SaaS, PaaS, IaaS of zelfs everything-as-a-service…, het debat is verworden tot de vraag of software als een service aangeboden dient worden, of toch lokaal geïnstalleerd (op de computer van de gebruiker). Op zich een interessante discussie, maar helaas wordt deze te vaak vanuit het oogpunt van de leverancier bekeken. De eindgebruiker wordt al snel uit het oog verloren. Tijd om te kijken naar de verschillende voordelen die beide modellen (SaaS vs. lokaal geïnstalleerd) de gebruikers bieden. En waarom een combinatie van software plus services de behoeften van gebruikers het beste dekt.
Eerst enkele cijfers. Vorig jaar hebben we een grootschalig onderzoek onder 625 mkb-ondernemers in zeven Europese landen (Nederland, Duitsland, Verenigd Koninkrijk, Ierland, Noorwegen, Denemarken en Zweden) uit laten voeren. We hebben hen ondervraagd over waar hun voorkeur naar uit gaat: online hosting (SaaS) of lokale installatie van de software.
Niet klaar voor SaaS
Wat blijkt, Europese ondernemers zijn nog helemaal niet klaar voor uitsluitend online hosting van bedrijfsgegevens. Drie op de vier ondernemers wil op dit moment geen afstand doen van lokaal geïnstalleerde software. Een meerderheid voelt zich namelijk niet comfortabel bij alleen online hosting. De voornaamste redenen:
- Gepercipieerd gebrek aan beveiliging en flexibiliteit van informatie.
- Gebrek aan flexibiliteit (afhankelijkheid van een website van een derde partij).
- Angst voor onderbrekingen tijdens het raadplegen van informatie.
Ondernemers vertrouwen de opslag van alle vertrouwelijke bedrijfsgegevens dus liever nog niet volledig toe aan servers van derde partijen. Er heerst nog altijd de vrees dat er iets gebeurt met hun gegevens als de leverancier van de online services failliet gaat of de servers crashen. Daar gaan zorgvuldig opgebouwde databases en administratie. Hoewel dit tot op heden de gedachte is bij ondernemers, wordt het internet als externe harde schijf wel vaker overwogen en zo is bijvoorbeeld het opslaan van een reserverkopie online een stap die ondernemers nu langzaam aan het zetten zijn.
Lokaal geïnstalleerde software niet achterhaald
We zijn het er waarschijnlijk over eens dat alleen lokaal installeren van software geen optie meer is. Een gebruiker heeft tegenwoordig niet alleen een pc of laptop, maar ook een mobiele telefoon of pda. Gebruikers binnen kleine organisaties hebben ook vaak meerdere petten op en dienen verschillende informatiebronnen op verschillende tijdstippen, vanaf verschillende locaties te benaderen. Het is daarom efficiënt en gewenst om vanaf al deze devices toegang te hebben tot dezelfde bedrijfsgegevens. Het is de gebruiker om het even welke infrastructuur hieraan ten grondslag ligt. Het management zal hierin echter de financiële van de zaak laten meespelen: waar moet er geïnvesteerd worden om de organisatie en hun gebruikers deze volledige flexibiliteit te geven?
Het eerder genoemde onderzoek toont aan dat deze behoefte er ook daadwerkelijk is:
- Driekwart van de ondernemers in Nederland heeft behoefte aan toegang tot bedrijfsgegevens als ze buiten kantoor zijn.
- Meer dan de helft van de ondernemers vindt het belangrijk om medewerkers vanuit huis én onderweg toegang te bieden tot het bedrijfsnetwerk.
Het beste van beide werelden
Maar wat dan wel? Zoals zo vaak ligt de ideale oplossing voor gebruikers in het midden: een geïntegreerde combinatie van software en services. Hierbij wordt software zowel lokaal op de pc van de gebruiker geïnstalleerd, als ook online gehost. Het staat voor een model waarbij gebruikers zelf kunnen kiezen, afhankelijk van hun eigen behoeften. Voor zakelijke software betekent het dat gebruikers zelf aangeven welke informatie zij het liefst op de eigen pc op kantoor houden en welke informatie zij onderweg (via de mobiele telefoon of pda) of thuis (via de laptop of pc) willen raadplegen. Het resultaat is maximale flexibiliteit en functionaliteit. De technologie is ingericht rondom de wensen van de gebruikers, niet andersom.
Nieuw? Nee hoor. Succesvolle voorbeelden zijn er in overvloed en in verschillende gebieden: iTunes voor muziek, Skype om te bellen, World of Warcraft voor het vermaak, Microsoft Outlook en Mamut One voor de zakelijke toepassingen.
Conclusie
Onze toekomst hangt niet af van de discussie over SaaS versus lokale installatie, maar van de wensen en behoeften van de gebruiker. Laten we afspreken dat niet uit het oog te verliezen.
Goed idee om SaaS meer vanuit het oogpunt van de gebruiker te benaderen!
Het onderscheid tussen lokaal- en online opgeslagen gegevens is echter niet het enige waar we dan naar moeten kijken. SaaS beperkt zich, in mijn visie, niet tot de locatie voor het opslaan van de gegevens, maar heeft ook alles te maken met het aanbieden van (om het even welke) functionaliteit als online service.
Hierbij kunnen we al meteen een onderscheid maken tussen:
-Functionaliteit die voor iedereen hetzelfde is en door iedereen gebruikt kan worden (bijvoorbeeld ITunes).
-Functionaliteit die voor een groep dezelfde afnemers ontwikkeld en beschikbaar is (bijvoorbeeld online ERP).
-Functionaliteit die voor verschillende spelers op verschillende plekken in dezelfde branche beschikbaar is (ketenintegratie).
-Functionaliteit die voor een specifieke klant ontwikkeld en beschikbaar is (maatwerk).
Een (potentiele) afnemer van een SaaS service zal een eigen voorkeur voor een bovengenoemde mogelijkheid hebben.
Iedere benadering vereist ook een eigen manier om zaken te regelen. Zo zal het (tijdelijk) niet beschikbaar zijn van de aangeboden gegevens bij een muziekaanbieder lang niet zo hard aankomen als bij de bedrijfsgegevens van een enkele afnemer. In het eerste geval hoeft er dus niet veel afgesproken te worden, in het tweede geval is een onderliggende SaaS overeenkomst tussen partijen een absolute vereiste.
We doen er goed aan om alle onderdelen waarin SaaS op zich gediferentieerd kan worden te bekijken, zodat (toekomstige) aanbieders en afnemers een zo compleet mogelijk beeld krijgen van wat SaaS nu eigenlijk is.