Het ‘Actieplan Heemskerk’ van het kabinet is in strijd met de Europese aanbestedingsregels, zegt directeur Theo Rinsema van Microsoft Nederland. Het zorgt bovendien voor zware administratieve lasten bij gemeenten en verzwakt de concurrentiepositie van de Nederlandse ict-sector.
Microsoft doet een aanval op het ‘Actieplan Heemskerk‘, waarmee het kabinet het gebruik van open standaarden en open source software bij de (semi-)overheid wil versnellen. Morgen wordt het plan behandeld door de Tweede Kamer.
Het plan is volgens Microsoft in strijd met de beginselen van de Europese aanbestedingsregels, verzwaart de administratieve lasten van gemeenten en ondergraaft de concurrentiepositie van de Nederlandse ict-sector. Rinsema: "Het actieplan leidt er toe dat hier straks alleen softwareproducten worden onderhouden die elders zijn ontwikkeld."
"Open source software wordt in het actieplan positief gediscrimineerd, omdat het de voorkeur moet krijgen bij ‘gelijke geschiktheid’. Dat verslechtert niet alleen de concurrentiepositie van Microsoft, maar ook van het ecosysteem rondom Microsoft. Meedingen in een aanbestedingsprocedure vraagt een enorme kapitaalinvestering", zegt Rinsema.
Tweede rij
"Waarom zou je meedoen aan een aanbestedingsprocedure als je van tevoren al weet dat je op de tweede rij komt te zitten? Het actieplan haalt de dynamiek uit de markt en sluit een groot deel van de Nederlandse softwaremarkt uit. Het is strijdig met de beginselen van Europese aanbestedingsregels, die stellen dat relevante marktpartijen evenveel kans moeten maken. Dat leidt er uiteindelijk toe dat hier straks alleen softwareproducten worden onderhouden die elders zijn ontwikkeld", aldus Rinsema.
In reactie op de vraag waarom Microsoft ODF niet ondersteunt, wijst chief security advisor Hans Bos van Microsoft op het bestaan van een ODF-converter voor Office, waarvan de ontwikkeling door Microsoft wordt gefinancierd. Maar oudere versies dan Office 2007 worden door deze converter niet ondersteund. Bos noemt dit "een mooie reden om te migreren naar Office 2007". Is het misschien een idee om een speciale ‘Office voor Overheden’ uit te brengen, dat standaard zo’n ODF-converter bevat? Rinsema: "Dat zou oneerlijke concurrentie zijn."
Drie aanbevelingen
Microsoft komt met drie aanbevelingen. Rinsema: "Kijk naar open standaarden als middel om interoperabiliteit te bereiken in plaats van als doel op zich. Sluit geen business modellen uit die niet zijn gebaseerd op open source. En wees bewust van de uitwerking van dit actieplan in de praktijk." Volgens Rinsema vertalen gemeenten het actieplan simpelweg als "wij moeten open source software aanschaffen".
Volgens de directeur van Microsoft Nederland krijgt het bedrijf veel vragen van rijksambtenaren die "in verwarring" zijn over de exacte betekenis van het actieplan. Rinsema: "De overheid heeft interoperabiliteit als belangrijkste doel. Dat betekent dat als iemand een document verstuurt, de ontvanger het kan lezen. Maar als je kijkt naar de definitie van open standaarden in het actieplan van Heemskerk, dan is die definitie behoorlijk smal."
Hoop uit te leggen
"Het actieplan staat alleen standaarden toe die beheerd worden door non profit-organisaties en standaarden die vrij zijn van royalties op basis van intellectuele eigendom. Daarmee worden allerlei breed geaccepteerde standaarden uitgesloten, zoals PDF, mp3 en gsm. Overheden worden gedwongen een toelichting te geven wanneer ze afwijken van het actieplan. Maar volgens dit ‘comply-or-explain and commit’-principe zullen ze dus heel wat uit te leggen hebben. Dat geeft een enorme administratieve overload."
Rinsema wees erop dat verdienmodellen van software steeds diverser worden en ook steeds meer in elkaar overlopen. Rinsema: "Kijk bijvoorbeeld naar Orange Hill. Dat ontwikkelt software op basis van ontwikkeltools van Microsoft en brengt die uit onder een open source-licentie."
Staatssecretaris
De directeur van Microsoft Nederland heeft maandagochtend contact gehad over de kwestie met staatssecretaris van Economische Zaken Frank Heemskerk. Rinsema: "Wij zijn het op sommige punten wel met elkaar eens." Over welke punten dat ging wilde Rinsema niet zeggen.
| Actieplan Heemskerk Woensdag wordt het actieplan "Nederland in open verbinding" door de Tweede Kamer behandeld, dat tot doel heeft het gebruik van open standaarden en open source software bij de (semi-)publieke overheid te versnellen. Heemskerk wil de interoperabiliteit binnen de overheid te vergroten door het gebruik van open standaarden en de afhankelijkheid van leveranciers verminderen door het gebruik van open source software. Zo wil hij bovendien een ‘gelijk speelveld op de softwaremarkt bevorderen’. Onderdeel van het actieplan is de invoering van een ‘comply-or-explain and commit’-principe, die voorschrijft dat overheden (rijksdiensten vanaf april 2008 en overige overheden en instellingen vanaf december 2008) zich moeten verantwoorden wanneer ze open standaarden niet ondersteunen en moeten beloven dat in de toekomst wel te doen. Op januari 2009 moeten er daarnaast implementatiestrategieën zijn geformuleerd voor de aanbesteding, inkoop en het gebruik van open source softare door alle ministeries. Een jaar later moeten die er ook zijn voor semi-overheden in het onderwijs, de zorg en de sociale zekerheid. Tot slot schrijft het actieplan voor dat ODF uiterlijk in januari 2009 wordt ondersteund door alle ministeries en ‘mede-overheden’. De OpenDocument-indeling (ODF) of het OASIS Open Document Format for Office Applications, is een open standaard voor het opslaan en uitwisselen van tekstbestanden, rekenbladen, grafieken en presentaties. |
Hoe was het ook weer met die kat in nauw en die rare sprongen …
“… alleen softwareproducten worden onderhouden die elders zijn ontwikkeld.”
MS Office komt uit Amerika, niet uit Nederland. Dus dat ‘elders’ moet niet zo overtrokken worden.
“Dat verslechtert niet alleen de concurrentiepositie van Microsoft, maar ook van het ecosysteem rondom Microsoft.”
Dit doet me denken aan die anti-piratery spots uit hollywood waar men erop wees dat men de parkeerwacht niet meer zou kunnen betalen als je films van internet zou downloaden.
“je van tevoren al weet dat je op de tweede rij komt te zitten?”
Je zou ook gewoon je prijzen kunnen laten zakken in het algemeen. 50% winst op Office en 75% op Windows OS.
MS kan wel zakken met de prijzen, maar dat vinden de investeerders niet leuk: minder winst = minder uitkering.
“dat relevante marktpartijen evenveel kans moeten maken.”
Er kan uitbesteed worden aan: Redhat, Suse, Ubenta, Mandriva, etc
“een mooie reden om te migreren naar Office 2007”
DIT is dus de toonsetting van MS die de meeste mensen in het harnas jaagt.
Het ‘slikken of stikken’ beleid’ van MS.
“een speciale ‘Office voor Overheden'”
Toch is er wel ‘Office voor school en student’ met megakorting en dat mag dan wel?
“Daarmee worden allerlei breed geaccepteerde standaarden uitgesloten, zoals PDF, mp3 en gsm.”
PDF is niet meer ‘van’ Adobe wat ik begreep nadat Adobe PDF zelf bij de ISO tot standaard heeft laten verheven.
MP3 is niet alles, OGG of APE zijn net zo goed (alleen is OGG meer bekent en ondersteund dan APE).
Ach jeetje, onze vrienden uit Amerika betichten het kabinet van oneerlijke concurrentie…..en dan ook nog eens met open source software…. Heren van Microsoft, jullie beheersen de markt al tientallen jaren met dure producten waar je maar 5-10% van de opties gebruikt. Kopen jonge startup bedrijven met mogelijk “bedreigende” software op om ze vervolgens af te laten sterven. Dus als we het over oneerlijke concurrentie hebben weten jullie er alles van! Wat het kabinet beoogt is het gebruik van software die “open” is en niet vast zit aan een leverancier. Als Microsoft hieraan voldoet dingen ze gewoon mee, netzoals elk ander bedrijf. Ik juich dan ook Amsterdam toe om een werkplek op te zetten die nu eens niet volledig de Micorsoft stempel bevat !
Het gaat niet om opensource, het gaat om openstandaarden. Dit als uitgangspunt kan er voor zorgen dat Nederland weer kan mee doen op ict-gebied; rechtstreeks de competitie aangaan met Microsoft die bijna alles bepaalt, software en prijs. Zeker iets om naar uit te kijken. Eindelijk een level playing field.
Helemaal met Alex eens. Open standaarden en uitwisselingsformaten zijn belangrijk. In gemeenteland zie je dat complete geautomatiseerde processen in handen zijn van enkele leveranciers. De leveranciers leveren de software en bepalen de onderliggende infrastructuur. Door het ontbreken van standaarden en uitwisselingsformaten moeten nieuwe leveranciers teveel investeren. Die markt wordt dan onaantrekkelijk waardoor concurrentie dus uitblijft.
Arme directeur van Microsoft Nederland. Hij heeft het aanbesteden op Europees niveau nog niet begrepen. Het is ook niet makkelijk want het vergt inzicht in inkoop- en onderhoudprocessen. Twee zaken waar veel directeuren geen kijk op hebben en daar deskundigen voor inhuren. Een tipje van de sluier; met name overheden worden verplicht hun aanbestedingen te doen op een zodanige wijze dat a) iedereen kan meedoen wanneer hij maar aan de eisen wil voldoen en b) de beste prijs/prestatie verhouding kan presenteren. De hier gestelde eisen zijn redelijk en zinvol dus is meedoen een fluitje van een cent. Gewoon (op tijd) een passende offerte indienen en hopen dat je de beste aanbieding hebt gedaan. Wanneer je zeker wil zijn of je offerte kans maakt, laat hem dan toetsen door een deskundige vordat je hem aanbied.
Kinderachtige reactie van Microsoft. Een open document formaat hoeft niet per se bij hen vandaan te komen. ODF voldoet beter dan OpenXML. OpenXML past alleen bij Office 2007; dat is traag als OpenOffice en net zo lelijk en onhandig als Vista.
Microsoft slaat, bij monde van de Heer Rinsema, op vele vlakken de plank geheel mis:
– Alleen bij gelijke geschiktheid zou open source voorkeur krijgen. Ideale gelegenheid voor MS om te bewijzen dat ze beter zijn zou ik zeggen. Dit verslechterd niet de concurrentiepositie, het zou juist bevorderend moeten werken omdat je je kunt profileren als de beste.
– Als je beweert dat open standaarden goed zijn, dient iedereen die middels deze standaarden communiceert zich daaraan te houden. Ms heeft in het verleden meerdere malen bewezen dat ze eenzijdig standaarden dusdanig verbouwen dat ze niet meer juist begrepen worden door overige partijen (zie HTML).
– Als er voor Ms wordt gekozen verslechterd het ecosysteem rondom open source leveranciers, dit argument mag niet worden aangevoerd.
– Dat Ms op de tweede rij komt staat geenszins vast. Juist door te staan op open standaarden maak je het speelveld gelijk voor alle partijen. Wat Ms hier vraagt is om juist alleen maar met Ms te mogen handelen. Dit door alleen het gebruik van gesloten standaarden te bevorderen, wat juist andere partijen in het nadeel brengt.
De reactie rond ODF is ronduit schandalig en arrogant: “we ondersteunen open standaarden, maar dan moet je wel eventjes x miljoen investeren (in software alleen al).”
De opmerking over open standaarden van de heer Rinsema snijden wel hout. Maar het gebruik van open standaarden als ‘middle ware’ sluit niet bij voorbaat het gebruik van gesloten applicaties uit. Dat wordt hier voor het gemak even vergeten.
Dat alleen open standaarden worden geaccepteerd is juist een garantie voor de toekomst. Op dit moment is PDF of MP3 bijvoorbeeld een standaard die min of meer gedoogd in het gratis gebruik. Maar wie geeft ons als gebruikers niet de garantie dat de rechthebbenden in de toekomst besluiten hier royalties over te vragen? Dit is bijvoorbeeld precies de reden dat het OGG formaat als alternatief voor MP3 wordt gebruikt.
Microsoft doet er beter aan zijn energie te richten op Google. Dat is een veel grotere bedreiging voor hun dan Open source. Google doet 90 % met Open source en brengt dat als (veelal) dienst SAAS. Dus MS ga zelf in de OSS Saas busines, dat is echte greenfield innovatie.
Microsoft in z’n beste vorm!
Een rellerig, vage gefundeerd, angstzaaiend, ‘welgemeend’ advies van ‘de gerenommeerde deskundige’.
Microsoft heeft een naam op te houden waar het grote woorden en grove acties betreft. Gewoon een product van je concurrent (over)schrijven en ‘gratis’ meeleveren. Voor die andere 50 cent op je euro die je voor hun produkten betaalt zonder daar iets voor terug te krijgen, kunnen zij heel ‘vrijgevig’ zijn. Als de overheid van een dergelijke handelswijze iets zegt domweg beweren dat de PC omvalt als het concurrentvervalsende onderdeel weggelaten moet worden. Aan de overheid de taak om aan te tonen dat het wel blijft staan.
Deze keer graven ze uiteindelijk hun eigen graf heb ik zo de indruk. De tegenwerking van Microsoft heeft de open source produkten in veel opzichten voorbij doen streven aan de MS produkten. Open Office is een voor iedereen in te zien, ook qua broncode, produkt dat alles doet wat voor een Office Suite nodig is. De ontwikkelingen daarbinnen gaan vele malen sneller dan MS Office ooit gekend heeft. Dat is met veel open source produkten. Die produkten steunen open standaarden (vrijwel) altijd, dat is hun levensbelang.
Wat de aanbestedingen betreft: het is wat Roel van Asperen reeds zegt: wil je meedoen, doe je mee. Inderdaad is het wel zo dat als je zelf je spullen weer wil gaan betrekken van iemand die jou het vel over de oren haalt, dan maak je weinig kans. Dan kun je beter een basis gebruiken die je helemaal zelf van voor naar achteren en terug mag bekijken, aanpassen enzovoort. Dan heb je een beter inzicht in wat je kosten zijn en wat je kunt bieden. De groep van aanbieders zullen dus alleen maar grotere worden met open source.
Een belangrijk aspect wat zeker bezien moet worden is dat Microsoft voorzichtig moet zijn. Te veel tegendruk en mensen gaan werkelijk over naar open source. Van wat wij als gemeenschap jaarlijks overmaken aan Microsoft aan licentiekosten kunnen wij het begrotingstekort in 1 kabinetsperiode wegwerken, als — zoals gesuggereerd wordt — alleen nog maar open source gebruikt zou mogen worden. Misschien is dat wel de verstandigste weg. Alleen nog maar betalen voor geleverde diensten in plaats van voor overprijste licenties met gedwongen winkelnering.