De dokters van de harde schijf

De situatie heeft wel iets weg van een operatiekamer: er worden diagnoses gesteld, hier en daar liggen speciale instrumenten om kleine onderdelen mee te transplanteren en er wordt gesproken over donoren. Toch gaat het hier niet over mensen. In het Seagate Recovery Lab zijn het vooral harde schijven die weer tot leven worden gebracht.

Een man in een witte jas rommelt wat in een bakje met minuscule schroefjes. Als hij het perfecte exemplaar gevonden heeft, pakt hij het er met een pincet voorzichtig uit. Hij laat zich niet afleiden door collega's die even komen kijken waar hij mee bezig is. Deze man heeft maar één doel voor ogen: het redden van de gegevens op de 2,5 inch harde schijf die naast hem ligt.

Dat is maar goed ook, want het terugvinden van gegevens op kapotte harde schijven is waar het om draait bij Seagate Recovery Services. Sinds anderhalf jaar heeft de dochteronderneming van fabrikant van harde schijven Seagate een vestiging in Nederland. Bedrijven die door problemen met hun harddisk gegevens dreigen te verliezen, kunnen dag en nacht bij de medewerkers van het reddingslaboratorium terecht.

Standaard ongelukken

Toch gebeuren de meeste ongelukken met harde schijven op vrijdagmiddag, vertelt Seagates Kees Nielen. Volgens de general manager wordt het laboratorium aan het eind van de week geregeld gebeld door bedrijven die ineens hun gegevens kwijt zijn. Of dat komt doordat mensen in de aanloop naar het weekend onzorgvuldiger worden, weet Nielen niet precies. Wel merkt hij dat het vaak de veelvoorkomende ongelukken zijn die de problemen veroorzaken: een kop koffie die omvalt of iemand die over een snoer struikelt en zo de laptop van tafel trekt. Ook zijn er veel thuiswerkers die hun bestanden op hun eigen C-schijf opslaan, in plaats van ze te bewaren op de server van hun werkgever.

Een andere vergissing die werknemers vaak maken is het herhaaldelijk opstarten van een vastgelopen harde schijf. "Daarmee vergroot je de kans dat je gegevens verliest", aldus Nielen. "Het zijn nu eenmaal apparaten met bewegende onderdelen en die kunnen stukgaan."

Daar weten ze bij stofzuigerproducent Morphy Richards alles van. Het Britse bedrijf liep vorig jaar flinke waterschade op tijdens de overstroming in Groot Brittannië. Daarbij moesten ook 28 harde schijven het bezuren. Met behulp van ultrasound hebben Seagates techneuten de schijven een voor een weer opgebouwd. Nielen: "Er waren maar twee schijven zodanig beschadigd dat we er niets meer mee konden."

Voor dat soort klussen doet Seagate een beroep op de ervaren herstellers in het laboratorium. Dat zijn de senior medewerkers die minimaal tien jaar ervaring hebben. "Zij weten echt hoe het werkt", legt Nielen uit. "Sommige mensen denken dat het werk als bij een grammofoonplaat: je zet er een nieuwe plaat op en het werkt weer. Dat is dus niet zo. Wij kijken op nanoniveau wat er aan de hand is."

John Ruskauff kent die misverstanden. Hij is zelf techneut en geeft leiding aan de laboranten. "Sommige bedrijven laten gewoon even een programmaatje draaien om gegevens terug te krijgen", vertelt hij. "Dat is erg eenvoudig. Wat wij doen, gaat veel verder dan dat."

Klimaat

Dat er heel nauwkeurig gewerkt wordt, blijkt wel uit het speciale klimaat dat in het laboratorium heerst. Wie er naar binnen wil moet eerst over een speciale kleefmat die al het vuil onder de schoenen weghaalt. Daarna is er de witte jas die alle laboranten dragen. Om de ruimte extra stofvrij te maken, werkt elke gegevensredder onder een filter. De lucht die het apparaat blaast is vrij van stofdeeltjes. Belangrijk, vertelt Ruskauff, want anders zou de laserschijfkop beschadigd kunnen raken. "Je mag een harde schijf ook nooit zomaar openmaken, omdat er sprake is van een elektromagnetisch veld, dat stofdeeltjes kan aantrekken."

Voordat Seagate aan de slag gaat met een harde schijf, wordt eerst gekeken wat er aan de hand is. Als de ‘diagnose' bekend is, wordt een reddingsplan opgesteld. General manager Nielen: "Als het moet, gaan we op vrijdag met een schijf aan de slag en kan de klant maandag weer verder werken." Aan die service hangt wel een prijskaartje: zo'n uitgebreide spoedoperatie kan oplopen tot tienduizenden euro's. Goedkoper kan ook, maar dan behandelen de laboranten het werk niet als een spoedklus.

Tot de klantenkring van Seagate Recovery Service behoren af en toe particulieren, maar meestal gaat het om bedrijven en overheidsdiensten. In de laatste categorie gaat het vaak om gevoelige informatie. Waarom het precies gaat, mag Nielen niet vertellen. Hij noemt het terughalen van e-mails over een bepaalde werknemer als voorbeeld. In dat soort situaties zit de klant er bovenop.
"Een tijdje geleden moesten we voor een grote bank gegevens herstellen", vertelt Nielen. "Er werden vingerafdrukken gemaakt van de techneut die aan het project werkte, zodat precies duidelijk was met welke gegevens hij zich had beziggehouden."

Terwijl Nielen vertelt over zijn werk, gaan de operaties in het laboratorium gewoon door. Stuk voor stuk proberen de medewerkers hun klanten weer van hun informatie te kunnen voorzien. De laborant die zo-even nog naar het juiste schroefje zocht, zit nog altijd geconcentreerd te werken.

Over anderhalve dag kan hij zich weer met andere zaken bezighouden, want dan begint het weekend. Hoewel, als Nielens theorie klopt, begint de telefoon dan waarschijnlijk wel weer begint te rinkelen. Erg vindt hij dat uiteraard niet: "Het is mooi te zien wat je met techniek kunt doen."