‘Ethiek is essentieel voor ons vak’

Lineke Sneller, de nieuwe voorzitter van beroepsvereniging NGI, vindt ethiek een onderschat aspect van het vak van ict’er: “Als ict’er krijg je veel vertrouwelijke gegevens onder ogen, zoals salarisgegevens. Daar moet je zorgvuldig mee omgaan.”

Waarom moeten onze lezers lid worden van het NGI?
Om hun netwerk te onderhouden en bij te blijven op hun vakgebied. Wij organiseren voor onze 2500 leden zo'n honderd evenementen per jaar, waaronder een jaarlijks congres en bijeenkomsten op regionaal niveau. Daarnaast ontvangen leden automatisch Informatie, het enige Nederlandse wetenschappelijke ict-blad.

2500 leden is niet heel veel, als je het vergelijkt met het totaal aantal ict'ers in ons land.
Klopt. Onze leden zijn heel trouw, maar als ze met pensioen of de VUT gaan zeggen ze hun lidmaatschap op. Dat is onze belangrijkste vorm van ledenverlies. Aan de jongerenkant komen er weinig leden bij.

Dus dat beeld van oudemannenclub, dat sommigen hebben, klopt dus wel een beetje?
Ik ben in ieder geval geen oude man en veel van onze leden ook niet. Maar we proberen dat imago te veranderen. Niet omdat we iets tegen ouderen hebben, maar omdat we ons draagvlak op de lange duur niet willen verliezen.

Hoe probeert u jongeren te bereiken?
We zijn bezig met het oprichten van een aparte vereniging voor young professionals en studenten, en we hebben een eiland geopend op Second Life, met onder andere een conferentiezaal. Ik was eerst wat sceptisch, maar ben nu echt enthousiast nadat ik de eerste bijeenkomst heb bijgewoond en een demonstratie heb gezien van de grafische mogelijkheden.

Verder zijn we medesponsor van een studiereis naar China. We hopen dat die studenten daarna actief worden binnen het NGI. Dat is ook het achterliggende idee van onze afdelingen: dat mensen zelf een onderwerp op zich nemen en daarmee aan de slag gaan.

Waarom bent u zelf ooit lid geworden?
Omdat ik – inmiddels meer dan twintig jaar geleden – een abonnement wilde op het blad Informatie.

U bent econometrist. Hoe bent u in de ict terechtgekomen?
Mijn eerste baan was bij een adviesbureau dat algoritmen bouwde voor plannings- en beslissingsondersteunde systemen. Ik vond het leuk die regels te implementeren en ken inmiddels zo'n acht programmeertalen. Behalve mijn baan als director of IT & Financial Accounting ben ik één dag in de week onderzoeker bij Nyenrode. Ik onderzoek daar het verband tussen it en de financiële performance van bedrijven. Dus: word je er financieel beter van als je it inzet?

En?
Op de korte termijn kun je die vraag niet met ja beantwoorden, maar op de lange termijn wel.

Hoe staat het met de SNIR (Stichting Nederlands Informatica Register), die eind 2006 werd opgericht?
Het is de bedoeling dat ict'ers zich in de toekomst ook via het NGI kunnen aanmelden als registerinformaticus. De Nederlandse Vereniging van Registerinformatici (VRI) doet dat nu al. Certificering wordt in de toekomst alleen maar belangrijker, zeker in een vakgebied dat zich zo snel ontwikkelt. Ict'ers moeten zich niet alleen blijven ontwikkelen, maar ook bepaalde ethische grondslagen onderschrijven. Als ict'er krijg je veel vertrouwelijke gegevens onder ogen, zoals salarisgegevens. Daar moet je zorgvuldig mee omgaan. Ethiek is een essentieel deel van ons vak dat vaak wordt onderschat.

Moet ethiek een onderdeel worden van ict-opleidingen?
Ja, absoluut.

Moeten er meer vrouwen in de ict werken?
Vraag je dat ook aan mannen?

Nee.
Ik vind die vraag eigenlijk niet zo interessant. Ik spreek mensen liever aan op hun vakgebied, interesses of talenten en niet zozeer op iets waar ze toevallig mee geboren zijn.

Wat vindt u dan van projecten zoals ict-ster of de glazen muur, waarbij jonge meisjes worden gestimuleerd om te kiezen voor een carrière in de ict?
Ik sta daar dubbel in, want dat is natuurlijk een goede zaak. Aan de andere kant word ik ontzettend vaak voor dat soort projecten en bijeenkomsten gevraagd. Ik heb tegen mezelf gezegd dat ik één keer per jaar iets doe voor een vrouwenproject of op de bühne sta als vrouw in de ict.

Volgens mij valt het trouwens best mee met de participatie van vrouwen in de ict. Het punt is dat ze heel vaak als man te boek staan. Ik krijg ongeveer één keer per dag een brief met als aanhef ‘Geachte heer Sneller'. Ik denk dat als iedereen zijn bestanden eens goed op zou schonen de participatie van vrouwen in de ict behoorlijk mee blijkt te vallen. Waarmee ik natuurlijk niet wil zeggen dat dan opeens de helft van de ict'ers vrouw blijkt te zijn. Binnen het NGI is één op de vijf bestuursleden binnen de afdelingen een vrouw. In het hoofdbestuur zitten twee vrouwen en vier mannen, dus dat valt ook wel mee.

Wat vindt u van het idee om oudere ict'ers een stap terug te laten doen, zoals het Nederlandse hoofd P&O van IBM vorig jaar voorstelde?
Je moet mensen aanspreken op hun talenten en vaardigheden en ze daar naar belonen. De ict ontwikkelt zich heel snel, dus we moeten ons allemaal blijven ontwikkelen, ongeacht onze leeftijd. Het NGI brengt regelmatig een rapport uit met de meest recente taak- en functieomschrijvingen voor ict'ers en de bijbehorende salarissen. Dat boek is waanzinnig populair en veel organisaties hebben die profielen overgenomen.

Is er sprake van een wildgroei aan ict-functies?
Dat valt erg mee. Daar helpt dat boek trouwens bij.

U vindt duurzaamheid belangrijk. Kan ict daaraan bijdragen?De aandacht voor duurzaamheid is momenteel geconcentreerd rond energiezuinigheid, maar ict biedt vooral toegevoegde waarde in het duurzamer maken van processen. Je kunt beter gegevens vervoeren dan mensen of fysieke zaken.

Een voorbeeld: mijn bedrijf maakt tapijttegels. Klanten willen daar graag stalen van zien, maar die tegeltjes moeten niet alleen gemaakt, maar ook per vrachtwagen vervoerd. Daarom heeft mijn bedrijf tegenwoordig software om de verschillende mogelijkheden te simuleren.

Video conferencing is een ander voorbeeld. De kwaliteit daarvan wordt steeds beter. Vroeger was het beeld schokkerig en onprettig, tegenwoordig lijkt het of iemand gewoon naast je zit.

Ook brochures: vroeger moest je er meteen tienduizend laten drukken, want anders waren ze per stuk te duur. Als je dat elektronisch kunt doen, is dat niet alleen beter voor het milieu maar het heeft ook zakelijke voordelen: folders zijn bijvoorbeeld altijd up to date.

En nieuwe technologie brengt het stroomverbruik ook omlaag. Denk aan servervirtualisatie. Mijn bedrijf heeft dankzij die techniek zijn capaciteit verviervoudigd, terwijl het stroomverbruik slechts met een factor anderhalf is toegenomen. CPU's zijn intensief in stroomverbruik, schijven zijn dat minder. Dus als je relatief meer schijven hebt en minder CPU's, gaat je stroomverbruik omlaag.

Soms moet je ook een afweging maken: ga je voor het marketingverhaal of het daadwerkelijke implementeren van duurzaamheid? Wij hebben besloten onze screensavers niet te gebruiken, omdat ze alleen maar zorgden voor meer stroomverbruik, omdat ze verhinderden dat de pc's offline gingen.

Er is weer een tekort aan ict'ers, vooral aan SAP-consultants en testers. Hoe lossen we dat op?
Dat gebrek wordt deels veroorzaakt door het slechte imago van die beroepen. Ze staan als oninteressant te boek, mijns inziens onterecht. Dat geldt zeker voor het vak van tester, dat op het grensvlak ligt van techniek en het gebruik van techniek.

In het geval van SAP is er vooral sprake van een varkenscyclus. SAP begint het aan alle kanten te winnen van andere leveranciers. Het duurt gewoon een tijdje voordat er nieuwe consultants opgeleid zijn.

Wat vindt u van wervingscampagnes zoals die van Quirius, die sollicitanten lokte met een klimtocht onder begeleiding van Ronald Naar?
Dat moet iedereen voor zich weten, maar als werkgever zou ik het nooit doen, en als werknemer zou ik er nooit op ingaan. Eén keertje bergbeklimmen is misschien wel leuk, maar het is toch de bedoeling dat je uiteindelijk een langdurige werkrelatie opbouwt.