Het vierde kwartaal van 2007 leverde veruit de meeste overnames van vorig jaar op in de Nederlandse ict-sector. Uit het overzicht van Mazars Berenschot Corporate Finance blijkt dat het merendeel van de acquisities gericht is op software en advisering/diensten. Het financieel adviesbureau verwacht dat de focus bij overnames in 2008 op beveiliging komt te liggen.
Mazars Berenschot Corporate Finance, een financieel adviesbureau gespecialiseerd in fusies en overnames, registreerde in het vierde kwartaal van 2007 31 transacties (in 2006 waren het er 19 in de afsluitende jaarperiode). Het kwartaal steekt dan ook met kop en schouders uit boven de andere drie kwartalen van 2007. "Maar", relativeert adviseur Rein van Erp, "het derde en met name het vierde kwartaal vormen een piek vanwege de beslismomenten van verkopers. Veel beslissingen worden voor de zomer gemaakt, waarna het nog een aantal maanden duurt voordat een zaak beklonken is. Bovendien willen bestuurders transacties in december graag afronden met het oog op de jaarstukken."
Desalniettemin is het aantal transacties in het vierde kwartaal wel tekenend voor de kooplust in 2007. Die ligt voor elk van de vier kwartalen hoger dan de vergelijkbare perioden in 2006. Dat jaar kende overigens ook al een toename in het aantal overnames op de Nederlandse ict-markt.
Klappers
Collega-adviseur Ramon Schuitevoerder wijst er verder op dat verreweg de meeste aankopen in de laatste drie maanden van 2007 op het terrein van software en advisering/diensten plaatsvonden. De grootste klappers waren natuurlijk de inlijving van TeleAtlas door TomTom (voor 1,8 miljard euro) en de overname van Getronics door KPN (766 miljoen euro). Opvallend waren verder de acquisities die de Amerikaanse bedrijven Oracle en McAfee pleegden. Zij lieten hun oog vallen op respectievelijk Moniforce en Safeboot. Ook dook er een Indiase koper op: de in Nederland nog vrij relatief onbekende offshorespecialist R Systems dat callcenterbedrijf Sento Europe (met hoofdkantoor in Enschede) opslokte.
Saillant detail is dat ondanks de grote overnames van Getronics en TeleAtlas de gemiddelde omzet per medewerker van de overgenomen firma’s in het vierde kwartaal een stuk lager ligt dan het derde en met name het tweede kwartaal van 2007. In deze laatste periode schroefden de geacquireerde bedrijven Tridion (door SDL, software) en Isit (door Telindus, opslag) het omzetgemiddelde omhoog. In vergelijking met consultants en detacheerders genereren dit soort productgeoriënteerde ondernemingen veel omzet met weinig mensen.
Defensief
Op de vraag of de forse overnamesommen die TomTom en KPN betalen wel verantwoord zijn antwoordt Van Erp dat dit van de strategische motieven van de kopende partijen afhangt. "Als een bedrijf over de middelen beschikt om bijvoorbeeld een grote concurrent via een overname uit de markt te halen of om hem juist voor te blijven met een bepaalde acquisitie, dan kan het een verstandige keuze zijn. Bij TomTom speelde een defensieve overweging mee: de trend in de markt is dat ontwikkelaars van navigatie-apparatuur makers van kaarten overnemen. TomTom kon met de overname van zijn leverancier TeleAtlas niet achterblijven, al was het alleen al om het risico te vermijden dat TeleAtlas in handen van een concurrent zou vallen en het bedrijf zijn kaarten voortaan daar moest inkopen."
Voor KPN geldt dat het bedrijf op zoek was naar aanvullende infrastructuurdienstverlening en daar past de aankoop van Getronics goed in. Het zoeken naar complementaire productgroepen en diensten én het bieden van een ’totaal dienstenconcept’ zijn het afgelopen jaar voor veel kopers belangrijke drijfveren geweest, stellen beide adviseurs van Mazars Berenschot. "Ook het realiseren van schaalgrootte, vaak gepaard gaand met aankopen over de grens, en de krapte op de arbeidsmarkt, waarbij je via een overname ‘handjes’ binnenhaalt, waren zulke drijfveren. Daarnaast zagen we in 2007 een toenemende belangstelling van investeerders om in ict-transacties te participeren", zegt Schuitevoerder.
Onverantwoord
De twee adviseurs verwachten voor 2008 een aanhoudende overnamegolf. De kredietcrisis die in het najaar van 2007 ontstond, zal de middenmarkt niet raken. Dat is toch de plek waar het leeuwendeel van de overnames plaatsvindt. Kredietverstrekkers zullen wel voorzichtig zijn in het voorfinancieren van grote overnames met een waarde van meer dan 500 miljoen euro. "Financiers kijken tegenwoordig wel veel scherper naar de terugverdientijd en stabiliteit van een acquisitie. Het moet om bedrijfseconomisch verantwoorde ‘must have’s’ gaan. Acquireren om sec over te nemen is uit den boze", aldus Van Erp.
Verder houdt de krapte op de arbeidsmarkt voorlopig aan, voorspellen Schuitevoerder en Van Erp. Overnames blijven een manier om personeel aan te trekken en een dreigende onderbezetting met het oog op de volle opdrachtenportefeuille te voorkomen. Hét thema van dit jaar wordt beveiligingssoftware en risicobeheersing, denkt het duo. Waar in 2007 al een aantal overnames op dit vlak te zien waren (waaronder Fiserv/NetEconomy, McAfee/Safeboot, en Twentsche Kabel Holding/SecurityWorks, Klan Security System, Observision) zal dit in 2008 uitgroeien tot een trend. Deze maand nam Reed Elsevier bijvoorbeeld Choicepoint over, een Amerikaanse technologiespecialist op het vlak van risicomanagement. "Ict is in de bestuurskamers een vast agendapunt geworden en er is daar geld gereserveerd voor onder andere beveiligingsoplossingen. Op die vraag spelen leveranciers in," aldus Schuitevoerder.
Online
Zie ook de eerdere afleveringen in het online-archief van Computable: Overnemen blijft ‘in’ (over het eerste kwartaal 2007) en Kooplust op ict-markt (over tweede en derde kwartaal 2007).
