Bureaucratie is niet altijd vertragend en moeizaam. Integendeel, bureaucratie is juist de meest efficiënte organisatievorm die er is. En automatisering is het toppunt van bureaucratie.
Een paar weken geleden schreef ik over een projectleider die de organisatiearchitectuur als lastige bureaucratie terzijde schoof en alles op zijn eigen manier regelde. Een van mijn lezers wees mij op de denkfout. Bureaucratie is niet altijd vertragend en moeizaam.
Integendeel, schrijft hij, bureaucratie is juist de meest efficiënte organisatievorm die er is. Voor het organiseren van samenwerking in grote groepen is er geen betere, goedkopere en snellere vorm dan de bureaucratie. Kijk bijvoorbeeld naar het Romeinse rijk. Dat kende een strakke hiërarchie en duidelijke regels. Met die staatsvorm en het daarbij passende leger kon het een ongekende omvang bereiken. Ook een heleboel automatisering is dankzij een zekere bureaucratie succesvol. Sterker nog, automatisering is op een bepaalde manier het toppunt van bureaucratie. Automatisering vergt regels die zo strak en duidelijk zijn, dat zelfs een machine ze kan uitvoeren.
Waarom heeft bureaucratie dan zo'n slechte naam? De belangrijkste reden die ik ken, is dat bureaucratie moeite heeft met dingen die niet goed begrepen worden. Wat men niet begrijpt, moet men ook niet met bureaucratie oplossen.
In it-beheer zie ik vaak dat men te vroeg en te strak in regels en processen probeert te vangen wat men eigenlijk nog niet helemaal begrijpt, of wat zich slecht laat standaardiseren. De server die u op de hoek kunt afhalen is een standaardproduct dat door een genadeloos efficiënte bureaucratie wordt geproduceerd en geleverd. De server die in uw organisatie jaren dienst doet en past bij uw projecten, softwarearchitectuur, kostenmodel en beheerorganisatie, niet alleen nu, maar ook in de vele komende jaren, is een veel ingewikkelder ding. Als men de levenscyclus van zo'n server een paar dozijn keer heeft meegemaakt, begint het proces een beetje te lopen. Tot die tijd moet de organisatie er van leren, en is het nog te vroeg voor strakke bureaucratische regels.
Adviseur
Peter van Eijk is onafhankelijk organisatieadviseur op het gebied van digitale infrastructuren.
Bureaucratie is bedacht om mensen dingen te laten uitvoeren die ze eigenlijk niet begrijpen. Door de strakke regels en vooraf gedefinieerde procesgangen is dat mogelijk. Hier wordt direct duidelijk wat het zwakke punt is van zo’n organisatievorm: inflexibel en loopt stuk op uitzonderingen of fouten in de gedefinieerde processen.
De vergelijking dat automatisering het toppunt van bureaucratie is, bevestigt dat hier getracht wordt een ‘dom’ apparaaat iets te laten uitvoeren zonder dat dit apparaat weet wat het doet met alle gevolgen van dien. Laat staan als zo’n bureaucratisch apparaat ontwikkeld en beheerd wordt door een ander bureaucratisch apparaat.
Een organisatie die gebaseerd is op de kracht van de mens: denken, leidt tot oplossingen voor uitzonderingen, nieuwe ideeen en mogelijkheid tot aanpassen.
In deze snel veranderende tijden wordt het tijd dat de mens weer zelfstandig leert na te denken en zich op een ander manier probeert te organiseren.
Bureaucratie is UIT!!!
Inderdaad kan bureaucratie voor saaie repterende zaken die snel moeten een prima organisatievorm zijn maar helaas is bureaucratie geen manier van samenwerken.
http://www.samenwerkentussenorganisaties.nl/Weblog/tabid/389/BlogDate/2008-04-30/DateType/month/Default.aspx