Het inhuren van een freelancer is een goede manier om het tekort aan ict-personeel te ondervangen, zeggen detacheerders. Werkgevers zouden daar anders over denken, omdat de zzp'er een slecht imago heeft.
Ze zijn vooral met zichzelf bezig, hebben weinig verantwoordelijkheidsgevoel en gaan gemakkelijk van de ene naar de andere klus. Het imago van de Nederlandse freelancer is niet zo goed, zegt Wessel van Alphen, directeur van detacheringsbureau IT Staffing.
Hoewel Van Alphen denkt dat het inhuren van freelancer een goede optie is bij het uitvoeren van een project, zou menig opdrachtgever daar anders over denken. Volgens Van Alphen denken opdrachtgevers dat zij grote financiele risico's lopen bij het inschakelen van freelancers. Ook zou de zelfstandige ict'er gemakkelijk en zonder verantwoordelijkheidsgevoel van de ene op de andere klus overstappen.
Onterecht, aldus de detacheringsdirecteur die de freelancer omschrijft als ‘mensen met lef, daadkracht en zelfstandigheid'. "Ict'ers gaan niet freelancen, omdat ze geen echte baan zouden kunnen krijgen. Het is een bewuste keuze die gemaakt wordt door mensen die hun vak verstaan." Van Alphens standpunt is niet vreemd; zijn bedrijf bemiddelt onder andere tussen opdrachtgevers en freelancers.
Goede afspraken
Toch is hij niet de enige die denkt dat de zzp'er een negatief imago heeft. Ook Frank Poll, business manager van detacheringsbureau Sprite IT meent dat er niet altijd positief gedacht wordt over freelancers. "Jammer, want de meeste zzp'ers in de ict willen het project dat ze aannemen tot een goed einde brengen", aldus Poll. Daar staat tegenover dat de business manager ook bekend is met situaties waarin het misgaat. Hij noemt de freelancer die halverwege een project opstapt, omdat hij elders een paar euro meer kan verdienen. Volgens Poll is dat een probleem dat detacheringsbureaus kunnen vermijden, maar niet kunnen uitsluiten. "Er zitten altijd opportunistische cowboys bij."
Van Alphen van IT Staffing probeert zulke ict'ers te mijden door goede afspraken te maken met de freelancer, die hij zelf liever omschrijft met de term ‘opdrachtnemer'. "Vooraf kunnen er resultaat afspraken worden gemaakt met betrekking tot het op te leveren project of deelproject", legt hij uit. Mede daardoor zou in de twintig jaar dat Van Alphens bedrijf zelfstandige ict'ers detacheert, slechts enkele keren te maken gehad hebben met een freelancer die vroegtijdig een project verliet.
Juridische eisen
Vikram Kapoor van ict-bemiddelaar iSense kent meer situaties waarin de samenwerking met freelancers niet vlekkeloos verloopt. "Werknemers in vaste dienst zijn loyaler ten opzichte van hun baas. Zij zullen niet zo snel voor een paar honderd euro meer ergens anders gaan werken", weet de managing director. "Een zzp'er is meer met zichzelf bezig en gaat vaker middenin een project weg. We hebben met freelancers ook vaker discussies over afspraken in het contract." Verder vertelt Kapoor over freelancers die gedurende een opdracht ineens hun tarief verhogen.
Of het slechte imago van de freelance ict'er nu wel of niet terecht is, voor Van Alphen is het een reden om te pleiten voor een betere regelgeving voor zelfstandigen. Wettelijk zou de freelancer te maken krijgen met lastige juridische eisen die onduidelijkheid veroorzaken. Alphen: "Enerzijds wordt zelfstandigheid aangemoedigd, maar anderzijds worden er teveel drempels opgeworpen om als zelfstandige aan de slag te gaan. Ook het zorgen voor duidelijkheid zou imago van de freelancer ten goede komen."
Betere regelgeving voor zelfstandigen is inderdaad geen overbodige luxe. Ik wil als freelancer graag projecten doen. Maar langdurig bij dezelfde opdrachtgever zitten betekent fiscale risico’s lopen omdat de fiscus bepaalde eisen stelt aan het aantal klanten dat ik als freelancer heb. Hierdoor moet ik bij verlenging van een klus (waarbij ik bijvoorbeeld voor dezelfde klant een ander project ga doen) wel nadenken of ik niet te lang bij diezelfde klant zit. Erg lastig.
Wat betreft het verhogen van tarieven gedurende een opdracht: ik zou dat niet snel doen. Ik kan me echter wel voorstellen dat je je tarief verhoogd als je al bijvoorbeeld langer dan een jaar bij een klant zit en dan voor die klant een ander (!) project gaat doen. Want zeg nou zelf: mag je van freelancers verwachten dat ze bijvoorbeeld 3 jaar bij een klant zitten en in die tijd nooit hun tarief verhogen? Dat zou toch gek zijn: het betekent dat hoe langer ik bij een klant zit, hoe minder ik ga verdienen (want gemiste inflatiecorrecties, hogere (brandstof)kosten e.d).
Naar mijn mening is het imago van de freelancer de afgelopen jaren juist beter geworden. In mijn vorige functie als lijnmanager bij een grote verzekeringsmaatschappij heb ik veelvuldig met freelancers gewerkt. Wat mij daar bij opviel is dat een freelancer over het algemeen beter op de hoogte is van de markt waarin hij/zij actief is en ook trends herkent en daarop in kan spelen. Een freelancer zal ongewtijfeld meer met zichzelf bezig zijn. Dat is in mijn beleving niet vreemd en ook niet slecht. De freelancer (zeker de ZZP-er) is verantwoordelijk voor het eigen bedrijf en de continuiteit hiervan. Dit vergt tijd. Wel levert deze bedrijfsvoering een bewuster beeld op van bijvoorbeeld kosten en financiele stromen binnen een bedrijf. Het merendeel van de freelancers voerde deze werkzaamheden voor het eigen bedrijf overigens uit in eigen tijd.
Kapoor spreekt over zzp-ers die tijdens een opdracht ineens het tarief verhogen. Soortgelijke verhogingen ben ik in het verleden ook tegengekomen bij grote detacheringsbureau’s. De zzp-er vertoont hierin geen afwijkend gedrag. Ook is het in mijn optiek te kort door de bocht om te stellen dat dit ene feit er voor zorgt dat het imago slecht is.
Dat het imago voor freelancers in Nederland beter kan, is in mijn optiek zeker waar. Veel van de negatieve aspecten rondom de inzet hebben te maken met perceptie bij bijvoorbeeld opdrachtgevers (en zijn dus ‘waar’). Het delen van positieve ervaringen over de inzet van freelancers kan bijdragen aan een verbetering van dit imago. Wie pakt de handschoen op?
Het slechte imago van freelancers is in mijn ogen terecht. Als projectmanager heb ik al heel wat freelancers ingehuurd en ben vaak teleurgesteld.
Wat in bovenstaande reacties niet genoemd wordt is de zeer beperkte mogelijkheid om freelancers aan te spreken op wanprestaties. De enige mogelijkheid die je hebt bij een slecht presterende freelancer is het om deze naar huis te sturen. Maar dan is je probleem niet opgelost en je hebt de kosten al gemaakt. Werk je met gerenommeerde consultancy bureaus kun je in elk geval compensatie vragen en nog belangrijker om een alternatief. Dat laatste zal een freelancer je zeker niet kunnen bieden.
De paar euro die je bespaart op het inhuren van een freelancer tov consultant van een consultancy bureau betaalt zich dubbel terug!
@Peter-Jan,
Jammer, dat je dit constateert, maar ik weet dat je wel gelijk hebt. Als zelfstandige (niet ZZP-met-VAR maar met eigen dienstverband) zie ik ook mensen vaak wisselen, te vaak. Meer geld, geen zin meer, het wordt te lastig, te riskant, dichterbij ander werk enz. Oorzaken waar je vraagtekens bij kunt zetten.
We zouden het misschien beter van de andere kant aan kunnen pakken:
… Zorg dat zelfstandigen en ZZP-ers zonder moeite lang(er) ergens kunnen werken. Laat het gewoon de verantwoording van werkgever en zelfstandige zijn om te bepalen hoe lang een dienst duurt, zonder dat je risico’s gaat lopen als je een goede dienst kunt verlenen op langere termijn.
… Registreer of mensen hun werk afmaken of niet, en stel die informatie ter beschikking. We zijn nu zo met certificering bezig, dit zou best een goede, praktische aanvulling kunnen zijn in het kader van Permanente Educatie.
Zou zoiets werken? Of zou andere informatie beter werken?
Kunnen we onderscheid maken in het type ‘freelancer’ en het type ‘ondernemer’ onder de zzp’er? Voor de verdere nuancering van de discussie. Freelancers kunnen we zien als mensen die voor iemand anders risico en rekening uren draaien op een project. Kan me voorstellen dat sommige opdrachtgevers/hoofdaannemers met dit type wel eens problemen ondervinden. Immers, de verplichting voelt hij/zij niet verder dan het gedeclareerde uur dat ook is gewerkt naar beste kunnen.
Een ondernemer daarentegen voelt wel degelijk resultaat-verantwoordelijkheid en bouwt aan zijn zaak, zijn relaties. Ik zie in die groep veel keiharde werkers die oplossingsgericht in de opdracht meedenken. Veel kleine ondernemers hebben gewoon geen ervaring met het werken in grote projecten. En mensen die hen daarop wel inzetten, hebben een ook eigen verantwoordelijkheid om ze te coachen, te trainen en voorzieningen te treffen dat uitwassen worden voorkomen. Dat kun je niet als eis aan deze zzp’er stellen omdat het voorstellingsvermogen van wat er nodig is aan skills er nog niet is.
Nu zullen veel zzp’ers in zekere mate eigenschappen van beide types (freelancers / ondernemer) hebben. Om je over een kam te scheren lijkt me wat te ver gaan.