De lopende band is afgeschaft in ict-opleidingenland. Een standaard-traineeship voor alle nieuwkomers in de organisatie is uit. De meeste grote ict-dienstverleners kiezen voor een individueel loopbaantraject, waarbij je meteen een eigen coach krijgt.
Vandaag je bul halen en morgen je eerste dag bij de klant? Helaas, zo snel gaat het niet. Bedrijven zitten weliswaar te springen om ict’ers, maar allemaal bieden ze een tussentraject aan tussen school en klant. Zo’n traject duurt gemiddeld twee maanden. Bij veel clubs kun je bovendien in die tijd een certificaat behalen in een programmeertaal zoals Microsoft.NET, Oracle of Java. Met zo’n certificaat op zak, of ten minste de basiskennis van de betreffende programmeertaal, ben je dan toch eindelijk ‘inzetbaar bij de klant’.
Dus hebben LogicaCMG en Ordina een masterclass van ongeveer acht weken. Cisco biedt het ‘Sales Associate Programma’ aan (twaalf maanden) en bij Getronics PinkRoccade begin je met het ‘Essentials programma’ (vier weken).
Himalaya
Nog voor je begint, vindt er een selectieronde plaats. “We nemen altijd een intelligentietest en persoonlijkheidsvragenlijst af om te zien of iemand inderdaad wel minstens gemiddeld hbo-niveau scoort. Dat is nodig om onze interne opleidingen aan te kunnen”, vertelt Daan Apon, manager Recruitment Young Professionals. In het eerste jaar krijg je in totaal drie maanden volledig opleiding bij Getronics PinkRoccade. Starters volgen een maand een Essentials-programma om de ‘informatie die ze op school hebben geleerd in de juiste context te plaatsen’. Daarna specialiseer je je in projectmanagement, architectuur of consultancy. Met een maand of twee zit je bij de klant, onder begeleiding van een coach.
Voor hoogvliegers die vooral ook persoonlijk sterk genoeg zijn, heeft het bedrijf het Fast Track-programma. Wie dat volgt gaat naar de Himalaya voor een certificeringsprogramma van een maand.
Na de selectie volgt natuurlijk de introductie. Bij Accenture duurt die een hele week. “Het sociale aspect staat daarin voorop; wie doet wat?”, vertelt hoofd Technology Recruitment Janine van der Zwaag van Accenture. Starters gaan bij hun het eerste jaar ten minste vier weken op training. Na twee maanden ga je bij de klant aan de slag. “Je wordt dan begeleid door een senior en volgt allerlei trainingen om je verder te specialiseren.” Alle medewerkers krijgen daarnaast een ‘career counsellor’ die helpt bij het uitstippelen van hun loopbaan.
Maatwerk dus. Van der Zwaag: “We hebben niet een standaardopleidingstraject voor alle nieuwkomers. We geloven in training op maat. Een aantal elementen is standaard, de rest is afgestemd op het individu en afhankelijk van diens vakgebied.”
Ontwikkelmogelijkheden
“Traineeships zijn niet meer van deze tijd”, stelt Theo Borgert zelfs, de hoogste hr-baas van LogicaCMG in Nederland: “Ik denk dat jonge professionals zelf hun loopbaan kiezen. Het gaat ze om ontwikkelmogelijkheden. Wij hebben bijvoorbeeld een interne databank met alle lopende opdrachten waar mensen zich zelf op kunnen intekenen.”
Starters beginnen bij LogicaCMG op hun eigen vestiging en komen op iedere tweede werkdag van de maand naar het hoofdkantoor. Daar is Borgert samen met chief executive officer Paul Schuyt aanwezig om de nieuwe medewerkers een ‘Basic Training Course’ te geven. “Als het moet, verzet ik er mijn vakantie voor.” Nieuwe medewerkers leren de organisatie kennen met de door het bedrijf zelf ontworpen business game. In week twee start de masterclass die zes tot acht weken duurt. Afhankelijk van de masterclass die je volgt, rond je in die tijd of erna je certificering af. LogicaCMG heeft een eigen academie en het is de bedoeling dat je je blijft bijscholen. Na twee maanden wordt de eerste evaluatie gehouden en kun je aan de slag bij de klant, onder begeleiding van je mentor én je leidinggevende.
Starters gezocht
Traineeships zijn dus weinig populair meer in ict-land, maar Ordina trekt zich daar niets van aan. Naast een inhoudelijke route – jaarlijks stromen ongeveer 150 hoogopgeleide starters in en volgen een fulltime masterclass van twee tot drie maanden om vervolgens onder begeleiding bij de klant te beginnen – heeft het bedrijf ook een management traineeship. Dat traineeship loopt via dochterorganisatie Ormit. In twee jaar tijd werkt de potentiële manager op vier projecten en krijgt daarnaast intensieve begeleiding. Ronald Kasteel, voorzitter van de Raad van Bestuur van Ordina, stelt: “Mensen die dit traject volgen ontwikkelen zich sneller. Je wordt kort en intensief geschoold en leert ook verschillende culturen kennen. Na afloop ga je of bij Ordina of bij een van de andere Ordina-participanten aan de slag. Zo leiden we managers op voor onze organisatie én intensiveren we de band met onze klanten.” Dat traineeships te algemeen zijn en de individualistische starter van nu te veel voorschrijven, vindt hij onzin. “Mensen kiezen hun eigen route en krijgen individuele begeleiding.”
Ook Cisco heeft wel een traineeship, maar dat komt misschien doordat naast de verkoop- en marketingdivisie ook het Europees hoofdkantoor in Nederland gevestigd is. Cisco neemt voornamelijk bedrijfskundigen en techneuten aan voor salesfuncties en system engineers en heeft daarvoor in ons land een internationaal traineeprogramma van twaalf maanden, het Sales Associate Programma. Van de 141 starters die afgelopen juli zijn gestart, zijn er vijf afkomstig uit Nederland, de overigen uit 44 andere landen. Tijdens het programma gaan deelnemers drie keer drie weken op field trip in eigen land. Daar werken ze in hun toekomstige salesteam aan opdrachten. Na twaalf maanden ga je zelfstandig naar klanten toe. “Vijf procent haakt tijdens het traject af”, vertelt programmadirecteur Desmond Jas. “We zoeken juist starters, omdat we innovatieve mensen zoeken en diversiteit belangrijk vinden.”
Band met de organisatie
Is zo’n lang inwerktraject nou echt nodig? Ja, menen de hr-bonzen eensgezind. Omdat je als consultant veel bij de klant zit, is het belangrijk om eerst enige feeling met de organisatie te krijgen. Misschien hebben ze daarin wel gelijk. Uit een onderzoek van het bureau Effectory bleek onlangs dat medewerkers in de ict een minder sterke band hebben met hun organisatie dan medewerkers in andere sectoren. Terwijl de leidinggevende en ontwikkelingsmogelijkheden net iets boven het landelijk gemiddelde scoorde, was maar liefst eenderde van de ondervraagde ict’ers op zoek naar ander werk, ten opzichte van eenvijfde van de nationale beroepsbevolking. Passen bij de organisatie kreeg een 6,6 – vergeleken met het landelijke cijfer 7,1 niet echt heel bijzonder. Dus: bezint eer ge begint.
