Open source BI klopt nadrukkelijk aan de poort

Wie op zoek gaat naar een bi-oplossing heeft de keuze tussen een groot aantal leveranciers. Tot voor kort waren dat vooral commerciële aanbieders, die met name op het vlak van functionaliteit nog steeds ongeëvenaard zijn. De leveranciers van open source bi (OSBI) positioneren zich echter steeds nadrukkelijker als een volwaardig alternatief. Terecht of onterecht? Dit artikel zet de meest opvallende actuele ontwikkelingen in OSBI-land op een rijtje.

Het is een roerige tijd voor business intelligence (bi). Een aantal commerciële bi-leveranciers is opgekocht door andere grote ict-bedrijven. Om even de herinnering op te roepen: IBM kocht Cognos, Oracle kocht Hyperion en SAP kocht Business Objects. Naast deze drie megavendors speelt ook Microsoft een steeds grotere rol als aanbieder van bi-oplossingen. Uit een onderzoek van analist Gartner blijkt dat eind 2008 tweederde van de bi-markt in handen van drie spelers zal zijn.

Sterke groei bi-markt

Tegelijkertijd groeit de markt met meer dan 10 procent. In hetzelfde onderzoek noemen de onderzoekers dat voornamelijk kleine onafhankelijke leveranciers van bi-software hiervan zullen profiteren. Zij zullen sneller groeien en innovatiever zijn dan hun grote concurrenten. Een kanttekening hierbij is dat deze onafhankelijkheid (gezien de consolidatieslag) wellicht slechts een tijdelijke zal zijn. Opgeslokt worden door een grotere vis blijft een mogelijkheid. Het valt te verwachten dat dit nieuwe kansen oplevert voor open source bi (OSBI). Zij kunnen zich duidelijk positioneren als een alternatief ten opzichte van deze dominante spelers. Een gevoelig argument voor organisaties zal ook zijn dat hiermee een ‘vendor lock in' voorkomen kan worden. Daarnaast speelt ook prestige een rol. Early adaptors kunnen goede sier maken met een keuze voor OSBI. Deze morele winnaars kiezen er voor om buiten de platgetreden paden te treden. Bovendien past dit ook goed in de toenemende aandacht voor open source, bijvoorbeeld bij de overheid.

Open source versus commercieel

De vraag is of de OSBI-leveranciers kunnen opboksen tegen de commerciële bi-leveranciers. Immers, om te kunnen wedijveren met de grote vier megavendors zullen zij een zo breed mogelijke bi-oplossing moeten aanbieden. Een mogelijkheid om je als OSBI-leverancier in de kijker te spelen zijn de kosten. Immers, de code van software is openbaar en iedereen kan bijdragen aan de verdere ontwikkeling. De kostenpost R&D voor de leverancier wordt hiermee aanzienlijk verlaagd. Een bijkomend voordeel is dat de community ‘eigenaar' wordt van de applicatie. Een ander voordeel ten opzichte van de commerciële partijen is dat er geen kosten zijn voor gebruik (licenties). De winst voor OS-leveranciers zit vooral op het gebied van het leveren van services en support. Alles optellend valt de total cost of ownership bij OSBI dan ook vaak lager uit. De wedstrijd wordt echter niet alleen gewonnen op het gebied van kosten, maar zeker ook op ondersteuning (vaak in voldoende mate aanwezig) en functionaliteit. Het algemene beeld van de functionaliteit van OSBI is dat zij aardig (aanvullende) producten leveren voor wat betreft rapportage en analyse, maar nog geen serieus alternatief zijn. Echter, als je gaat kijken wat er op dat gebied afgelopen jaar heeft plaatsgevonden, ontstaat een ander beeld. Pentaho bijvoorbeeld brengt bi naar de iPhone, voegt een metadatalayer toe aan de bi-suite, komt beschikbaar voor Sun Solaris 10, tekent een strategisch partnership met Ingres (database) en nog één met Infobright (data-integratie en ETL). Ook Jaspersoft brengt versie 3.0 uit met Web 2.0-functionaliteit, drag & drop, nieuwe metadatalayer en betere security, werkt samen met Microsoft voor optimaliseren van de bi-suite voor Windows en Office.

Inspringen op nieuwe technologie

Uit bovenstaande opsomming komt een helder beeld naar voren waarin OSBI-leveranciers hun positie aan het versterken zijn door partnerships aan te gaan met andere OS-leveranciers en door het toevoegen van nieuwe functionaliteit en hier en daar nieuwe technologie. Volgens de Gartner's 'Hype Cycle for Open-Source, 2008' lopen OSBI-leveranciers weliswaar qua functionaliteit nog steeds achter op de commerciële bi-leveranciers, maar maken ze op dit vlak een zeer snelle ontwikkeling door. Gezien het verrijkte aanbod van hun producten worden ze steeds vaker beschouwd als een alternatief voor commerciële bi-producten. Pentaho bijvoorbeeld heeft met zijn iPhone-applicatie laten zien dat ook een OSBI-leverancier snel op nieuwe technologieën kan inspringen om gelijk tred te houden met de commerciële leveranciers. Daarnaast hebben Pentaho en Jaspersoft hun bi-suite's nog gebruikersvriendelijker gemaakt, door het toevoegen of verbeteren van een semantische laag. Iets wat hun klanten zeer zeker zal aanspreken. Pentaho en Jaspersoft hebben, al dan niet in samenwerking met Ingres, krachtige bi-suites, die afgezien van de iets mindere functionaliteit, goed kunnen wedijveren met de commerciële competitie.

Worstelen met integratie

De vraag of OSBI-leveranciers gelijke tred kan houden met de commerciële competitie kan volmondig met ja worden beantwoord. Qua innovatie maken de OSBI-leveranciers zelfs grotere stappen dan de commerciële leveranciers. Logisch, aangezien de megavendors veelal hun handen vol hebben aan de integratie van de gekochte bi-producten. Toch is het niet alleen maar rozengeur en maneschijn. Immers, veel OSBI-klanten worstelen nog met de integratie tussen OSBI en commerciële producten. Hierbij zullen zij nog een door een leercurve heen moeten. Maar het is aannemelijk dat door de snelheid waarmee OSBI-leveranciers nu lijken in te lopen op de megavendors deze over drie tot vier jaar voor wat betreft functionaliteit op een vergelijkbaar niveau zullen zitten. Tegen die tijd is de integratieproblematiek bij de OSBI-klanten waarschijnlijk ook opgelost. Daarmee zal een OSBI-product op dezelfde manier en criteria gekozen kunnen worden als het commerciële product.

Dit artikel is geschreven samen met Leo Cardinaals, een bi-collega bij Capgemini en enthousiast open source-fan.