Geliefd zijn ze niet, testers, maar tegelijk wél onmisbaar. Nu ze bijna niet meer te vinden zijn, worden organisaties steeds vindingrijker om het gebrek aan testers op te lossen.
Ze staan bekend als de zeikerds in ict-land en er is ook nog eens geen aparte opleiding voor; het beroep van tester staat bepaald niet hoog aangeschreven.
"Het zijn de binaire denkers in de ict; ze zeggen alleen maar ja of nee", grapt Tony van Buuren van Heyst, presales consultant bij Outsystems dat met zo’n honderd medewerkers web business oplossingen ontwikkelt. "Als je ze niet opleidt, dan komen ze er ook niet. Kijk maar naar de onderwijssector; het beroep van docent heeft een lage status en dus kiezen mensen er ook niet voor."
"Het beroep van tester is niet zo interessant, want je máákt niks. Je controleert alleen wat anderen doen. En het vergt creativiteit om fouten op te sporen die niet via automatische systemen zijn te vinden", zegt Mathijs Brand, servicemanager bij Hippo, dat zo’n 35 medewerkers telt en open source content management en portal software ontwikkelt.
Behoorlijke veelpoot
Toch is ontwikkelde software zonder dat het uitgebreid is getest waardeloos. Testers zijn en blijven dus onmisbaar. Ict-dienstverlener Sogeti heeft zelfs een aparte test-divisie met bijna zevenhonderd testers in huis. "Testen is een belangrijk vak, de markt schreeuwt om hun expertise maar je moet de mensen die daar echt goed in zijn met een lantaarntje zoeken", zegt Nijs Blokland, divisiedirecteur van de testdivisie van Sogeti. Maar hoe kom je nog aan goede testers?
"Ze zijn bijna niet te vinden", vertelt Brand van Hippo. "Een goede tester moet zowel de wensen van de klant snappen als fouten in de code kunnen opsporen. Dat moet een behoorlijke veelpoot zijn. En de echt slimme mensen vinden het niet erg om af en toe eens wat te testen maar alleen maar testen is te eenzijdig."
Hippo heeft de taken van de tester daarom ondergebracht bij de ontwikkelaars en de servicemanagers. De code waaraan haar softwareontwikkelaars werken, wordt bij iedere aanpassing automatisch getest. De ontwikkelaars schrijven daarvoor zelf unit tests. Ook de performance tests die inzichtelijk moeten maken of het systeem sinds de vorige aanpassing is verbeterd, schrijven de ontwikkelaars zelf. Op onderdelen rouleren ze om elkaars werk te controleren. De gebruiksvriendelijkheid test Brand samen met de gebruiker en daarvoor neemt hij ook interviews af. "Ik kijk meer vanuit de gebruiker naar het systeem en denk in functionaliteit en oplossingen." Wel hebben ze de verschillende fases – ontwerpen, testen, accepteren en in productie nemen – strak gescheiden door de versies van een ontwerp op verschillende servers te draaien.
Uitbreiden
Ook bij Outsystems is het testen geïntegreerd in hun werkwijze. Van Buuren van Heyst: "Vanwege onze werkwijze hebben we bijna geen testers nodig. Functionele tests laten we zoveel mogelijk door klanten uitvoeren." Dat kan door de eigen methodiek van Outsystems; in plaats van te werken in projectfases van uitdenken, ontwikkelen en testen, leveren gemiddeld iedere twee weken nieuwe functionaliteiten op. Testers zijn dus niet maanden aan het ontwikkelen voordat de klant iets te zien krijgt, maar breiden het systeem gaandeweg meer uit. "In een CRM-systeem wil je bijvoorbeeld klantgegevens kunnen invoeren en wijzigen en klanten kunnen verwijderen. Maar ook notities kunnen maken en documenten koppelen aan klanten. We beginnen dan met alleen de functie invoeren, wijzigen en verwijderen. En iedere paar weken komt er weer een nieuwe functie bij. Zo kan de klant gaandeweg ook zien welke functies hij echt gebruikt."
Internationaal
Een prima oplossing voor middelgrote softwarebouwers die hun eigen software moeten uittesten, maar voor een dienstverlener als Sogeti die binnen drie jaar haar testdivisie wil verdubbelen, is het geen oplossing. Sogeti blijft zoeken naar testers. "We zijn marktleider op het gebied van testen en dus zijn we erbij gebaat dat het vakgebied zicht ontwikkelt. We willen dat onze medewerkers trots zijn op hun organisatie en trots op hun vak. Dat bereik je door ze mee te laten ontwikkelen aan hun vakgebied en door interessante opdrachten te verwerven en hen de kans te geven samen te werken met collega’s in het buitenland."
Sogeti werkt samen met diverse hogescholen en verzorgt een lectoraat over gestructureerd testen bij hogeschool Fontys. Sinds dit jaar is Sogeti ook een andere, bijzondere samenwerking aangegaan. Derde en vierdejaars studenten biedt ze een studentencontract aan. Ze doorlopen de normale selectieprocedure en krijgen vervolgens een nul-urencontract. Dat geeft hen recht op alle voorzieningen die ook vaste medewerkers krijgen aangeboden – een persoonlijke coach, deelname aan het introductietraject en toegang tot alle opleidingen – terwijl ze niet hoeven te werken ("want ze studeren nog"). De coach begeleidt hen, indien gewenst, ook naar een afstudeerplek of baan bij Sogeti of een andere organisatie. Inmiddels hebben 55 studenten zo’n contract afgesloten. Blokland: "Dat imagoprobleem is dus wat ons betreft achterhaald."
De opmerking dat er geen opleiding voor testers is begrijp ik niet, er zijn vele curssen en de methodes ISTQB en TMAP zijn ruim vertegenwoordigd in het cursusaanbod.
Ook de opmerking dat een tester een zeikerd is lijkt mij behoorlijk overtrokken. Als je laat merken dat je de business kent, het pakket/systeem, de klant en je laat zien dat je goed bent in je vak, zal je nooit voor een zeikerd worden uitgemaakt.
Ik onderschrijf overtigens de mening van Matthijs Brand. Wil je een goede tester worden, moet je ten eerste materiekennis hebben. Dat wil zeggen de bedrijfprocessen en de bedrijfstak kennen waar het pakket of systeem voor gemaakt is. Ten 2e moet je weten hoe het pakket of het systeem binnen de bedrijven in die bedrijfstak met dat pakket omgaan. Ik heb zelf jaren getest en heb toen een 2,5 jaar als medewerker support gewerkt. Dan merk je dat hoe jij als tester naar een systeem kijkt soms volledig afwijkt van hoe een klant met het systeem omgaat. Je mist dan essentiele informatie en slaat een groot gedeelte over van de fucntionalteit die je zou moeten testen.
Kortom: ken je eindgebruiker en ken je business en klant. De testmethode is van ondergeschikt belang. Vaak krijg je namelijk toch te weinig tijd om een goede test uit te voeren omdat er te weinig budget is.
Je kan ze inderdaad zo noemen, maar deze heb je nodig. Ik ontwikkel zelf en test natuurlijk, maar dan test je wat je wil testen en later pas doe je zomaar wat. Het gaat ook niet alleen om applicaties maar ook rapporten en andere zaken.
Ze zijn onmisbaar en dat zie je vaker in aangepaste applicaties dat deze niet goed doordacht zijn juist omdat zo’n persoon ontbrak.
Een cursus is geen opleiding …
Goed stukje, en met de reacties van Cor en Hans ben ik het ook helemaal eens. Bij Valori doen we ongeveer hetzelfde als bij Sogeti: blijven roepen hoe leuk en interessant het testvak is. Je krijgt een breed perspectief op ict en je praat met alle partijen, zowel aan de business-kant als aan ict-kant. Goede testers zijn niet voor niets schaars, want je moet een topper zijn die ict-vaardigheden combineert met heel veel soft-skills. Je moet inderdaad bereid zijn de rol van zijkerd te pakken, maar als je dat op een constructieve manier invult, wil niemand je meer missen. Wij leiden regelmatig een nieuw klasje testers op, en gaan bijvoorbeeld met ze naar Barcelona (voor de ISTQB training) en survivallen in de Ardennen. Je ziet dat die jonge honden als externe “testzijkerds” toch gewaardeerde en populaire collega’s worden bij de klant. (lachen: als ik zijkerds correct spel dan wordt mijn bijdrage afgewezen, nette jongens hoor, bij Computable).
Ik heb na het lezen van dit artikel mijn resource manager meteen gevraagd om een nieuwe set visitekaartjes met de tekst: “Drs. Martin Schouten, gecertificeerde creatieve zIJkerd”. Kijk, dat maakt pas indruk bij de klant! Over het soort indruk laat ik me even niet uit …
Ik onderschrijf de meningen van Cor, Hans en Egbert volledig: een goede tester is tegenwoordig een lot uit de loterij. Het imagoprobleem waaraan ‘de tester’ lijdt, is ook iets wat ik tegenkom bij mijn opdrachten, en helaas onterecht. Zoals in bovenstaande reacties en in het artikel wordt aangegeven, moet een tester over een groot aantal vaardigheden en compenties beschikken. Dit maakt het beroep van een goede tester allerminst eenzijdig!
Mooie discussie; Is testen nu een specialisatie, over te laten aan vaklui? Of kunnen we dit overlaten aan de ontwikkelaars en/of gebruikers in de business, al dan niet “bijgeschoold” in het testvak?
Het gebrek aan kwalitatief goede testers in de markt lijkt mij een verkeerde reden om de specifieke testtaken dan maar “in te sourcen”. Veel belangrijker is het testvak volwaardig te maken en te houden door testers in de breedte te ontwikkelen; van Requirements analist tot syteemanalist. De tester werkt constructief mee aan de fit tussen informatie-architectuur en organisatiestructuur en is daarmee geen z****** maar een praktische adviseur. Ik zou ervoor kiezen om testers op deze manier op te leiden en te begeleiden.
De keuze om deze rol onder te brengen bij ontwikkelaar en/of gebruiker wordt slechts ingegeven door potentie en beschikbaarheid, maar de praktijk leert dat dan vaak bepaalde kwaliteitscriteria onderbelicht blijven (zoals beschikbaarheid, bedrijfszekerheid, beveiliging…) daarnaast wordt in tijden van stress maar al te vaak de ontwikkeltaak of de business taak met voorrang opgepakt en wordt alsnog die vakbekwame tester binnengehaald.
Testen overlaten aan ontwikkelaars en/of gebruikers is prima, zolang je tenminste alleen die punten wilt testen waar deze mensen verstand van hebben. Een goede tester voegt m.i. vooral veel toe door zijn of haar vermogen om buiten de kaders te denken en zich in te leven in zowel de “harde” als de “zachte” eisen die gesteld worden.
Overigens vind ik dat testen en testers erg worden onderschat, zowel door ontwikkelaars (want wat weet een tester nou van code), gebruikers (maar WIJ weten toch hoe we willen werken?), projectmanagers (testers zorgen alleen maar voor vertraging en extra kosten) als ook werkgevers (testen kan toch iedereen?). Testen wordt vaak niet gezien als echt vak, het is iets dat je een tijdje doet als je net bent afgestudeerd en niets anders kunt vinden of dat je gaat doen als je je “echte” IT-baan niet meer aankunt. Wat mij betreft kan er nog wel wat aan imago-verbetering worden gedaan!
Testen is een vak apart mijns inziens. Natuurlijk kun je gebruikers en bouwers laten testen, de vraag is dan echter wat gebeurt er met de kwaliteit van het informatie systeem. Een Tester heeft mijns inziens niet alleen oog voor de werking van een informatie systeem maar draagt juist bij tot het verhogen van de acceptatie in de organisatie. Daarnaast is de Tester de spil in het ICT rad, je hebt als tester namelijk niet alleen te maken met de bouwer die naast je zit, maar ook met de analist die een aantal deuren verder op zit, de project manager die in de kamer tegen over je zit, de gebruiker die elders in het land zit, de architect die drie verdiepingen hoger zit en natuurlijk met je collega testers op de kamer. Om een tester nu af te schepen als een zeikerd, vind ik een beetje kort door de bocht. Dan kunnen we bouwers net zo goed af gaan schilderen als prutsers. Wat maakt testen dan zo leuk, dat ik al tien jaar in het vak bivakeer. Dat is, dat je als tester nu wel de kans de krijgt in het hart van de organisatie te kijken, inzicht te krijgen in de business processen, een bijdrage te leveren aan het kwalitatief verbeteren van het informatie systeem en de processen en tot slot je wordt betaald om aan te tonen dat dingen nog niet werken (een veel zijdiger baan kan ik mij haast niet voorstellen).
Wat maakt het dan zo lastig om goede testers te vinden, dat komt juist door koppen als boven dit artikel. Hierdoor haken mensen af het artikel te lezen, voordat men er ook maar overnagedacht heeft het artikel te lezen. Voor wat betreft de eerdere reacties: we kunnen allemaal wel blijven hangen in de modus we worden niet begrijpen, we zitten achter in het traject en het wordt niet als een echt vak gezien. Kan ik maar een ding zeggen zolang je in die modus blijft hangen, zul je het stempel alleen maar bevestigen dat testers azijnpissers zijn. Spreek nu eens met passie over je vak en wat het vak zo interessant maakt. Je zal zien iedereen in de omgeving gaat met andere ogen naar het vak tester kijken en dan zal van zelf ook het vak van tester in positiever daglicht worden gesteld. Dat is althans wel mijn ervaring.
Ik begrijp niet, dat het nut van pilots in dit artikel en de reacties wordt vergeten. Een pilot aan de gebruikerskant is van onschatbare waarde want pas als een product door de gebruiker wordt geaccepteerd, dan weet je echt zeker dat het product gebruiksvriendelijk en snel genoeg werkt en in ieder geval doet wat de klant wil. Een tester is helaas te vaak specialist “in de diepte”, terwijl hij/zij eigenlijk een specialist in de breedte (varierend van gebruikersrechten en codes tot performance en kwaliteit van het eindproduct)zou moeten zijn. Wat de klant wil is het belangrijkste en wie de software ontwikkeld en/of getest heeft is voor de klant onbelangrijk. En ja, ik ben ook zEIkerd geweest, met veel waardering achteraf…
Creatieve z**kerds willen ook graag creatief zijn in het zeiken. Als ze weer een re-re-re-release moeten gaan testen, dan wordt de uitdaging stukken minder. Ik zelf zou bijvoorbeeld wel eens na willen gaan en bekritiseren, of en hoe de Tweede Kamer functioneert, zijn beslissingen neemt, het beleid bepaalt en uiteindelijk door gebrek aan enige praktijkervaring altijd achteraf tot de slotsom komt dat processen verkeerd verlopen, averechts (of zo u wil aveLINKS) werken, altijd te lang duren en dus veel meer geld kosten dan gepland. Tsja, als je eenmaal bezig bent met zeiken, dan … @Redactie: Waarom mag zeiken hier wel en z**kerds niet?