Veel ervaren ict'ers overwegen uit de sector te stappen en voor een 'tweede carrière' te kiezen. Anderen vinden het werk toch nog te leuk om te stoppen. Hoe dan ook, voor werkgevers is het belangrijk te beseffen dat ouder personeel zich vaak op een andere manier wil binden en ontwikkelen.
Stel, je werkt al vijftien jaar naar volle tevredenheid in de ict. Net als bij vele andere veertigers komt er een moment waarop je jezelf afvraagt hoe het nu verder moet. Blijf je werken in de informatietechnologie of kies je voor een tweede carrière? "Mensen op de helft van hun carrière zitten vaak met zingevingvraagstukken. Ze zijn op zoek naar een nieuwe balans tussen werk en privé. Wat vinden ze nu echt leuk en belangrijk en welk werk past het beste bij hun krachten en drijfveren?", legt Heleen Hamann van HR-bureau GITP uit. Deze trend ziet ze niet alleen in de ict-sector.
Hype
Wat in de ict volgens Hamann meer speelt dan elders, is dat veel professionals tien tot vijftien jaar geleden aan de slag gingen zonder een echte ict-opleiding. "Ze zijn in de hype gestapt van snelle jongens, dikke auto's en het grote geld." Veel van hen staan, net als andere veertigers, nu voor een keuze in hun leven: switchen of blijven? Die keuze wordt mede bepaald door de huidige krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt. "Door de krapte is er een bepaalde baanzekerheid. Hierdoor zullen ook veertigers de komende jaren steeds makkelijker durven te switchen. Het is dus belangrijk ook deze groep te binden aan de organisatie."
Onderscheid
In de ogen van Hamann beseffen werkgevers vaak niet dat ict'ers in een andere levensfase zich ook op een andere manier willen binden aan werk. Veel bedrijven maken daardoor in het binden van medewerkers te weinig onderscheid tussen medewerkers van twintig jaar en die van veertig. Organisaties zouden meer tijd moeten investeren om te achterhalen wat er bij oudere ict'ers leeft. "Het denkproces vindt vaak thuis plaats, op de bank. Door te praten met je werknemers of tijdens werktijd een coach beschikbaar te stellen, kun je hen faciliteren in de oriëntatie op hun tweede loopbaanhelft. Zo voorkom je dat je voor een voldongen feit komt te staan als mensen weggaan of zich ziek melden."
Te oud
Ondanks de huidige krapte op de arbeidsmarkt vinden veel ict'ers het niet eenvoudig om een tweede carrière te beginnen. Vaak krijgen ze te horen dat ze te veel of juist te weinig gespecialiseerd zijn voor ander werk. Of te oud. Ook Jack IJzinga liep tegen dit soort problemen aan. "Ik ben 36 jaar en vijftien jaar werkzaam in de ict als techneut. Ik ervaar hetzelfde als velen al hebben aangegeven: 'Moet ik verder gaan in de techniek, me meer gaan oriënteren op projectmanagement of ict-manager worden of volledig iets anders gaan doen?' Dat laatste speelt ook veelvuldig door mijn hoofd. Na vijftien jaar ict, veel veranderingen ondergaan te hebben bij diverse bedrijven, begint de rek er wel uit te gaan. Ik ben diverse keren afgewezen, onder het mom van 'te veel certificeringen', 'te hoog salaris', 'te veel ervaring'. Wat ik tussen de regels heb kunnen opmaken, nadat ik per mail contact zocht bij de diverse bedrijven waar ik ben afgewezen, is dat je eigenlijk te oud bent." Een collega van IJzinga die liever niet genoemd wordt, deelt zijn ervaring: "Zo'n tweede carrière is een leuk idee, maar het is jammer dat je je leeftijd niet terug kunt draaien of ervaring of specialiteit even snel in kunt halen. Je krijgt bijna geen kans, omdat je te oud bent, om opnieuw te starten. Iedereen die een ommezwaai overweegt na een ontslag raad ik aan om zich zeer goed te oriënteren op de werkelijke kans op werk in je nieuwe vakgebied."
Architectuur
Toch laten sommige ict'ers zich niet afschrikken en gaan op zoek naar een nieuwe uitdaging buiten de sector. Jan van Buiten: "Ik ben 36 oud en twaalf jaar werkzaam in de ict. Ik heb een zeer gevarieerde baan, maar ik zie weinig ontwikkeling in mijn specialisatie. Daarbij komt dat ik een aantal werkgevers binnen de ict-sector heb gehad, en mij opvalt dat ze geen van allen werkelijk personeelsbeleid hebben. Eerst komt het geld, dan de klant, dan de directie en misschien komt aan het einde van het lijstje nog wel eens het personeel. Daarom ben ik het laatste jaar aan het heroverwegen wat ik tot mijn 65ste wil doen, en dat is zeker niet in de ict blijven. Ik heb besloten om van mijn hobby mijn beroep te maken en laat me omscholen in de architectuur. Niet it-architectuur, maar de echte. Binnen dit vakgebied is op dit moment erg veel vraag naar personeel en ik hoop hier na het afronden van de hts bouwkunde aan de slag te kunnen." Ook Karel de Vries heeft een dergelijke stap genomen. "Na zeven jaar heb ik zelf ontslag genomen omdat het me niet meer boeide. Ik dacht toen al bij mezelf: 'Dit is meer voor de jeugd'. Iedereen verklaarde me voor gek. Een 52-jarige die straks geen baan kan krijgen. Ik was ervan overtuigd dat ik een baan kon vinden. En zowaar, ik zit nu in een trainingstraject bij de IB Groep. Naar volle tevredenheid."
‘Omgekomen’ in reacties
Er zijn ook lezers die de ict veel te leuk vinden om te verlaten en ook geen problemen hebben met het vinden van ander werk binnen de sector. Lezer Ekner vertelt ons: "Hmmm, 47 jaar, nog steeds werkzaam in de ict en gelukkig weer bezig met het volgende sprongetje. In 2004 werkloos geworden en zegge en schrijve dat maar één week geweest. Dat had al niet eens gehoeven, maar dat weekje vakantie was toch wel lekker (…) Een paar maanden terug heb ik mijn cv op Monsterboard gezet en ben 'omgekomen' in de reacties." Han Schilthuis begon op zijn 45ste als ict'er en heeft er nog alle vertrouwen in. "De mythe dat 'ze' geen oudere ict'ers willen, is althans wat mij betreft dus niet waar. Ik krijg ook de gelegenheid om alsnog mijn opleiding op academisch niveau op te vijzelen en ik zie mij ook wel tot mijn pensioen in de sector blijven werken. En dat pensioen zou ook zo maar eens verder doorgeschoven kunnen worden. Zolang er uitdagingen blijven, amuseer ik me wel met dit vak!"
Verbreed en verdiep
De meeste ict'ers lijken het over een ding roerend eens: het is zaak om je als ict'er en als persoon te blijven ontwikkelen. Ray Stapel heeft het volgende advies: "Investeer in je eigen professionalisering. Denk niet: ik doe dit al twintig jaar, dus ik ben een professional. Dan kom je van een koude kermis thuis. De ict is een vak waarin veel verandert. Deze veranderingen moet je absorberen, anders komt er een moment dat je zelf of iemand anders erachter komt dat je gemist kunt worden. En dan is het te laat. Bouw wekelijks, maandelijks tijd in voor vakliteratuur of seminars. Blijf leren. De Open Universiteit is een tip. Het hoeft niet altijd direct met ict te maken te hebben, of met je functie op dat moment, maar verbreed en verdiep." Zijn collega John voegt daar nog aan toe: "In mijn eigen functie als hoofd van een systeemontwikkelingsafdeling verbaast het mij regelmatig dat medewerkers van amper veertig jaar zichzelf al hebben opgegeven en alleen nog maar gaan voor de zekerheid van hun baan tot hun pensioen. Dat is 25 jaar werk! Gates heeft in minder tijd een miljardenbedrijf van Microsoft gemaakt."
