De files in Nederland zijn een almaar oplopend probleem. In de media woedt de discussie over (de uitbreiding en verbreding van) ons rijkswegennet. Daar komt nog eens bovenop het groot onderhoud dat veel verkeershinder veroorzaakt. Bij dit alles valt op dat de overheid betrekkelijk weinig innoveert, en nog altijd sterk denkt in asfalt en fysieke wegen.
De indruk bestaat dat er te weinig wordt geïnvesteerd in alternatieven voor de mobiliteit. Het is immers lang niet altijd nodig om je fysiek te verplaatsen. Ons land bestaat voor meer dan de helft uit zakelijke dienstverleners, adviseurs en kenniswerkers. Het werk dat zij doen bestaat voor een groot deel uit telefoneren, e-mailen en vergaderen. Al die activiteiten kunnen vaak ook op afstand gebeuren: dat wordt e-werken genoemd.
De grens tussen privé- en werktijd vervaagt steeds verder: werknemers denken steeds minder in een 9-tot-5-stramien, omdat het werk van kenniswerkers ‘nooit af’ is. Uit onderzoek blijkt dat ‘het kunnen meenemen naar huis’ van werkzaamheden juist leidt tot minder stress bij werknemers. Het is veel stressvoller om een tijd in het verkeer vast te zitten terwijl je kind bij het schoolhek op je staat te wachten.
Datzelfde geldt voor het zogenaamd ‘spitsvermijdend’ e-werken: ’s ochtends je e-mails thuis afhandelen of televergaderen, en dan pas op weg. De jongere generatie e-werkers gaat nog een stap verder en vertoont zogenaamd ‘multi-tasking’ gedrag: werken, leren en ontspannen, rapporteren, communiceren en chatten, MSN’en en sms’en, Skypen, telefoneren, muziek luisteren, en dat allemaal tegelijk! Maar ook op het traditionele kantoor worden steeds meer privézaken gemengd met werk: even huizen kijken op Funda bijvoorbeeld gebeurt vaak in de pauze op kantoor.
Een nieuwe werkelijkheid dient zich aan: E-Life, waarbij er geen onderscheid meer bestaat tussen thuis, ontspanningsplek en werkplek. Dit ‘E-Life’-gedrag neemt een steeds grotere vlucht onder vooral jonge ondernemers/professionals, en is al realiteit binnen de media- en communicatiebranche waarin Amsterdam als ideale leef/werkstad internationaal zeer hoge ogen gooit. Een dergelijk E-Life-klimaat leidt tot een prettig vestigingsklimaat, een grotere productiviteit en dus concurrentieel voordeel en een geheel nieuw en flexibel arbeidsklimaat.
Deze technologische en maatschappelijke ontwikkelingen gaan elke dag door: dat is ook de reden dat de Stichting Nederlands Telewerkforum, tien jaar geleden opgericht om (tel)e-werken te bevorderen, zich dit jaar heeft omgedoopt tot ‘EwerkForum’. De doelstellingen zijn in de afgelopen tien jaar niet veranderd: (tel)e-werken is hard nodig voor fileverdunning, goed voor het milieu (minder koolstofdioxide-uitstoot), voor het gezin (balans werk/privé), maar ook voor de arbeidsproductiviteit en het ziekteverzuim. Daarmee heeft Nederland met inmiddels ruim 1 miljoen ewerkers internationaal de eerste plaats veroverd: hoe innovatief ons land mondiaal kan zijn! Hierin kan Nederland internationaal een gidsrol vervullen: Dat is een goede boodschap aan het Innovatieplatform van Balkenende.
Aanzienlijke filereductie haalbaar
Uit onderzoek, in 2005 uitgevoerd door het lectoraat e-business van Hogeschool InHolland, blijkt dat steeds meer werkgevers e-werken enthousiast bevorderen: Zij geven aan dat het invoeren van e-werken leidt tot een aanzienlijke stijging van de arbeidsproductiviteit (+15%) en afname van het ziekteverzuim (-10%).
Het verder opvoeren van e-werken door middel van diverse gecombineerde maatregelen kan leiden tot een waarneembare afname van de verkeersintensiteit met ruim 5%, waarmee het niveau van voor 1999 kan worden bereikt. Dit is haalbaar door faciliteren van een extra miljoen telewerkers, door werktijdverschuiving bij 500.000 werknemers en door 1 op de 5 vergaderingen via de telefoon of videoverbinding te organiseren. Het is teleurstellend te zien hoe weinig e-werken onderdeel uitmaakt van de beleidsagenda.
Een actieve bevordering van e-werken en e-life verdient daarom aanzienlijk meer aandacht op de politieke agenda voor de komende tijd. Wij zijn daarom verheugd dat onze participant het VNO-NCW inmiddels de bal heeft opgepakt en duidelijk de voordelen van het thuiswerken naar voren brengt in haar contacten met pers, politiek en vakbonden.
Dr. Vincent Kouwenhoven en drs. Philip Todd, Ewerkforum
