Na het bestuderen van 24 toepassingen van RFID voor het volgen van personen, doet het Ratenau Instituut een aantal voorstellen voor een betere balans tussen gebruikersgemak en privacybescherming.
Het Ratenau Instituut concludeert dat hoewel gebruikers RFID meestal gewoon beschouwen als een elektronische portemonnee, systeembeheerders de technologie ook gebruiken voor het volgen van bijvoorbeeld verplaatsingen, uitgaven, productiviteit, voorkeuren en gewoonten.
In sommige omgevingen kan dat geen kwaad. Zo stelt het Rathenau Instituut dat bij retailtoepassingen van RFID de klant op dit moment nog voldoende mogelijkheid heeft om voor een andere aanbieder te kiezen, die geen gebruik maakt van RFID.
Overuren
Dat geldt al minder voor het openbaar vervoer en helemaal niet voor kantooromgevingen, waar werknemers in sommige gevallen geen andere keuze hebben dan het gebruik van RFID-chips te accepteren. RFID blijkt overigens ook in het voordeel van kantoormedewerkers te werken, bijvoorbeeld als zij structureel overuren maken, die via RFID worden bijgehouden.
Het Ratenau Instituut waarschuwt echter dat de privacy van burgers in de toekomst in gevaar kan komen, als meer organisaties en bedrijven gebruik gaan maken van RFID en bovendien de mogelijkheid ontstaat om data uit verschillende bronnen (zoals GSM, GPS en Internet) met elkaar te combineren.
Voor gebruikers wordt het dan minder duidelijk wie in welke setting kennis heeft over verschillende aspecten van hun identiteit. Volgens de onderzoekers is het niet alleen van belang om de privacy van burgers te beschermen, maar vooral om gebruikers een keuzemogelijkheid te bieden.
Inspraak
RFID-gebruikers zouden daarom altijd moeten weten wie wat mag doen met de gegevens die over hen verzameld worden en moeten inspraak krijgen in het ontwikkelen van nieuwe RFID-omgevingen. Als RFID-data uit verschillende omgevingen worden samengevoegd moet duidelijk blijven wie verantwoordelijk is voor het beheer van die data. Daarnaast moeten overheden duidelijke standpunten innemen over het al dan niet opslaan van RFID-data voor onderzoeksdoeleinden.
Het studierapport is de finale uitkomst van onderzoeksproject RFID & Identity Management, dat is uitgevoerd door een onderzoeksgroep van het het Ratenau Instituut, waaronder Christian van 't Hof. De studie is gedaan in opdracht van het Europese parlement en valt onder het Scientific Technology Options Assessment (STOA).
De onderzoeksresultaten zijn eind juni door het Europese Parlement gepresenteerd, en worden verder eind oktober in de Balie gepresenteerd tijdens het event "Recalling RFID".
Begin dit jaar waren er 4,3 miljard rfid-chips in omloop; dit jaar komen er volgens ID-TechEx 1,7 miljard bij. Van al die radiotags zou een slordige 40% voor logistieke doelen benut worden, de overige 60% belandt in smartcardachtigen (andere schattingen leggen de verhouding andersom, maar het gaat om grote aantallen). De sleutel waarmee we onze auto’s openbliepen, tankcards, bibliotheekpasjes, paspoorten, rijbewijzen, sportpasjes, ov-chipkaarten – zie ook mijn boek over Proximity Marketing [http://www.proximity-marketing.nl].
KPN wil zijn slogan Sluit Je Aan in praktijk brengen door mobiele diensten af te stemmen op je locatie zoals geregistreerd door de ov-chipkaart, en waarschijnlijk ook andere radiotags. Opt-in uiteraard, maar daar zien we al de door de onderzoekers voorspelde koppeling van locatiegegevens en de data waarover de televommaatschappijen beschikken – zie ook het bewuste bericht op Emerce [http://www.emerce.nl/nieuws.jsp?id=1969101]. In Engeland wordt de functionaliteit van de Oystercard binnenkort gekoppeld aan de nieuwe Wave & Pay betaalpasjes van Barclay. Dan is betaalgedrag te linken aan locatie.
Toch een onderwerp om in de peiling te houden…