Virtual desktop infrastructure,of kortweg VDI, zal de nieuwste hype worden in virtualisatieland na servervirtualisatie. Op dit moment staat het misschien nog in de kinderschoenen, maar het is de eerste stap in de richting van de virtualisatie van het werkstation. VDI is al een paar jaar in ontwikkeling en wordt al een aantal jaar verkocht door diverse leveranciers. Echter zal het nu, met de komst van Citrix en VMware in de VDI-arena, de virtuele dekstop in een stroomversnelling komen? Het begin zal moeilijk zijn, maar uiteindelijk zal ook VDI zijn plaats veroveren binnen de hedendaagse ict-infrastructuur.
Wat is VDI?
Met VDI wordt het werkstation-OS verplaatst van het lokale werkstation naar het datacenter. Daar wordt het dekstop-OS gehost binnen de virtuele infrastructuur. Deze virtuele infrastructuur wordt dan gehost door middel van een oplossing als VMware ESX of Citrix Xen.
Gebruikers loggen via een lokaal werkstation of een terminal aan bij een session broker. Dit is een apparaat dat ervoor zorgt dat de gebruiker automatisch een virtueel werkstation-OS tot zijn beschikking krijgt binnen de virtuele infrastructuur. De session broker kan gezien worden als het stuk intelligentie tussen de gebruiker en zijn virtuele werkstation. Het zorgt ervoor dat er altijd voldoende virtuele werkstations beschikbaar zijn, dat de load binnen virtuele infrastructuur evenredig verdeeld wordt en mocht het voorkomen dat de gebruiker zijn connectie verliest, dan zal de session broker ervoor zorgen dat de gebruiker zijn eigen 'oude' virtuele werkstation weer toebedeeld krijgt bij opnieuw inloggen.
VDI vs. Windows Terminal Services / Citrix Presentation Server
Na het lezen van de VDI-uitleg zullen velen denken 'm 'Maar dit hebben we toch al , dit is gewoon Terminal Services en/of Presentation Server!?'. Ja en nee. Ja, VDI is net als Windows Terminal Services en Citrix Presentation Server een vorm van presentatievirtualisatie. Daarmee wordt bedoeld dat hetgeen je ziet op een andere locatie gehost wordt dan waar het aan je gepresenteerd wordt via het beeldscherm. VDI maakt zelfs van dezelfde protocollen, RDP en ICA, gebruik om dit te realiseren.
Het verschil zit hem echter in de back-end. Waar Terminal Services en Presentation Server meerdere sessies op één server draaien, zorgt VDI door middel van de isolatie van de virtuele machine ervoor dat elke sessie een aparte inlog heeft en een apart OS is. Deze virtuele machine wordt vervolgens gehost op de virtuele infrastructuur.
Dit heeft als voordeel dat gebruikers geen last hebben van elkaar hebben, aangezien elk OS geïsoleerd draait in een virtuele machine. Mocht een gebruiker, een applicatie of het OS zelf er dus voor zorgen dat het OS vast blijft hangen, dan heeft in essentie maar één gebruiker hier last van. Daarnaast heeft VDI de voordelen van de virtuele infrastructuur, zoals het on-the-fly verplaatsen van dekstops van de ene hypervisor naar de andere en het on-the-fly load balancing.
Kortom voor de eindgebruiker is er geen verschil tussen VDI is Windows Terminal Services of Citrix Presentation Server. Echter de voordelen die VDI met zich meebrengt in de back-end maken het verschil.
Huidige positionering VDI
Als we kijken waar we VDI op dit moment zouden kunnen inzetten in de huidige ict-infrastructuur, dan zou het op dit moment het best tot zijn recht komen als vervanging van lokale desktops. Laptops zijn nog geen optie, aangezien VDI het werkstation-OS draait in het datacenter. Hierbij is connectiviteit met het bedrijfsnetwerk een vereiste.
Met het gebruik van VDI zijn een aantal voordelen te behalen ten opzichte van lokale desktops.
Ten eerste wordt alles centraal gehost in het datacenter. Lokale werkstations kunnen vervangen worden door goedkopere terminals. Deze zijn makkelijker te onderhouden en minder gevoelig voor defecten. De centralisatie maakt ook het beheer makkelijker aangezien dit alleen hoeft plaats te vinden binnen de datacenters. Lokale support wordt dan tot een minimum beperkt, alles kan in principe vanaf afstand geregeld worden.
Als tweede voordeel komt naar voren dat de OS-infrastructuur hetzelfde blijft. Het OS wat op dit moment in op het lokale werkstation draait, zal ook in de VDI-oplossing in het datacenter draaien. De huidige tooling voor beheer kan gewoon blijven bestaan en de manier van beheren verandert in principe niet, behalve natuurlijk werkstationmanagement.
Als laatste voordeel is natuurlijk het gebruik van de virtuele infrastructuur. Veel bedrijven hebben de servers reeds gevirtualiseerd of staan op het punt dit te gaan doen. Hierdoor bestaat binnen veel omgevingen al een virtuele infrastructuur. VDI bouwt op dezelfde virtuele infrastructuur als waarop de virtuele servers reeds zijn geïnstalleerd. Het enige wat dan nog moet gebeuren is het inrichten van de VDI-oplossing.
Al deze voordelen resulteren in een kostenbesparing ten opzicht van de huidige, lokale aanpak. Meestal is er wel een initiële investering aan verbonden, maar over het algemeen zullen de kosten voor het totale werkstationbeheer omlaag gaan. Virtualisatie van de desktop zal een doorbraak betekenen in efficiënt gebruik van de desktopinfrastructuur, maar nog belangrijker is de flexibiliteit die het oplevert: snelle deployment, schaalbaarheid, verbeterde beschikbaarheid, variabilisering van kosten, reductie van energieverbruik en meer…
Toekomst
VDI staat nog in de kinderschoenen en is zeker nog in ontwikkeling. Sinds kort zijn twee grote namen in de virtualisatiewereld, VMware en Citrix, ingestapt in de VDI-productlijn met respectievelijk VMware Virtual Desktop Manager (VDM) en Citrix XenDesktop. Met deze toetreding zal er in ieder geval een versnelling komen in de (r)evolutie van het product VDI.
De virtualisatie van het werkstation zou nog een stap verder kunnen. Mijn opinie is dan ook dat de virtualisatie zich moet verplaatsen naar de hardware van het werkstation zelf. Hiermee bedoel ik de virtualisatie van de lokale hardware met een synchronisatie naar het datacenter indien de mogelijkheid zich voordoet. Hiermee komt er ook een mogelijkheid voor laptops om gebruik te maken van de voordelen van VDI.
Er is echter nog een lange weg te gaan, maar ik ben ervan overtuigd dat met VDI een eerste stap is gezet naar een flexibele en dynamische werkstationinfrastructuur.
Martijn Baecke
Technisch Consultant Virtualisatie
Inter Access
Virtualisatie op de desktop is een volgende stap in de virtualisatie markt. De vraag is of iedereen hier al aan toe is. Op dit moment is iedereen zich aan het richten op de virtualisatie van de servers. Enerzijds omdat de servers steeds krachtiger worden anderzijds vanwege milieu redenen. Zal de VDI techniek echt doordringen tot de desktop. Voorwaarde is denk ik dat de applicatie geschikt zijn om hiermee om te gaan. De huidige technieken (Citrix en RDP) hebben voor een aantal applicaties beperkingen waardoor ze eigenlijk niet gebruikt worden. Indien deze beperkingen uit de weg worden genomen is er zeker een kans van slagen. Ook wij (Replify) zijn inmiddels betrokken bij de ontwikkeling van VDI. Met name voor het versnellen en beperken van het verkeer.
Marcel Derksen (Replify)
In het artikel worden 2 verschillende technologieen op een hoop gegooid. Aan de ene kant de nieuwe incarnatie van de “domme” terminal; aan de andere kant het gebruik van virtualisatie voor de dekstop. Het ene is prima zonder het andere te gebruiken. De ToC van een terminal i.c.m. een broker en Windows Server is lager dan de hier beschreven oplossing.
Wat ook niet vergeten moet worden, is dat met VDI bijvoorbeeld de ?desktop effects? en film een probleem vormen. Een terminal zonder geavanceerde grafische weergave doet gemiddeld 100Kb per seconde. Piekbelastingen boven de 1MB per seconde zijn normaal.
Printen, maar bijvoorbeel ook USB sticks vormen een uitdaging. Printjobs van 100Mb zijn niet ongewoon, maar wel lastig als je in een pand zit dat bijvoorbeeld met een SDSL verbinding aan het centrale netwerk hangt.
Ik denk wel dat deze technologie de toekomst heeft, maar zij is zeker nog niet uitontwikkeld.
Hoewel het steeds meer komt is VDI nog niet doorgebroken. Vorig jaar september is VDM2 (Virtual Desktop Manager 2) gereleased, maar in praktijk ben ik het nagenoeg nog niet tegen gekomen. Wel ben ik met je eens dat het een goed product is, echter zie je ook dat bedrijven huiverig zijn om over te stappen van “proven-technology” als Terminal Service en Citrix. Hoewel hiermee een goede stap gezet kan worden in de richting van ‘working anywhere’ zie ik bedijven het niet snel doen, puur omdat het een best grote investering is (welke zich op termijn waarschijnlijk wel terugbetaald) en bedrijven niet snel zullen overstappen van Terminal Servers of Citrix: Never change a winning team.
Omdat VDI een geisoleerd systeem bied, waarbij je er dus voor zou kunnen kiezen om de eindgebruiker alles op zijn eigen desktop te laten instaleren (waardoor het voor hun net als normaal is) zonder dat anderen er last van hebben, is het de vraag of het niet een andere vorm van beheer vereist.
Ten opzichte van het reguliere beheer geeft het een grotere vorm van centralisatie van systemen (en van de beheer ervan). Steeds meer en meer zal je remote gewerkt worden en steeds meer word de systeembeheerder verwijderd van het persoonlijke contact met de klant. De vraag is maar of dat verstandig is…
Al met al ben ik een beetje in dubio: het is in potentie een goed product, echter ligt het aan de manier waarop het toegepast gaat worden of het product slaagt.
VDI is meer dan een hype, ondanks dat het nog niet echt is doorgebroken. De grote bedrijven als microsoft VMware en Citrix leveren goede oplossingen, en een speler als 2X levert een goede prijsbewuste oplossing die zeker de moeite waard is.
Voor klanten levert het enerzijds een besparing op, maar veel belangrijker, levert het een continu beschikbare client op. De client is, zoals we dat wel eens zeggen, bijna ‘monkeyproof’.
Voor gebruikers levert het een heel flexibele omgeving op mits goed geimplementeerd. Juist in de implementatie fase gata het echter vaak mis. Onjuist geimplementeerd word het al snel een bottleneck in je omgeving.
Ik heb zelf de VDI-training van VMWare gehad, en was erg verbaasd wat er allemaal nog bij komt kijken om het goed te doen. Voor de klant is het een goed concept waar zeker geld mee te besparen is, maar zorg voor een goede implementatie dienstverlener.
VDI is zeker een groei markt voor komende tijd. Ik zie dat de interesse vanuit de markt er zeker is maar er teveel naar de kosten besparende aspecten wordt gekeken. Ik denk dat dit een verkeerd uitgangspunt is om te kijken naar VDI en wat zeker ook niet de doorslag zal geven om VDI te implementeren.
Het is meer een oplossing die gaat werken samen met de traditionele omgevingen dus naast de bestaande infrastructuur. Het zijn voornamelijk de voordelen van centraal beheer en het snel uitrollen van nieuwe werkplekken zijn sterke punten. Met grafisch en audio ondersteuning kom je met de protocollen als ICA en RDP al snel beperkingen tegen, al heeft VMware op dit moment een samenwerking met Sun thin clients hier een verbetering voor laten zien. Ik denk dat nieuwe ontwikkelingen als Net2Display hier in de toekomst misschien uitkomst gaat bieden alleen is dit op dit moment nog niet aan de orde. Voor de offline clients komt ook VMware met een soort variant van ACE die een offline image op een laptop laten draaien.
Het lijkt mij dat VDI een product wat we de komende tijd veel gaan tegenkomen en indien we niet alleen naar de kostenbesparing moeten kijken maar meer naar de voordelen zijn die het kan gaan bieden in combinatie met de huidige infrastructuren.
Op dit moment is VDI als concept meer een ’tussenoplossing’. Voor veel bedrijven zal het complementair zijn aan hun serverbasedcomputing omgeving en niet perse concurrerend.
Waar de meeste it-managers, maar zeker ook de business managers, van dromen is een homogene omgeving, die off- en online kan werken en daarmee overal beschikbaar is, of beschikbaar gemaakt kan worden. Perfectie uniforme ontsluiting tot alle applicaties die de eindgebruiker nodig heeft. Tot die tijd moeten we het doen met de beschikbare infra-producten en die zijn zeker niet slecht. Er ontbreekt echter hier en daar nog wel voldoende integratie om acceptatie van het bedrijfsleven vanzelfsprekend te maken.
Grote jongens als Citrix en VMware brengen VDI naar voren als de oplossing voor alle desktopproblematiek. Het zijn echter de andere (kleinere) partijen die daadwerkelijk meerwaarde aan het gehele concept kunnen geven. Denk dan aan RES Powerfuse (desktop management), Installfree (applicatievirtualisatie 2.0), Provision Networks (brokering), Expand (wan optimalisatie) enzovoorts.
Een implementatie van een (virtuele)desktop waarbij al deze producten ingezet worden moet ik echter nog tegenkomen, want kostentechnisch gezien gaat het aardig in de papieren lopen. Maar wat een droomomgeving zou je kunnen bouwen … wie durft ?
VDI wordt steeds vaker genoemd als oplossing, en komt steeds vaker op de roadmap te staan. De voordelen van VDI zijn onder andere security, beter in staat compliant te zijn, en een betere manageability. Ook zaken als een thuiswerkplek zijn makkelijker te realiseren. Ook de migratie naar VDI is relatief eenvoudig.
Om de kosten besparingen te halen die vaak worden genoemd zijn er diverse randvoorwaarden. Het betekent dat de infrastructuur aan de juiste eisen moet voldoen qua bandbreedte en storage en tooling. Het betekent dat de kwaliteit van beheer op een hoog niveau moet staan. Het vraagt om meer kennis dan standaardbeheer. In sommige gevallen is een groot voorbereidend traject nodig voordat er kan worden begonnen met implementatie. Een goede architectuur is hier bij nodig om dit te realiseren.
De toekomst van VDI ziet er heel goed uit, en zal binnenkort ook niet meer weg te denken zijn.
VDI is mijns inziens zeker geen hype, sterker nog: ik denk dat het op dit moment de enige manier is om de uitdagingen die alle bedrijven hebben op het gebied van beheer, stroomverbruik, ruimtegebrek in het datacenter, koelingsproblemen enz enz op een effectieve manier te lijf te gaan.
Belangrijk bij elke VDI oplossing is dat deze zo min mogelijk moet ingrijpen op de bestaande infrastructuur, applicatie-onafhankelijk moet zijn, en naadloos met bestaande applicaties moet kunnen integreren. Het artikel refereert aan oplossingen van Citrix en VMWare. Op ons kantoor gebruiken wij al zo’n 8 jaar de SunRay als desktop, en onze VDI oplossing wordt regelmatig geimplementeerd bij klanten. VDI heeft dus zeker een toekomst.
Achtergrond: sun.com/sunray en sun.com/software/vdi
Bij grote organisaties gaat het vaak fout op die gebieden waar men weinig grip op heeft. Daarvoor zijn additionele leveranciers van de juiste oplossingen onontbeerlijk.
WAN-verbindingen vallen nooit meer uit met Viprinet.
ROI van enkele maanden t.o.v. elk andere oplossing. En niemand kan wat Viprinet kan. Huidige WAN-oplossing hoeft niet overboord gegooid te worden, deze kan er gewoon bij gebundeld worden. Maar u hoeft dat contract niet meer te verlengen aan het einde van de looptijd.