Werken in de ict mag weer. De magere jaren zijn voorbij: er is weer vraag, er is weer keus. Sterker nog, er is veel keus: loondienst, freelance, ondernemen, je laten detacheren. Zekerheid versus omzet, wat past bij jou?
Loondienst is werken voor een baas, al dan niet met een vast contract. Iedere maand wordt een bedrag overgemaakt naar je bankrekening, al dan niet verrijkt met overuren. Onderuren worden eigenlijk nooit in mindering gebracht en vakantiedagen zijn betaald. Je hebt vaste collega’s, een plek om je thuis te voelen, kortom, je hebt een baan. Mariël van der Linden (29) zou niet anders willen. Ze werkt sinds 2000 bij Getronics PinkRoccade, haar functie nu is solutions architect. Op basis van de wensen van de klant bepaalt ze wat de technische oplossing moet worden voor zijn ict-omgeving en begeleidt ze het hele proces van ontwerp tot en met de implementatie. “Ik ontmoet freelancers die zich continu zorgen maken om de volgende klus, ze moeten voortdurend werven en zich profileren, want als ze niet werken hebben ze geen geld. Dat niet te hoeven is het grote voordeel van een vaste baan. Ook fijn is dat ik onderdeel ben van een grote organisatie met veel middelen en ervaren collega’s. Getronics PinkRoccade heeft een enorm breed dienstenportfolio, ik kan daarom alle kanten op. Natuurlijk zeuren we als werknemers altijd over regelingen of beslissingen waar we het niet mee eens zijn. Dat zijn dingen die we niet in de hand hebben. Als je daar niet tegen kan of denkt dat je groot onrecht wordt aangedaan, moet je ergens anders gaan werken of gaan freelancen.”
Werken als eigen baas
Als ondernemer ben je eigen baas. Je betaalt je eigen salaris, vaart je eigen koers en de scheiding tussen werk en privé is haarfijn. Automatisering kent veel freelancers, maar die term bestaat fiscaal niet. De Belastingdienst bepaalt of je ondernemer bent of niet en vervolgens kan je kiezen voor een bv of een eenmanszaak. Ondernemers zonder personeel worden meestal freelancers genoemd.
Lancelot Schaper (37) van eSheep werkt sinds 2001 voor en op zichzelf. Gevraagd naar wat hij is, haalt hij nog net niet zijn schouders op. “Ik ben it-architect, programmeur, projectmanager, software-engineer…” Hij praat, schrijft, ontwerpt en programmeert en kan als freelancer al die vaardigheden kwijt. Schaper ging na zijn studie informatica in 1996 in loondienst bij de toen hotte nieuwe internetdivisie van IBM. “Deze arme student wilde een steady inkomen.” Hij vertrok na vier jaar om bij een kleiner bedrijf iets nieuws op te zetten, maar de internetcrisis een jaar later resulteerde in een ontslagronde en een oprotpremie van twee maanden. “Ik had niks te doen en toch geld, dat heb ik gebruikt om één klant te zoeken. Ik vond hem en heb me direct ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en de Belastingdienst.” Zes jaar later gaan de zaken goed genoeg. Ik hoef niets anders. “Wat zijn zekerheden? Ik heb geld op de bank, kan alles betalen en houd over. Arbeidsongeschiktheid is het enige probleem, maar ook daar kan je je tegen indekken.” eSheep heeft geen personeel, maar werkt met een vast netwerk van andere freelancers. “We zijn elkaars personeel, maar zonder het geneuzel.”
Werken bij de klant
Een succesvolle freelancer heeft het beste van alle werelden. De vrijheid om eigen tijd in te delen en boeiende projecten te kiezen, een netwerk dat als collega’s functioneert en een hoog uurtarief. Daar staat tegenover dat veel starters het niet redden of jarenlang blijven ploeteren in de marge en de vraag is of je dat risico wil nemen in een markt waar weer genoeg zekerheden geboden worden aan ict’ers. Schaper: “Het is fnuikend wanneer mensen te vroeg gaan freelancen en ze niet precies weten wat ze kunnen. Eigenlijk moet je dit niet gaan doen als je net van school komt. Bouw eerst ervaring op en een netwerk.”
Dat geldt ook voor een carrière in detachering, wat je in loondienst kunt doen of als freelancer via een bureau. Ton de Vink is directeur van ABC Team, een detacheringsbureau met in het bestand 15.000 freelance ict’ers van alle niveaus, maar met minimaal twee jaar werkervaring. “Wij zien veel starters, maar wij kunnen niet veel met een starter zonder praktijkervaring. Als je als starter van de ene klus naar de andere gaat, word je daar denk ik best onzeker van. Als gedetacheerde bouw je nooit echt een sociaal werkleven op. Na drie of zes maanden ga je weer weg. Dat moet je een starter niet aandoen. Die kun je beter eerst wat bagage meegeven. Je kunt beter de eerste twee jaar binnen blijven.”
Conclusie
Als je nog niet weet of je voor jezelf wilt werken of voor een baas, vraag jezelf dan in hoeverre je zekerheid belangrijk vindt. Raak je helemaal in paniek bij de gedachte dat je niet weet waar de volgende duizend euro vandaan moet komen, dan is ondernemersschap niet voor jou. Heb je daar geen problemen mee, ben je nog steeds niet automatisch ondernemer, maar je zou het kunnen overwegen. Lopen de rillingen je over de rug bij de gedachte geketend te zijn aan een werkgever, maar heb je geen idee van de markt of je eigen kwaliteiten, heb dan nog even geduld. Binnen de zekerheden van loondienst zijn er nog mogelijkheden genoeg voor ontplooiing en avontuur.
