Applicatielevering vereist nieuwe specialisten

Het netwerk speelt door webapplicaties en applicatievirtualisatie een steeds grotere rol in werkplekbeheer. Onderzoeksbureau Gartner ziet in applicatielevering een nieuwe ict-discipline. Eentje die eigen specialisten vereist.

Applicaties aanbieden via het netwerk lijkt niets nieuws, maar is dat toch wel. Moderne technieken geven meer mogelijkheden én meer complexiteit. Dit geldt vooral voor de ict'er; zijn eindgebruiker krijgt vooral meer voordeel. Tenminste, als de ‘nieuwe werkplek' een afgewogen combinatie is van client/server-, thin client- en Web 2.0-technologie. Cloud computing, maar dan voor traditionele zakelijke applicaties op de aloude werkplek.

Een duidelijk voorbeeld van deze samenkomst van oud en nieuw is de samenwerking tussen Citrix en Akamai. Eerstgenoemde was de pionier in applicatielevering vanaf servers, terwijl de tweede puur een internetcontent-distributeur is. De twee kondigden eerder dit jaar een samenwerking aan voor de levering van zakelijke webapplicaties.

"Sommige optimalisaties werken beter in het datacentrum", zegt Akamai's productmanager Neil Cohen. "Andere optimalisaties werken beter in de cloud. Als je de twee samenvoegt kun je de eindgebruiker een completere oplossing bieden." De samenwerking draait om Citrix Netscaler en Akamai Web Application Accelerator.

Nieuw terrein

Voor beide bedrijven zijn webapplicaties een relatief nieuw terrein. Citrix doet weliswaar al jaren aan applicatielevering via het netwerk, maar dan met het eigen ica-protocol (independant computing architecture) binnen bedrijfsnetwerken. Dus niet op basis van http en tcp via het web. Ica laat de uitvoering van de applicatielogica over aan de server en stuurt alleen de interface naar de client. Citrix noemt deze klassieke benadering nu applicatievirtualisatie, sinds de overname van de opensource virtualisatiespecialist XenSource. De klassieke opzet blijft echter de kern van vlaggenschipproduct XenApp, voorheen Presentation Server geheten.

De oorspronkelijke missie van Akamai was het internet geschikt maken voor video. Het bedrijf bouwde als ‘content delivery network' (cdn) een zogeheten Edge Platform van meer dan achtentwintigduizend servers over de hele wereld. De ‘edgeservers' moeten de content zo dicht mogelijk bij de eindgebruiker plaatsen.

Voorbij alleen content

Drie jaar geleden betrad Akamai de markt voor applicatielevering. "Akamai wilde meer zijn dan een cdn", zegt productmanager Cohen. "Websites worden volledig dynamisch door Web 2.0. Akamai moest technologie ontwikkelen om dynamische content voor de eindgebruiker te versnellen." De Web Application Accelerator van het bedrijf is expliciet gericht op zakelijke applicaties zoals SAP, Oracle en extranet portals.

Citrix en Akamai zijn niet de enige bedrijven die zich op de opkomende markten storten. De opties voor applicatielevering nemen exponentieel toe, van traditionele desktopapplicaties tot pure webapplicaties op basis van ajax (asynchronous Javascript and xml) of ria-technologie (rich internet applications) en alle varianten daartussen. Volgens onderzoeksbureau Gartner is het een echt nieuwe ict-discipline die specialistisch personeel vereist.

Maar waar vind je die nieuwe specialisten? "Architecten en ingenieurs met expertise over applicatielevering komen van een brede achtergrond", zegt Gartner-analist Joe Skorupa. "In het algemeen hebben ze in twee of drie disciplines gewerkt die dichter bij applicaties liggen dan bij de netwerkkant" Hij noemt beveiliging, prestatiemanagement of applicatieontwikkeling als concrete voorbeelden. "Ze hebben niet hun hele loopbaan aan vlan's (virtuele lan's) en bgp-routing (border gateway protocol) besteed."

Datastromen

De nieuwe werkplekbeheerders moeten netwerk- en applicatiekennis combineren. Dat was ook de aanleiding voor de samenwerking tussen Citrix en Akamai. "Klanten zeiden dat het een stuk gemakkelijker zou zijn als wij hen konden vertellen hoe ze deze oplossingen kunnen samenbrengen", zegt Cohen van Akamai. Ingenieurs bij de twee bedrijven gaan dat nu uitzoeken.

Citrix en Akamai hebben de afgelopen drie jaar zelf de nodige kennis van buiten moeten binnenhalen. Citrix nam in 2005 Netscaler over. Netscaler is een netwerkapparaat dat datastromen versnelt en stroomlijnt door in het datacentrum een aantal taken van de servers over te nemen. Dankzij Netscaler kan Citrix nu claimen een rol in cloud computing te spelen. De meeste grote leveranciers van webdiensten gebruiken namelijk Netscaler.

Akamai nam begin 2007 Netli over. Dat jonge bedrijf had een eigen protocol voor efficiënter dataverkeer, dat werkt op zowel de applicatielaag als de transportlaag. Akamai combineerde dat protocol met zijn eigen dynamische routingtechnologie SureRouteSM. Eind vorig jaar is daaruit het Akamai Protocol voortgekomen. Dat neemt taken over van de 'chatty' standaardprotocollen http en tcp en zorgt voor caching, prefetching en compressie.

Meer combinaties

Gaat Citrix en Akamai samenwerken aan nieuwe technologie? "Onze managers zijn bij elkaar geweest om punten van technologische integratie te identificeren waarop we gaan samenwerken", zegt Netscaler-productmanager Greg Smith. Meer wil hij daar niet over zeggen. Akamai's Neil Cohen benadrukt dat de mogelijkheden van combinaties van bestaande producten niet moeten worden onderschat.

"De relatie tussen Citrix en Akamai betreft gezamenlijke marketing en dat is het wel zo'n beetje", oordeelt Gartner-analist Joe Skorupa. "Er is geen echte strategische integratie van de technologie." Skorupa verwacht weinig technisch resultaat, omdat Akamai de reputatie zou hebben snel naar de rechter te stappen. Dat zou de vereiste uitwisseling van intellectueel eigendom ingewikkeld maken.

F5 Networks is volgens Skorupa de marktleider in application delivery networking (ADN). "Ze waren het eerst op de markt met de meest geavanceerde functies en hun app delivery controllers hebben de meeste functionaliteit", aldus de Gartner-analist.

Netscaler dicht volgens Skorupa het gat met F5 snel, maar heeft een veel kleiner marktaandeel. Verder zouden de app delivery controllers van Cisco weinig meer zijn dan load balancers. "Cisco heeft geen echt geloofwaardig geavanceerd platformapparaat", zegt Skorupa. Zes maanden na de lancering heeft Cisco hem niet één klant kunnen noemen die de ACE 4710 Application Control Engine gebruikt.

Mix met streamen

Citrix definieert zijn aanbod echter breder: als application delivery infrastructure. Niet elke applicatie werkt als webapplicatie. "Er zijn veel client/server-applicaties, Windows-applicaties, die je beter kunt virtualiseren of streamen", zegt Greg Smith van NetScaler. "Voor de nabije toekomst verwachten we een goede mix van die benaderingen te zien. Daarom investeren we in alle productlijnen."

Softricity was een van de pioniers in app streaming. Citrix ontwikkelde na mislukte overnamegesprekken met Softricity zijn eigen technologie voor app streaming: Project Tarpon, nu onderdeel van XenApp. Partner Microsoft kaapte Softricity in 2006 weg en levert de SoftGrid-technologie nu onder de naam Microsoft Application Virtualization. Citrix wil weer functionaliteit bovenop SoftGrid leveren.

Microsoft ontwikkelde samen met Citrix ook een Branch Repeater-appliance op basis van Windows Server 2008 en de Microsoft ISA-software (Internet Security and Acceleration). Dat netwerkapparaat moet knelpunten voor gevirtualiseerde en streaming applicaties bij afgelegen filialen opvangen. Daarbij kan het ook werken in combinatie met WANscaler, de versnellingstechnologie voor wan's (wide area networks) die Citrix overnam van Orbital Data.

"Application delivery controllers zoals die van F5 en Citrix Netscaler vereisen vaardigheden die meer te maken hebben met beveiliging en applicatiebeheer dan met netwerkbeheer", zegt analist Skorupa van Gartner. "Voor de wan-optimalisatieproducten is het 50/50. Je moet wel iets weten over asymetric routing en transparantie versus ondoorzichtigheid (opacity). Die netwerkzaken zijn echter ook nauw verbonden met applicaties als SharePoint, SAP of Oracle."