Organisaties van dure schermleessoftware voor de computer zijn in opkomst. Bedrijven die deze software en hardware ontwikkelen doen net of ze met het laatste redmiddel op de proppen komen voor blinde mensen. Ten onrechte!
Wat blijkt? Dure schermleessoftware voorziet bij lange na niet in de behoeften van echt visueel gehandicapten. De leveranciers ervan beweren de belangen van blinden te behartigen, terwijl ze een team van mensen om zich heen hebben die goed kunnen zien en geen inzicht hebben in de verschillende gradaties van een visuele handicap.
Misschien zou het beter zijn om van blind te spreken als het niet slechter kan en alle andere gradaties van gezichtsvermindering te groeperen zijn onder slecht- en zeer slechtziend. Dat zou de discussie over wie wat nodig heeft tenminste verduidelijken en het risico van verkeerde beeldvorming verminderen. Een beetje blind is namelijk heel wat anders dan stekeblind.
Voor mensen die volledig blind zijn is de schermlezer inderdaad de enige uitkomst om websites te lezen en te scannen. Voor de visueel gehandicapten is echter goedkopere software te verkrijgen om een website toegankelijk te maken. Zij hebben niet die dure schermleessoftware nodig die ze wordt aangesmeerd. Zo is er software als de readspeaker voorhanden en deze software is in staat een internetpagina voor te lezen. Daarnaast bieden de meeste contentmanagementsystemen ook de mogelijkheid om een ‘grote en kleine lettertype'-knop op een website te plaatsen. Vaak kunnen slechtzienden hier al mee uit de voeten.
Het enige probleem wat de readspeaker kan veroorzaken is dat een blinde gebruiker op de link readspeaker klikt. Dan gaan zowel zijn schermlezer als de readspeaker de pagina's voorlezen en krijgt de gebruiker het canon effect. U kent dit effect vast nog wel. De ene zet vader Jacob in en een paar seconden daarna begint de andere, waardoor je uiteindelijk geen klap meer verstaat van wat er gezegd wordt. Tenzij één van die twee stemmen een vrouwelijke stem is natuurlijk, want die komen er altijd bovenuit.
Robert van Vliet is adviseur e-overheid.
Hallo Robert,
Graag reageer ik op je artikel.
Laat ik beginnen te zeggen dat de bewering dat ReadSpeaker bedoeld is voor blinden ABSOLUUT een misverstand is. ReadSpeaker (en andere voorlees-funties op websites) is bedoeld voor mensen met een lichte tot matige leeshandicap. Zeker NIET voor mensen met een ernstige leeshandicap en dus niet voor blinden. Toen we 3 jaar geleden met ReadSpeaker in Nederland begonnen dook dit misverstand wel eens op op internetfora, maar die discussie ligt ondertussen verre achter ons. En ondertussen hebben ook vele sites van bijvoorbeeld slechtzienden-organisaties (maar ook andere doelgroep-organisaties) een voorleesfunctie op hun website. Kijk maar eens op http://www.ooglijn.nl of http://www.nlbb.nl (maar er zijn er nog tientallen). Voor meer informatie over de doelgroepen waar ReadSpeaker zich op richt kun je ook terecht op onze website (http://www.voice-corp.com/ne/about-us.html ). ReadSpeaker is ook volledig conform de webrichtlijnen te implementeren en hoeft op geen enkele wijze met voorleessoftware voor blinden negatief te interacteren. Dat hoef je trouwens niet van mij aan te nemen. Wil je met een expert praten ben je van harte uitgenodigd om eens contact op te nemen met Fredrik Larsson (fredrik.larsson@voice-corp.com). Fredrik is blind vanaf zijn geboorte en een van de grondleggers van spraak op internet. Hij heeft ook diverse functies in toegankelijkheidsorganisaties in Zweden.
Staffan Meij, VoiceCorp