Linux-desktops voor bedrijven winnen terrein

Servers met Linux worden steeds populairder binnen bedrijven, maar op de desktop is het nog altijd Windows dat de klok slaat. In deze test beperken we ons tot Linux-distributies die bij ons een specifieke ‘corporate’ of ‘enterprise’ desktop-editie leveren met onderhoudscontracten en alles erop en eraan.

Hoewel we ons in deze test concentreren op Linux-distributies specifiek gericht op de bedrijvenmarkt, maakten we een uitzondering voor Ubuntu. Waarom lees je verderop. We bekijken deze platformen met het oog op toekomstige bruikbaarheid. Als je Linux overweegt als bedrijfsdesktop omdat Windows te onveilig is of omdat je wil vermijden al je pc’s te moeten vervangen om Vista en Office 2007 te draaien, biedt dat dan ook voldoende garanties naar de toekomst toe? Is er evenwaardige functionaliteit en kun je je huidige hardware behouden?

We horen wel eens dat Linux geen clientlicenties voor het gebruik van netwerkbronnen vereist, maar dat klopt niet helemaal. Clientlicenties hangen namelijk af van de server. Als je een Windows-gebaseerde server draait, dan moet je die clientlicenties betalen ongeacht je desktopsysteem. Gebruik je een Linux-server, dan hoef je ook met Windows-desktops geen clientlicenties te betalen. Ook blijkt het erg moeilijk om pc’s van A-merken te kopen zonder Windows. Als dat mogelijk is, is het vaak juist duurder dan diezelfde pc’s met Windows. Als je volledig wilt overschakelen op Linux-desktops, is het geen slecht idee om eerst stapsgewijs onder Windows alle applicaties te vervangen door Linux-varianten, die immers identieke interfaces hebben. Als dat allemaal gelukt is en de gebruikers vertrouwd zijn met de nieuwe software is het geen grote stap meer om ook het onderliggende besturingssysteem te vervangen.

Geëvalueerde producten

Veel bedrijfsversies van Linux zijn er nog steeds niet. Wij kennen maar vier bedrijfsdistributies: Mandriva, Novell, Red Hat en XandrOS. Alle andere distributies bieden meestal wel een ‘professional’ desktopeditie, maar die bevat gewoon alles wat de producent er maar in kon duwen en zijn eigenlijk niet specifiek voor bedrijven geschikt, eerder voor zogenaamde ‘power users’. Mandriva lanceert zijn nieuwe Corporate Desktop 4.0 pas later en dus kunnen we die niet in deze test presenteren, maar we komen er zeker op terug. We testten Novell SuSE Linux Enterprise Desktop 10, Red Hat Enterprise Linux AS 5 en XandrOS Desktop-Professional 4.10. Daarnaast bekeken we ook Ubuntu Desktop 6.10 omdat die erg compact en gratis is, en ook in de bedrijfswereld erg veel interesse wekt.

Novell SuSE Linux Enterprise Desktop 10

Dit product hebben we onlangs in Computable besproken (zie www.computable.nl/artikel.jsp?rubriek=1508517&id=1814573) We concludeerden toen dat, als we Windows XP als de huidige standaard voor bedrijfsdesktops beschouwen, Novell SuSE Linux Enterprise Desktop 10 erg dicht in de buurt komt van Windows XP en op heel wat punten zelfs een verbetering is. Novell zorgde voor een goede integratie met bestaande Windows-netwerken en -systemen en legde de nadruk op een gebruiksvriendelijk beheer – ook centraal, goede applicaties en een ronduit spectaculaire desktopervaring. Je hebt wel een snelle pc nodig, want SLED10 is vrij hongerig inzake systeembronnen (denk niet aan andere Linux’en, maar eerder aan Windows XP). Als je oog al een tijdje ronddwaalt op zoek naar een goed alternatief voor Windows XP als bedrijfsdesktop, dan raden wij aan je oog een tijdje te laten rusten op deze SLED10 van Novell en dan wellicht te wachten op de volgende versie: Novell heeft volgens ons duidelijk nog wat werk aan SLED10.

Red Hat Enterprise Linux WS 5

De werkstationversie van Red Hat 5 staat op zes cd’s voor de 32-bit editie en nog eens zes voor de 64-bit editie. Afhankelijk van de keuzes die je maakt, installeert Red Hat niet alles wat op deze cd’s staat. Als je bepaalde pc’s van Dell of HP bestelt, kun je deze Linux-distributie desgewenst voorgeïnstalleerd geleverd krijgen.

Red Hat versnelt het installatieproces door bijna alles naar de harde schijf te kopiëren en dan pas met de eigenlijke installatie te beginnen. De installatieprocedure vraagt je ook naar een updateprocedure. Daarvoor kun je een centraal systeem gebruiken (wat heel handig is in een bedrijf), of rechtstreeks van het Red Hat Network. Standaard kiest Red Hat overigens voor de Gnome desktop. Red Hat voorziet ook SELinux (Security Enhanced Linux), een systeem met extra beveiligingsroutines die waarschuwen als er dingen gebeuren die niet zijn toegestaan.

We kunnen eigenlijk niks mis vinden met dit systeem als bedrijfsdesktop en vinden het voor meertalige ondernemingen wel leuk dat ondersteuning voor meerdere talen tegelijk geladen kan worden en dat er heen en weer geschakeld kan worden. Als een pc door meer mensen gebruikt wordt, kan elke inlog dus een desktop in de juiste taal tonen. Alleen de helpteksten bleken vrijwel allemaal in het Engels en niet in de door de gebruiker gekozen taal: dat moet dus nog beter. Red Hat biedt geen integratie in een Windows-domein of Active Directory, maar je kunt via een gewone netwerklogin wel bij gedeelde shares op een Windows-netwerk. Voor bedrijven biedt Red Hat een eigen directory-server om alle Linux-desktops aan te koppelen. Koppelen aan een Kerberos server van derden gaat ook.

XandrOS Desktop-Professional 4.10

We bespraken nog niet zo lang geleden versie 4.0 van XandrOS (zie www.computable.nl/artikel.jsp?id=1823786). We verwijzen naar dat artikel en zullen hier alleen de verschillen tussen de versies 4.0 en 4.10 aanhalen.

Nederlands zit er nog steeds niet in en dat vinden we toch wel onbegrijpelijk, omdat dit systeem afgeleid is van Debian, dat zelf wel Nederlands ondersteunt.

Voor versie 4.10 steunt XandrOS nog steeds op KDE en die werd aangepast om nog beter op die van Windows XP te lijken. Waar andere Linux-distributies gewoonlijk OpenOffice.org meeleveren als kantoorsuite, krijgt u van XandrOS de volledig commercieel ondersteunde Sun StarOffice 8. Nieuw is ook dat XandrOS meegegaan is met andere Linux-producenten in de ‘hype’ van de 3D-roterende desktop met bijbehorende spectaculaire effecten en dus ook XGL heeft toegevoegd. Versie 4.10 biedt een geïntegreerde desktop search, ondersteuning voor BlueTooth-apparaten en UTMS/GSM/3G-toestellen rechtstreeks in de desktop.

XandrOS Desktop-Professional heeft de mogelijkheid om zich te integreren in een Windows Active Directory of NT-domein. Om de overstap van Windows zo comfortabel mogelijk te maken biedt XandrOS CrossOver Office, waarmee je Windows-software onder Linux en dus ook XandrOS kunt installeren en gebruiken. XandrOS levert verder Versora Progression Desktop for XandrOS mee; daarmee kun je al je Windows-data overbrengen. XandrOS kan daarnaast ook schrijven naar Windows NTFS-partities en ondersteunt massa-uitrol in grote bedrijven via xDMS (XandrOS Deployment and Management Server).

Ubuntu 6.10 ‘Edgy Eft’ Desktop

De Linux-distributie met de exotische naam Ubuntu is erg populair en er wordt ook veel over geschreven en gepraat door Linux-enthousiasten. Omdat het systeem erg compact is, hebben we het in deze vergelijkende test opgenomen, hoewel het zelf niet specifiek voor de bedrijfsdesktop bedoeld is. Ubuntu is volkomen gratis en je kunt dan ook gewoon een ISO-beeldbestand downloaden en op een cd-r branden. Alle versies van Ubuntu Linux versie 6.10 (desktop-, server- en ‘power’-editie) passen op één cd. Bij Ubuntu is de standaarddesktop Gnome, maar er zijn ook andere versies. Je kunt Ubuntu zonder veel problemen installeren op thin clients.

Elke Ubuntu-versie wordt gedurende 18 maanden ondersteund met beveiligingspatches en fixes voor kritieke bugs die dataverlies tot gevolg zouden kunnen hebben en met extra vertalingen. Je hoeft niet te upgraden naar een nieuwe versie wanneer die uitkomt (dat is immers elke zes maanden) en als je de volle 18 maanden bij je versie blijft sla je dus twee releases over. Al die tijd krijg je dus patches en fixes. Na die 18 maanden zul je echter moeten overstappen naar een nieuwere versie. Upgraden van een versie naar een nieuwe moet overigens op volgorde: je mag dus niet de allernieuwste versie meteen over een systeem van 18 maanden oud installeren, je moet in dat geval eerst alle tussenliggende versies installeren.

Ten opzichte van de vorige door ons geteste versie (5.10) is de installatieprocedure volledig herschreven. Hij is niet langer tekstgebaseerd, maar grafisch. Je kunt binnen enkele seconden na het starten van de cd al een andere taal, het juiste toetsenbord en de juiste schermresolutie kiezen. Daarna verschijnt na wat wachten de Ubuntu-installatiedesktop. Pas na het dubbelklikken op ‘Install’ gaat de installatie verder met een installatiewizard in zes stappen. Een van de laatste stappen van de wizard is de keuze van de harde-schijfindeling. Die is net zoals de rest heel gebruiksvriendelijker en vereist nauwelijks voorkennis. Gevorderde gebruikers kunnen een veel geavanceerder schijfindelingsprogramma oproepen. Dat biedt de mogelijkheid om een software-RAID voor meerdere schijven in te stellen en ondersteunt LVM (Logical Volume Manager, een uitermate krachtig en flexibel partitioneringssysteem van IBM ontwikkeld voor AIX, OS/2 en Linux). De tweede fase van de installatieprocedure werkt volledig vanaf de harde schijf.

Gnome is een iets eigenzinniger desktop met CORBA-ondersteuning en dus mogelijkheden voor meer doorgedreven gebruik van objectgeöriënteerde desktopapplicaties. Ze moeten dan wel speciaal voor Gnome geschreven zijn en werken dan niet onder KDE of andere desktopomgevingen. In elk geval heeft Ubuntu het wel zo gemakkelijk mogelijk gemaakt om met de Gnome desktop te werken. Nieuwe applicaties kun je starten via een speciaal ‘Launchpad’. Dat biedt ook de mogelijkheid om, als er een bug in de applicatie opduikt, automatisch een bugrapport in te dienen. Gebruikers die gewend waren te werken met de Gnome-desktop van versie 5.10, zullen met deze nieuwe 6.10 weinig verschil merken. Er zal dus geen nieuwe training nodig zijn. De meegeleverde applicaties zijn allemaal geüpdatet. Er zijn een paar nieuwe applicaties die ook voor bedrijfsdesktops interessant zijn: Tomboy voor het snel maken van notities en F-Spot, een fotobeheerder voor meerdere gebruikers. Je kunt tijdens het werken met de desktop van taal wisselen.

Integratie met Windows gaat vlot als we praten over het vinden en gebruiken van netwerkshares. Hoewel de netwerkbrowser Windows-domeinen ziet, kunt u er niet doorheenstruinen. Ook Active Directory wordt niet ondersteund.