Volgens Paul Daugherty, chief technology architect bij Accenture, zal zich de komende drie tot vijf jaar een aardverschuiving voordoen in de ict. De naam van het beestje: service oriented architecture. Meer dan een buzzword, stelt Daugherty in een interview met Computable.
Paul Daugherty is Accentures eerste chief technology architect. Dit is een gloednieuwe titel en illustreert het belang dat de leiding van Accenture aan ict-architectuur hecht. Daugherty, al 21 jaar in diverse functies voor deze werkgever actief, stond jarenlang aan het hoofd van de Leading Technology Resources Group en is nu verantwoordelijk voor de 2400 technology-architecten die Accenture wereldwijd telt. Onlangs was hij in Amsterdam voor een overleg met zijn toparchitecten. Computable sprak hem in de wandelgangen van die bijeenkomst.
Hoe zou u het concept van service oriented architecture (soa) uitleggen aan kinderen?
"Ik zou een vergelijking maken met lego-steentjes. Dat zijn standaardbouwblokken die je in een veelheid van vormen en kleuren aan elkaar kunt hechten. De uitdaging zit hem er in dat je bepaalde onderdelen van zo’n bouwwerk standaardiseert, zodat je ze later precies zo kunt herhalen en hergebruiken. De parallel met ict-systemen binnen organisaties is duidelijk. Het gaat daar om standaardelementen die je kunt gebruiken om zakelijke processen en services mogelijk te maken. Soa is dan de manier waarop je die standaardelementen rangschikt."
Een voorbeeld?
"Neem een klant die online iets bestelt en daarvoor een betaling moet doen. Dat roept een heleboel acties op in allerlei geautomatiseerde systemen. Je moet bijvoorbeeld de naam controleren en kijken of alle gegevens kloppen. Ook identificatie is onderdeel van het proces. Is de besteller wel wie hij zegt te zijn? Dan moet de bestelling ook financieel en logistiek worden afgewikkeld.
"Kortom, dit heeft impact op je customer relationship management (crm), je enterprise resource planning (erp), je financiële systeem, enzovoort. Je kunt dit hele proces onderbrengen in een service ‘Betalen’. Daarbij gebruik je bestaande functionaliteit, die je als lego-steentjes inzet voor die standaarddienst. Heb je die eenmaal goed in elkaar gezet, dan kun je hem hergebruiken voor andere processen waarbij betalingen plaatsvinden. Het voordeel is dat je maar één keer iets hoeft te ontwerpen en samen te stellen. Dat is goedkoper en leidt ook tot een hogere kwaliteit van je ict-
services."
Wat is er zo nieuw aan soa? Nog niet zo lang geleden spraken we over enterprise application integration (eai) is soa geen nieuw woord voor hetzelfde?
"Ja en nee. Het klopt dat er overeenkomsten zijn tussen de technieken die elkaar hebben opgevolgd. Eerst had je de objectgeoriënteerde benadering, vervolgens allerlei eai-tools, vervolgens webservices en nu de discussies over standaardisatie van webservices en business process execution language (bpel).
"Het is een spiraalbeweging. De kern is steeds integratie, standaardisatie en flexibilisering van de ict ten behoeve van de ontwikkelingen van de business, maar het niveau wordt steeds hoger. Bij eai ging het nog vooral om proprietary software en was de insteek technisch. Bij soa gaat het om een generieke aanpak en is de business het vertrekpunt en niet langer de technologie. Soa staat of valt met de ontwikkeling van breedgedragen standaarden."
Veel bedrijven kampen met de complexiteit van hun ict-systemen. Nu komt daar een nieuwe laag webservices bovenop. Daardoor neemt de complexiteit toch eerder toe dan af?
"Ja, dat risico is er beslist. Daarom is het zo belangrijk om goed vast te stellen wat de belangrijkste services zijn die je als organisatie nodig hebt. Het natrekken daarvan gaat dwars door alle ict-lagen heen. Wij hebben hiervoor onze Service Identification Toolkit ontwikkeld. Dat is een methode om aan de hand van een analyse van de zakelijke processen van een klant vast te stellen welke functionaliteit noodzakelijk is en hoe de bestaande en nieuwe applicaties en diensten daarvoor moeten worden ingericht.
"Als je het zo aanpakt, neemt de complexiteit af, maar webservices op zich doen dat niet. Veel grote, internationale organisaties gebruiken bijzonder complexe interfaces. Tienduizenden point-to-point solutions zijn geen uitzondering. Als je die vervangt door een spaghetti van webservices blijft het natuurlijk een even grote chaos. Alles hangt dus af van de manier waarop je de ict-structuur inricht."
Hoe ingrijpend is dit? Moeten organisaties hun complete ict herinrichten?
"Nee, dat hoeft nou ook weer niet. Je kunt ook nieuwe wegen vinden zonder de bestaande applicaties te vervangen. Het is wel verstandig om, als je aan vervanging toe bent, applicaties in te zetten die de soa-aanpak ondersteunen. Je ziet dat grote aanbieders van erp-systemen, zoals SAP en Oracle, ook bezig zijn om hun applicaties aan deze nieuwe vereisten aan te passen."
Hoe schakel je in de praktijk over op een soa-aanpak?
"Soa is een hype. Daardoor ontstaat de indruk dat je van de ene op de andere dag op soa kunt overstappen. Maar soa kun je niet ‘out of the box’ kopen. Soa is een reis. Je kunt er vier etappes in onderscheiden. De eerste is die van de verkenning. Daarna volgen proefprojecten.
"De derde fase is die, waarin je een soa over de volle breedte van de onderneming als basisplatform voor de ict hebt gerealiseerd, met daar bovenop zaken als bpm-tools (business process management) en een enterprise service bus voor de centrale gegevensverwerking. De vierde etappe is echt het Nirvana: dan beschik je over een volledig geïndustrialiseerde ict met een hele bibliotheek aan services die je razendsnel kunt inzetten."
Accenture investeert de komende drie jaar 450 miljoen dollar in zijn soa-activiteiten. Dat is veel geld. Wat gebeurt daarmee?
"Nou ja, we bouwen er geen fabrieken van, dat is duidelijk. Het gaat om kennis, maar ook om de neerslag daarvan in wat wij assets noemen. Zo’n Service Identification Toolkit is een asset.
"Ook de de referentiearchitecturen en branchemodellen die wij ontwikkelen, zijn assets. Evenals de resultaten van de research die we samen met de aanbieders van enterprise software doen voor de ontwikkeling van soa. Dat neemt niet weg dat training een belangrijk onderdeel is in ons soa-programma. Al onze 150.000 medewerkers wereldwijd krijgen een soa-training."
U hebt vast wel een vermoeden van wat er na deze soa-golf komt…
"Soa is het vierde stadium in het rijtje dat begint met het mainframe, gevolgd door de client-server architectuur en het web. We staan nog maar aan het begin van deze vierde fase. Wel is al duidelijk dat soa de weg vrijmaakt voor software as a service (SaaS) en business process outsourcing (bpo).
"Dat is logisch, want als je je processen goed hebt gedefinieerd, kun je beter beoordelen of je de diensten die je daarvoor nodig hebt, zelf wilt blijven onderhouden of beter kunt uitbesteden. Dat geldt niet alleen voor applicaties, maar ook voor complete zakelijke processen. Het is dan ook waarschijnlijk dat SaaS en bpo over drie tot vijf jaar een grote vlucht zullen nemen."
SaaS zal de it-industrie op zijn kop zetten, vanwege de grote voordelen die SaaS heeft.
SaaS-leveranciers kunnen goedkoper produceren dan de ‘klassieke’ softwareleveranciers, omdat ze:
o Ontwikkelen voor een standaardomgeving.
o Centraal upgrades kunnen doorvoeren en maar n omgeving hoeven te beheren.
o Efficit gebruik maken van de ict-infrastructuur die tevens door meer partijen wordt gedeeld.
o Gebruik maken van de laatste ‘internet’-ontwikkeltools en open source software.
o De distributie van software eenvoudig is. Een centrale upgrade op een locatie. Alle klanten draaien op dezelfde versie.
o Beheerders efficiter kunnen inzetten.
o Bij SaaS-dienstverlening wordt geld verdiend indien de dienst optimaal draait. Bij ‘klassieke softwareleveranciers’ wordt veel geld verdiend aan updates en upgrades. Met andere woorden, de leverancier verdient meer naarmate de software slechter functioneert.
o Met de SaaS-leverancier is het eenvoudiger om SLA’s af te spreken, daar het functioneren van de dienst essentieel is voor hun inkomsten.
o Snelle, relatief goedkope integratie van SaaS-applicaties, met behulp van Soap-koppelingen.
Zo kunnen we nog een tijdje door gaan.
Al deze voordelen zullen resulteren in:
o lagere kosten voor functionaliteit,;
o vermindering van beheermedewerkers;
o reductie van ontwikkel- en consultancymedewerkers voor onderhoud van applicaties;
o minder inkomsten voor updates en upgrades.
o verlaging van de vraag naar it-infrastructuur;
o snellere en verbeterde beschikbaarheid van functionaliteit;
o geen eigen it-infrastructuur meer
o verder een beter imago voor it-projecten hetgeen weer zal resulteren in een grotere vraag naar it-projecten.
o Een verschuiving van it-werkgelegenheid.
Gezien de voordelen van SaaS is de volgende vraag rel: waarom moeten we 3 tot 5 jaar wachten voor de doorbraak van SaaS?
Is het misschien omdat ‘we’ als it-industrie c.q. ‘we’ als it-management, moeten wennen aan deze drastische verandering? Dat ‘we’ ons moeten aanpassen en dat ‘we’ voor die aanpassing tijd nodig hebben?
Moeten ‘we’ hier niets aan doen?
Ik denk van wel. Ik denk namelijk dat de introductie van SaaS zoveel voordelen met zich meebrengt voor de BV Nederland, dat ‘we’ er naar moeten streven, waar mogelijk, SaaS-applicaties zo snel mogelijk te implementeren. Bedrijfsprocessen zullen beter op elkaar aansluiten, veranderingen zullen binnen bedrijven sneller kunnen worden doorgevoerd. En dus zal de innovatie binnen bedrijven in Nederland verbeteren. Daarnaast creen we mogelijk Nederlandse SaaS-leveranciers die internationaal doorbreken, zoals een bedrijf als Twinfield momenteel doet. Misschien een Nederlandse Salesforce.com?
Is het dan al mogelijk? Zijn er goede SaaS-leveranciers?
Het antwoord hierop is ja. En ze vinden elkaar ook. In de zorg zijn bijvoorbeeld een aantal partijen die met elkaar samen de automatisering van de belangrijkste processen binnen een zorginstelling, zoals het financie, het zorgverlenings- (EPD, CSV) en het HRM-proces, voor hun rekening nemen. De bedrijven, Twinfield (http://www.twinfield.nl), 12 Care (http://www.careweb.nl) en SDB (http://www.sdbgroep.nl) bieden zo een totaaloplossing. Niet n applicatie, maar zogenaamde ‘best of breed’ applicaties per bedrijfsproces. Functioneel werkend als een applicatie.
Dus het kan nu! Waarom 3 tot 5 jaar wachten??
In reactie op de reactie van Ruud:
In het artikel wordt gesproken over vierde stap SOA en vijfde stap SaaS. Echter de voorbeelden die je noemt zijn stuk voor stuk geen voorbeelden van SOA-gerichte zaken maar meer van de oude ASP-achtige leveranciers (Application Service Providers) die hun software via een internet interface aanbieden. Niet daargelaten dat vooral voor kleinere bedrijven deze ASP-leveranciers erg intressant zijn door het kostenverhaal. Geen (minimale) investering in software en hardware, echter wel weer extra investeringen in aanpassen van organisatie en processen om een standaard pakket te implementeren.