vaak erg simpel en evident, de totstandkoming hiervan is dat zeker niet.
Het pleidooi van Marco sluit ik me volledig bij aan. Het op afstand draaien van applicaties is slechts ??n van de belangrijke eigenschappen van SaaS. Juist de mogelijkheden om SaaS toepassingen te combineren en zo nieuwe toegevoegde waarde te leveren zijn vanuit business perspectief veel belangrijker.
Een mooi, gestileerd voorbeeld hiervan is misdaadkaart.nl waarbij twee SaaS services (politieberichten via RSS feeds en Google Maps) worden gecombineerd via de link postcode. Voor mensen die op zoek zijn naar een huis blijkt dit een goede manier te zijn om te kijken hoe crimineel de buurt is waar ze gaan zoeken. Ander voorbeeld is bijvoorbeeld iDeal waarbij door het aanbieden van ??n gezamenlijke interface integratie met elektronisch betalen voor webshops sterk is vereenvoudigt.
We moeten daarbij heel goed bedenken dat de SaaS oplossing maar deels gaat over software. De software is vaak slechts de interface naar achterliggende diensten die het bedrijf levert. Het gaat dus ook in hoge mate over het combineren van diensten. In het geval van misdaadkaart.nl bijvoorbeeld de diensten ?inventariseren en melden misdaden? en de dienst ?verzamelen, integreren en beschikbaar stellen digitale kaarten?. Dit is een fundamenteel verschil met applicaties die lokaal en in-house bij een bedrijf ge?nstalleerd zijn. Het voorbeeld Human Inference is daarbij interessant omdat dit juist software is waarbij het up-to-date houden van de gebruikte kennis over namen en adressen cruciaal is voor de kwaliteit.
Door het op deze manier mogelijk te maken allerlei diensten eenvoudig aan elkaar te combineren zijn er allerlei nieuwe bedrijfsvormen mogelijk, mede omdat de transactiekosten tussen bedrijven veel lager worden.
Voordat dit grootschalig werkelijkheid kan worden moet er nog veel gebeuren. Vanuit het platform IIP-SaaS (www.iip.saas.nl) zijn we met een grote groep bedrijven en wetenschappers bezig om projecten op te zetten waar naar oplossingen wordt gezocht. In de reacties wordt door Peter de Haas al federated identities genoemd: hoe zorgen we ervoor dat we weten met wie we zaken doen en het gebruik eenvoudig houden. Het vinden van oplossingen voor de technische vragen is daarbij een deel maar het vinden van oplossingen voor de business vragen minstens zo belangrijk, net als de vraag hoe om te gaan met een hybride wereld waarin bestaande systemen moeten samenwerken met geavanceerde SaaS oplossingen.
De voordelen van SaaS die Marco noemt zijn evident. Echter, als we het betaalmodel van SaaS-oplossingen even terzijde leggen, is er voor de eindgebruiker geen verschil tussen ?on premise? of ?on line? software. Voor de ge?ntegreerde applicaties is het natuurlijk wel heel belangrijk dat de verschillende toepassingen met elkaar kunnen communiceren. Webservices en open standaarden zijn daarvoor van belang. Evenals beveiliging, en daar zit nog een grote ruimte voor verbetering. Maar ook dat geldt voor ?on premise?-oplossingen.
Belangrijker is het in mijn optiek om een ander voordeel te belichten van SaaS en mash-app, waarmee het duidelijk een streepje voor heeft op conventionele pakketten. Gecombineerde applicaties op basis van SaaS leidt tot gespecialiseerde toepassingen voor niche-markten. Een administratieve omgeving specifiek voor advocaten, voor huisartsen of voor fysiotherapiepraktijken, bijvoorbeeld. Dergelijk kleine markten zijn voor veel softwareleveranciers onmogelijk goed en goedkoop te bedienen met maatwerkoplossingen. Voor softwareontwikkelaars en resellers liggen daar ongekende kansen. Dankzij webservices.