“Als je besluit een soa te implementeren, dan heb je die niet morgen draaien”, zegt Marc Buiks, programmamanager Digitaliseren bij de gemeente Waalwijk. Wat geldt voor Rome, geldt voor een service oriented architectuur: ze zijn beiden niet in één dag gebouwd. En vele wegen kunnen ernaar leiden.
De gemeente Waalwijk besloot in 2005 te starten met het implementeren van een soa, om flexibeler kunnen reageren op overheidseisen op het gebied van informatieuitwisseling en om diensten via het internet naar de burger te brengen. Marc Buiks, programmamanager Digitaliseren bij de gemeente Waalwijk: "We streven naar één gebruiksvriendelijke loket voor de burger. Het mag niet voorkomen dat de gebruiker gegevens in moet voeren die we al hebben."
Dat deze soa een zaak van lange adem zou worden, wist Buiks al aan de start van het project: "De gemiddelde gemeente heeft zo'n driehonderd applicaties draaien, van software om toe te zien op leerlingenverzuim tot beheersystemen voor grafplaatsen. Andere organisaties hebben vaak ook een complexe verzameling backoffice-systemen, maar de diversiteit bij gemeenten is uniek. Het grote aantal verschillende leveranciers voor het oerwoud aan ondersteunende applicaties maakt de situatie nog gecompliceerder."
Nieuwe spelers willen nek uitsteken
Om dat ratjetoe aan toepassingen in een nieuwe architectuur op te nemen, kun je twee wegen bewandelen. Ofwel je probeert de ‘grote reuzen' zoals Buiks de leveranciers van legacysystemen noemt, zover te krijgen dat ze connectoren schrijven die kunnen communiceren met je Enterprise Service Bus. Ofwel je kiest voor nieuwe spelers, die toepassingen bouwen die meer 'soa ready' zijn. Buiks heeft een sterke voorkeur voor het laatste: "Dat gaat veel sneller. Bovendien verminder je zo de afhankelijkheid van grote leveranciers. Die zijn niet altijd bereid hun applicaties in de juiste richting door te ontwikkelen. Nieuwe spelers willen tenminste hun nek uit te steken."
Dat betekent automatisch dat je als architect een flinke vinger in de pap moet hebben bij de aanschaf van nieuwe backofficesystemen. Buiks: "Je moet je directie goed doordringen van het belang daarvan." Het betekent ook dat je soms liever ziet dat populaire applicaties toch uitgefaseerd worden. Dat betekent dat je "continu moet communiceren met alle betrokken partijen". Volgens Buiks is het opzetten van een soa dan ook "20 procent techniek en 80 procent organisatie".
Integratie werpt vruchten af
Om sterker te staan sloot Waalwijk zich bovendien aan bij Equalit, een ict-samenwerkingsverband van Brabantse gemeenten (Hilvarenbeek, Baarle-Nassau, Oosterhout, Oisterwijk en Waalwijk).
Inspraak bij alle ict-aanbestedingen was voor Equalit een voorwaarde om aan het soa-project te beginnen. De directie ging akkoord en sindsdien wordt stap voor stap vooruitgang geboekt. Zo is er gekozen voor één Enterprise Service Bus (ESB: in dit geval van Oracle BPEL) en is een deel van de gemeentedatabases via xml aan elkaar gekoppeld. Die integratie begint al vruchten af te werpen. Zo zijn sinds februari 2007 alle lopende aanvragen die digitaal zijn aangevraagd vanuit één gemeentesysteem op te vragen. Daarnaast wordt er hard gewerkt aan het vereenvoudigen van het applicatielandschap om verdergaande integratie tussen de systemen mogelijk te maken. Als onderdeel van deze vereenvoudiging zijn acht verschillende systemen voor vergunningenbeheer vervangen door één systeem dat in staat is om alle vergunningstypen te behandelen.
Verhuizing
Een andere noodzakelijke stap bestond uit het eenduidig registreren van de belangrijkste basisgegevens zoals persoonsgegevens, adresgegevens en objectgegevens. Het is daardoor niet langer nodig dat persoonsgegevens in tachtig verschillende applicaties tegelijk worden onderhouden.
De architectuur zorgt ervoor dat de benodigde basisgegevens worden ontsloten en dat documenten die gedurende een aanvraag binnenkomen of in de afhandeling daarvan ontstaan in een Document Management Systeem (DMS) worden gearchiveerd. Buiks: "Als een burger nu belt, kan een medewerker de status van zijn lopende aanvraag meteen inzien. Bovendien kunnen burgers diezelfde informatie via het internet beveiligd opvragen."
Inmiddels is wel duidelijk geworden dat de SOA implementatie vergaande gevolgen kan hebben en niet alleen op het gebied van de ict, maar vooral ook op andere gebieden. Zo staat er bijvoorbeeld een verhuizing op stapel: binnenkort werken alle ambtenaren die vergunnningen verstrekken vanuit één en dezelfde ruimte.
Bezoek ons SOA-seminar op 27 maart
Op 27 maart organiseert Computable een seminar waarop ervaringsdeskundigen spreken over de implementatie van een soa binnen hun organisatie. De valkuilen van soa's komen hierbij ruimschoots aan bod, net als de voordelen die een soa kan opleveren. En we zouden Computable niet zijn, als we niet eerst zouden uitleggen wat een soa is en het iets voor uw organisatie is. Of niet. Bekijk het programma en schrijf u nu in (gratis voor eindgebruikers).
