26 BI-tools is echt te veel

Consolidatie, rationalisatie en standaardisatie zijn de trefwoorden die marktanalisten gebruiken om de trends in business intelligence te beschrijven. Kostenreductie speelt een rol, maar ook het besef groeit dat zonder het standaardiseren van managementinformatie compliance zo goed als onmogelijk is.

Analisten onderbouwen hun betoog graag met onderzoek. Frank Buytendijk, voormalig Gartner-analist en nu VP corporate strategy van leverancier Hyperion is geen uitzondering op die regel. De resultaten die hij ophaalt uit een recent onderzoek van The Data Warehousing Institute (TDWI) liegen er niet om: tweederde van de onderzochte ondernemingen houdt er twee of meer strategische zakelijke leveranciers op na, veertig procent zelfs drie of meer. "Stel je voor: drie of meer overkoepelende systemen in huis die de systemen van andere aanbieders natuurlijk uitsluiten." De gespecialiseerde bi-leveranciers (Business Objects, Hyperion en Cognos) willen volgens hem alle drie graag de integrerende rol vervullen tussen die overkoepelende systemen. En daarmee de standaard worden.

Ook Andreas Bitterer, research vice president bij Gartner constateert dat er meer huwelijken worden gesloten tussen bi en applicaties als erp en crm. Dat maakt in zijn ogen deel uit van het groeiende streven bij applicatieleveranciers bi in te bakken in hun applicaties. "Dat zorgt voor flink wat druk op de kleinere, gespecialiseerde bi-leveranciers," aldus de Gartner-analist. Samen zijn ze goed voor een marktaandeel van 60 tot 70 procent. "Het groeipercentage is echter het hoogst bij de applicatieleveranciers, vooral Microsoft."

Middleware

In het verlengde van de integratierol die Buytendijk ziet weggelegd voor de gespecialiseerde aanbieders acht Bitterer het niet onmogelijk dat bi op den duur gaat uitgroeien tot een soort informatie-middleware. "In de auto-industrie kennen we het fenomeen van grote ondernemingen die heel veel verschillende merken op de markt brengen. Iets dergelijks zou ook kunnen gebeuren rond de grote systeemleveranciers als IBM, HP en Sun Microsystems. Als een van hen een bi-specialist overneemt kan er in snel tempo een domino-effect op gang komen. De geruchten daarover gaan al langer; het zou mij niet verbazen als er in de loop van dit jaar iets gaat gebeuren."

Enige sanering kan geen kwaad, zo lijkt het, ook in het gebruik van bi bij de klant. Uit het eerder genoemde TDWI-onderzoek blijkt dat een grote onderneming gemiddeld dertien bi-tools gebruikt. Buytendijk: "Ik heb een weddenschap met een collega over wie de meeste tools vindt bij de ondernemingen die hij bezoekt. Ik heb sinds enige tijd het record in handen: bij een bedrijf in Zuid-Afrika trof ik 26 bi-tools aan." Geen wonder dat standaardisatie, rationalisatie en consolidatie bij alle drie de experts een belangrijke plaats verwerft in de trends voor de komende tijd.

Volgens Andreas Bitterer van Gartner is het zaak dat ondernemingen snel een strategisch platform kiezen voor het beheer van hun metadata, bewaking van de datakwaliteit, de scorecards en dashboarding. "Dat is een lang lopend proces," waarschuwt hij. Business intelligence neemt voor het tweede achtereenvolgende jaar de koppositie in op het prioriteitenlijstje van de cio, blijkt uit Gartner onderzoek. "En dat geldt zowel voor de grote als de kleine bedrijven."

Spreiding toegenomen

Naast het belang van bi is ook de spreiding ervan toegenomen volgens Gartner. "Bi to the masses" in de woorden van Bitterer. "Tot voor kort werd bi gezien als een tool voor managers. Nu zijn er verschillende typen gebruikers te onderscheiden, elk met hun eigen favoriet. De algemene informatieconsument geeft de voorkeur aan rapporten, de zakelijke analist wil liever zelf dataminen en ‘doordrillen' in de informatie, de manager zweert bij zijn dashboard of scorecard en de marketing manager ziet de bi voor zijn campagnes het liefst ingebed in zijn (crm-) applicatie.

Ook gaat bi meer vooruitkijken, verwacht Gartner. "Traditioneel levert bi een achteruitkijkspiegel: de cijfers van het laatste kwartaal, de omzet van vorige week. Maar business intelligence raakt meer toekomstgeoriënteerd. We staan nog maar aan het begin, maar de trend gaat onherroepelijk in de richting van voorspellende bi," aldus Bitterer.

Boris Evelson, principal analyst bi research & projects van Forrester Research zit op dezelfde lijn. "Processen worden steeds statistischer beschouwd en geanalyseerd. Trendafwijkingen in de workflow worden voortijdig gesignaleerd en leiden tot geautomatiseerde waarschuwingen aan het operationele management. ‘Automated events' noemt Evelson het, die mogelijk worden door een sterke convergentie van data (voorheen het domein van bi) en processen (business process management en workflow).

Ongestructureerde data

Wie ‘data' zegt in de wereld van bi bedoelt daar bijna altijd mee: ‘gestructureerde data'. Maar dat gaat snel veranderen, denkt Forrester. Evelson: "Van alle gegevens in een onderneming is tachtig procent ongestructureerd: webpagina's, e-mails, faxen of voice. Die gegevens, van levensbelang voor een marketingonderzoek naar je klanten bijvoorbeeld, zullen niet langer genegeerd worden. De effectiviteit van BI zal er enorm door toenemen." De komende jaren zal deze trend goed op gang komen.

De enorme datavolumes die het gevolg zijn van deze en andere ontwikkelingen zorgen voor een groeiende noodzaak van visualisatie in de bi-tools. "Traditionele olap-technieken zijn niet langer effectief als je praat over 100.000 kolommen met informatie. Met kleurgebruik, vormen en patronen zal de aandacht van de data-analist worden getrokken, die vervolgens ‘doordrilt' op zoek naar de statistische correlaties en datapatronen, aldus Evelson."

Alles goed en wel, maar Buytendijk van Hyperion heeft een punt met de constatering dat het middenmanagement nog steeds in de weg staat bij het verkrijgen van één versie van de waarheid. "Daar zit nog niet veel verbetering in. De druk wordt nu opgevoerd, maar con amore zal het zeker niet gaan." Nodig is het zeker, want data worden gedeeld met meer stakeholders dan vroeger: het personeel, de partners in de geïntegreerde keten, en vooral de klant. "Bi komt breder en dieper in de waardeketen te liggen."

Buytendijk wijst daarbij op de trend van ‘mass customization'; het verschijnsel dat klanten het proces bepalen, niet de aanbieder. "En bovendien neemt het aantal partijen dat bij een transactie is betrokken sterk toe. Het is een heterogeen proces, dat afgehandeld wordt in heterogene it-systemen. Des te belangrijker is dan de rol van specialistische bi en de kennis van de informatie-experts die daarmee werken."