M&ICT: meer kans dan in de Staatsloterij

Bij het actieprogramma M&ICT is de zevende prijsvraag van start gegaan. De kans op een prijs is stukken hoger dan in de Staatsloterij. Deelnemers moeten er wel véél meer voor doen. Nadenken over het opschalen van ict-toepassingen bijvoorbeeld én het inleggen van eigen geld. Maar win je, dan verdubbelt je inzet.

Het Actieprogramma Maatschappelijke Sectoren & ICT (M&ICT) helpt maatschappelijke vraagstukken op te lossen door beter gebruik van ict. Een van de instrumenten is het organiseren van de Prijsvraag M&ICT voor de sectoren mobiliteit, onderwijs, veiligheid en zorg. Inmiddels is de zevende editie van start gegaan. Het prijzengeld bedraagt zeven miljoen euro.

Uitvoerder van het actieprogramma is het ICTU-programmabureau M&ICT. Jacques Frankhuizen, sectormanager Zorg & Mobiliteit, legt uit dat het doel is kleinschalige projecten met hulp door te laten stoten naar een bredere gebruikersgroep. Tot en met 2009 worden hiervoor prijsvragen uitgeschreven. De zevende ronde kent vijf thema's: 'serious gaming en simulatie' en medicatieveiligheid (sector zorg), digitale vrachtbrief (sector mobiliteit), 'blended content' (sector onderwijs) en ict-initiatieven voor meer veiligheid (sector veiligheid).

Spekkoper

Voor zo'n prijsvraag kunnen voorstellen worden ingediend van succesvolle ict-oplossingen die om een of andere reden slechts op beperkte schaal operationeel zijn. Systeemfalen noemt Frankhuizen dit. "Er zijn allerlei oorzaken waarom het niet lukt zo'n toepassing op grote schaal in te zetten: de bestaande systemen in een organisatie kunnen er niet goed mee overweg, er is onvoldoende draagvlak, de marktvraag is niet goed gebundeld, etc. Wie in zijn projectvoorstel goed kan aangeven hoe dit systeemfalen valt te doorbreken, is spekkoper."

Hij benadrukt dat het gaat om een oplossing die in gebruik is. "Dus niet iets nieuws dat nog ontwikkeld moet worden of zich in een proeffase bevindt. Het draait om kleinschalige applicaties, waar gebruikers tevreden over zijn en het gebruik te meten is, maar die nog niet massaal van de grond zijn gekomen. Voor zo'n bewezen toepassing heeft M&ICT geld ter beschikking om het binnen dertig maanden uit te bouwen."

Eigen inleg

Een belangrijke voorwaarde is wel dat een deelnemer zelf ook geld in het project steekt. Wordt zijn project uitverkoren dan draagt M&ICT een zelfde bedrag als het inleggeld van de deelnemer bij, tot maximaal 1,2 miljoen euro. Frankhuizen beschouwt deze voorwaarde niet als een barrière. 'Dat je zelf ook moet investeren maakt dat deelname niet vrijblijvend wordt. Een deelnemer moet zijn ziel en zaligheid in het projectvoorstel leggen en bijvoorbeeld een adequate begroting maken. Denkt hij dat hij in de dertig maanden opschaaltijd 6 ton nodig te hebben, dan moet die zelf drie ton ophoesten."
Frankhuizen wijst erop dat samenwerken met een partner of het vormen van een consortium mogelijk is. "Elke partner mag, behalve de rijksoverheid. Op onze website staat de tool 'partnersearch'. Hiermee kunnen mensen om parters vragen of zelf hulp aanbieden."

Pot van 7 miljoen

De zesde prijsvraag, die geheel in het teken staat van onderwijs, loopt ook nog, maar sluit 4 juni. Bij de eerste vijf rondes waren naar schatting zo'n 150 projectvoorstellen. "15 projecten sleepten een prijs in de wacht, dus gemiddeld genomen is de kans op winst 10 procent, rekent hij voor. "Veel meer kans op een prijs dan in de Staatsloterij", lacht hij.

De pot van zeven miljoen per prijsvraag is nog nooit opgegaan. "De jury is gezond kritisch. Veel voorstellen worden afgewezen omdat inzenders het systeemfalen of de opschaling onvoldoende bewezen hadden of ook zonder financiële steun door kunnen gaan. Overigens kunnen afgewezen ideeën in aangepaste vorm opnieuw worden ingediend. Ook mogen deelnemers meerdere voorstellen insturen."

Mobiliteit is een sector die wat minder draait, zegt Frankhuizen. "Daarom willen we in deze zevende ronde extra aandacht besteden aan de digitale vrachtbrief. We zoeken naar projecten voor het uitwisselen van vrachtinformatie met behulp van nieuwe technologie. Bijvoorbeeld via het gebruik van palmtops of digitale pennen."

In kas

M&ICT is een programma van de ministeries BZK, Justitie, OCW, V&W, VWS en EZ (het bureau is ondergebracht bij het Ictu) Het actieprogramma loopt tot en met 2009. In totaal zit er 80 miljoen euro in kas. Daarvan is vijftig miljoen prijzengeld. Twintig miljoen euro is uitgetrokken voor bijzondere projecten die niet goed bij een prijsvraagthema horen maar wel met opschaling en systeemfalen te maken hebben. Frankhuizen geeft twee voorbeelden: het Nictiz-project voor e-diabetes (sector zorg) en het project Geen School, een project van de TU Delft voor het ontwikkelen van digitale leerconcepten voor talentontwikkeling en schooluitval (sector onderwijs).

Voorts is er nog 10 miljoen voor het programmabureau en voor de verkenningen die M&ICT laat uitvoeren om te bepalen of uitgekozen thema's wel gedragen worden door de maatschappelijke sectoren. Zo loopt nu bijvoorbeeld een consultatie in de markt voor het thema in de achtste prijsvraagronde: Sterke wijken.
Binnen dit budget vallen ook sectoroverstijgende hulpmiddelen zoals een kosten/baten-analyse die deelnemers kosteloos kunnen gebruiken. Het programma start verder een traject om directie en management bewuster ('e-awareness') te maken van digitale mogelijkheden voor de bedrijfsvoering.

Geslaagd

De projecten die geld krijgen, worden gevolgd. "Het betreft belastinggeld, dus prestaties moeten wel zichtbaar worden", stelt Frankhuizen. "Twee keer per jaar is er een voortgangsrapportage. Ook zijn er doorbraaksessies indien er knelpunten ontstaan. Daar nemen deskundigen uit het veld, zoals van overheidsafdelingen, ict-bedrijven of adviesbureaus, aan deel om na te denken over oplossingen." Het Madonna-project is hier een voorbeeld van. Dit project moet uitmonden in een intelligent webportaal voor gynaecologie.

Frankhuizen vindt het project Otto (Opschaling Teleconsultatie en Telecollaboratie in Oncologie) uit een eerdere ronde een mooi voorbeeld van een geslaagde opschaling. "Door middel van ict en videoconferencing kunnen oncologen op afstand meekijken en meepraten in een patiëntenbespreking in een ander ziekenhuis. Dat bespaart geld en verhoogt de kans op medisch slagen." Inmiddels doen 35 ziekenhuizen mee en drie integrale kankercentra. M&ICT onderzoekt nog of Otto in alle ziekenhuizen en kankercentra valt in te voeren. Het project heeft in 2007 1,2 miljoen euro gekregen; de partners hebben elk zo'n 40.000 euro betaald. "Dat zijn ook nog eens investeringen die te overzien zijn."