De gemiddelde Nederlander weet niet wat een radio frequency identification chip (RFID, identificatie met radiogolven) is. Na een korte uitleg ziet men voordelen voor toepassingen in het dagelijks leven maar er is ook angst voor privacy en commerciële toepassingen van de technologie.
62 procent van de Nederlanders (steekproef ruim 2000 mensen) weet niet wat rfid is. Dat blijkt uit onderzoek van de Consumentenbond, het Rathenau Instituut en ECP.NL naar de bekendheid en acceptatie van rfid in Nederland.
Na een korte uitleg van de techniek gaat bij de ondervraagden een belletje rinkelen over de verschillende toepassingen van rfid in het dagelijks leven, zoals het nieuwe paspoort, de OV-chipkaart en in toenemende mate de werknemerspas.
Volgens de onderzoekers denkt de helft van de respondenten dat rfid het leven gemakkelijker gaat maken zoals bij het afrekenen in de supermarkt en in het openbaar vervoer. Ook verwacht men dat het kan helpen bij het bestrijden van de criminaliteit.
Een meerderheid vindt dat opsporingsinstanties pasfoto's/gelaatscans (56procent) op de chip in het paspoort mogen raadplegen. Daarnaast ziet 80 procent van de consumenten de chip als een kans om af te komen van verschillende pasjes en kaarten die ze nu bij zich dragen.
Nadelen
Naast de voordelen zien de respondenten ook nadelen. Er wordt gevreesd dat fouten in het systeem moeilijk gecorrigeerd kunnen worden. Daarnaast vertrouwt 37 procent er niet op dat de gegevens alleen gebruikt worden voor het doel waartoe ze worden verzameld. Met name het zorgvuldig en terughoudend omgaan met verzamelde persoonlijke gegevens door het bedrijfsleven wordt zeer klein geacht. Tweederde van de respondenten maakt zich zorgen over de verkoop van gegevens aan bedrijven voor marketingdoeleinden. Ook de kans dat onbevoegden zich toegang tot de database kunnen verschaffen acht 57 procent aanwezig.
Volgens de onderzoekers heeft rfid alleen een kans van slagen als het door een brede groep in de samenleving wordt geaccepteerd. De onderzoekers concluderen: ‘Wil de technologie worden geaccepteerd, dan moet de burger weten waar hij mee te maken heeft en kunnen bedrijfsleven en overheid rekening houden met de behoefte en wensen van de gebruikers'.
En zelfs in een artikel als dit wordt niet aangegeven wat de sluipende privacy-gevaren zijn van een massale invoering van rfid.
Een rfid chip zal namelijk altijd zijn (haar?) unieke serienummer weergeven als de chip aangesproken wordt. Dus dan weet je nog niet welke informatie er verder in zit en dat is ook niet nodig.
Denk bijvoorbeeld aan de Bonus-pas van een grote supermarktketen. Daarop staat ook alleen maar een nummer en ze koppelen daar zelf interessante informatie aan in hun centrale database, zoals bezoekfrequentie en wat je gemiddeld koopt.
Het is voor een vergelijkbare toepassing dus niet nodig om te weten wat voor artikel je scanned (rijbewijs, paspoort, niet verwijderde chip uit een horloge), als je maar frequent hetzelfde nummer tegenkomt. De scanners om die chips uit te lezen kosten vrijwel niets (bij grote aantallen is dat tientjes werk) en dus is er geen reden voor de winkelketen om niet op elke hoek van de voorraadrekken zo’n scanner te plaatsen en precies te volgen welke dingen je kennelijk interessant vind en hoe je door de winkel loopt. Let wel dat de chip ongemerkt op een redelijke afstand van 10 – 100cm uitgelezen kan worden.
Nu is dat nog wel redelijk onschuldig, maar er zijn ook veel minder prettige scenario’s te bedenken.
Zo zal je aan de hand van de range van het serienummer enigzins een schatting kunnen maken van het soort artikel waar die rfid-chip in zit.
Er is al eens op een conferentie hierover een scannertje getoond die een signaal gaf wanneer iemand in de buurt was met een bepaalde nationaliteit (rfid-chip in paspoorten). Dat soort dingen is vooral tegenwoordig niet ondenkbaar in de strijd tegen terrorisme, waarbij bepaalde nationaliteiten niet zo geliefd zijn in sommige gebieden.
In reactie op Gijs Noorlander:
Ik ben het eens met de mogelijke privacy gevaren die rfid met zich mee kunnen brengen. Als er aan de hand van de nummer een schatting kunt maken welk product of voor welke toepassing rfid gebruikt wordt dan is dat ernstig te noemen.
Ik vraag mij ook af waarom men dan niet gewoon een complete random nummers toewijzen aan rfid’s. Ik begrijp dat als een klant 100,000 rfid-chips besteld ze waarschijnlijk geleverd worden in een oplopend serienummer, maar met een beetje extra moeite zouden ze dat dus ook random kunnen maken.
Hierdoor komt er wel meer administratie bij kijken, aangezien alle nummers bijgehouden moeten worden, maar das een kleine prijs om privacy te waarborgen lijkt mij?
Het is niet goed dat machthebbers inzage krijgen in persoonlijke gegevens die niet relevant zijn, in de toekomst kan dit wel gebeuren.
Stel dat machthebbers vanuit de politiek (die misschien wel samen werken met bedrijven) alles controleerbaar willen maken.
Bedrijven kunnen bijvoorbeeld bij een sollicitatiegesprek om je paspoort vragen en stel dat zij in het bezit zouden zijn van een MRZ (Machine Readable Zone, dat deel onderop de houderspagina met al die <<<<<<-tekens) gelezen wordt, alle informatie van de chip zou kunnen worden gelezen. Misschien is het nu nog niet interessant voor bedrijven maar er is nog genoeg ruimte op de chip, misschien wel met het oog op de toekomst? Deze dingen zijn opgelegd door de Europese Unie, hoe groter de Unie, hoe minder macht als land en als individu ben je haast nietig. Mensen denken dat je iets te verbergen hebt als je tegen chips bent maar zo werkt het natuurlijk niet. Stel dat er een partij komt die alle gegevens openbaar zou willen maken en die alles wat je doet registreert. Stel dat de partij er nazistische ideeen op nahoudt en van iedereen kan zien welke afkomst zij hebben en misschien in de toekomst wel welke religie. Het maakt het wel erg gemakkelijk. De chip in je paspoort bijvoorbeeld kan bijv. ook draadloos communiceren met de Koninklijke Marechaussee en je zou als zoiets zou gebeuren binnen no-time gepakt zijn. Eerst in je paspoort en andere pasjes en daarna in je lichaam? Er moet echt iets gebeuren.