Microsofts nieuwe bestandsformaat OpenXML kwam te laat voor Lotus 8. IBM promoot het Open Document Format (ODF) als nieuw paradigma in kantoorsoftware. “Het is geweldig theater”, erkent IBM’s softwarestrateeg Doug Heintzman. “Helemaal als OpenXML mislukt in de ISO.”
Doug Heintzman pleitte acht jaar geleden voor een "overkoepelend verhaal" voor de verzameling softwarebedrijven die IBM op dat moment had. "We hebben inmiddels een nog veel breder softwareverhaal met dingen als service oriented architecture", zegt het strategische hoofd van IBM's softwaregroep. "Lotus is de front-end van die strategie."
Alles in één verpakking stoppen was te complex. "Daarom zit Microsoft nu op een release-cyclus van 5 tot 7 jaar", zegt Heintzman. "Je zadelt mensen met spullen op die ze niet nodig hebben." IBM ontwikkelt een aantal kerntechnologieën voor onderdelen als documentmanagement, e-mail en communicatie. Elk onderdeel fungeert als ‘oprit' naar de andere onderdelen.
Het Open Document Format is een verbindend element in de strategie. ODF zal volgens Heintzman data uit applicaties bevrijden. Het komende Notes 8 bevat een tekstverwerker en spreadsheet op basis van ODF, maar kan niets met Microsofts nieuwe bestandsformaat OpenXML. IBM hoopt dat klanten in plaats van Office 2007 voor Lotus kiezen.
Interoperabiliteit
Microsoft predikt tegenwoordig ook de open standaarden-catechismus. OpenXML zit in de procedure om een ISO-standaard te worden. IBM probeert daar een stokje voor te steken. In december stemde IBM in standaardenorgaan Ecma International als enige bedrijf tegen de vorming van een technische commissie voor OpenXML. Onder de twintig voorstemmers waren bedrijven als Apple, Intel en Novell.
"Het is mogelijk dat Microsoft meer macht over de opinies van andere spelers in de markt heeft dan over ons", zegt Heintzman. IBM maakte bezwaar dat OpenXML interoperabiliteit met Microsofts producten als uitgangspunt neemt. Dat lijkt een pragmatisch doel voor een standaard. WordPerfect gaat zowel OpenXML als ODF ondersteunen. Novell voegt ondersteuning voor OpenXML toe aan OpenOffice.
Waarom zou OpenXML niet als standaard naast ODF mogen bestaan? De zesduizend bladzijden tellende specificatie verwijst volgens Heintzman naar externe bronnen en concepten. "Alleen Microsoft is in staat deze specificatie te ondersteunen", zegt de strateeg. ODF is van de grond opgebouwd en eleganter, maar laat volgens critici juist teveel ongedefinieerd. Daarom heeft ODF moeite met bestanden uit Microsoft Office.
"Het doel van ODF is niet per se de volgende generatie softwarepakketten ontwikkelen", zegt Heintzman. "Een pragmatische open specificatie, die voor iedereen toegankelijk en implementeerbaar is, zal een enorme hoeveelheid innovatie ontketenen. Kantoorpakketten hebben de afgelopen vijftien, twintig jaar stilgestaan. Er is geen doorbraak naar een nieuw paradigma geweest."
Strijd om marktaandeel
Heintzman ziet toekomst voor ODF in web 2.0 en gerichte zakelijke toepassingen. Notes 8, Google Docs en OpenOffice zijn enkele van de wegbereiders. "De evolutie naar die meer fijnmazige wereld kosteen aantal jaren", zegt Heintzman. "Op de korte termijn blijven de kantoorpakketten de belangrijkste drager van de technologie. We moeten hard werken om ODF te promoten en kritische massa te bereiken."
Zijn ODF en OpenXML niet allebei gewoon wapens in een strijd om marktaandeel? "Daar maak ik bezwaar tegen", zegt Heintzman. IBM's softwarestrateeg begint te klagen over Microsofts miljardenwinst uit monopolistische praktijken en speelt in op Europees chauvinisme met een oproep aan Europese overheden "op te staan voor hun soevereiniteit en nationale softwaresector". Erg geloofwaardig is het niet.
Heintzman geeft toe dat Microsoft een rationele zakelijke strategie volgt. "Als ik hun strateeg was zou ik hetzelfde doen", zegt hij. Maar IBM zou halverwege de jaren negentig het licht hebben gezien en begrepen dat de wereld van het internet om samenwerking draait. "In die wereld is het onrealistisch voor een enkele leverancier grip op de markt te houden, zoals IBM in de jaren tachtig en zeventig had."
Misschien kan alleen microsoft OpenXML ondersteunen. Maar dat neemt niet weg dat ze geen ODF kunnen aanbieden. http://tweakers.net/nieuws/46178/Nieuwe-MS-Office-plugin-leest-en-schrijft-ODF-documenten.html.
Of zie ik hier iets over het hoofd?
OpenXML is een op XML gebaseerd document formaat die door IEDEREEN geimplementeerd kan worden.
Als IBM claimt dat alleen Microsoft het OpenXML formaat kan ondersteunen dan is dat incorrect. En het tegendeel wordt in de praktijk bewezen door concurrenten van Microsoft: Corel bouwt OpenXML ondersteuning in WordPerfect, Sun in StarOffice en Novell in OpenOffice.
Dit heeft niets te maken met “macht over de opinies van andere spelers in de markt”, zoals Dhr. Heintzman suggereert. De reden is simpelweg dat de specificaties van OpenXML ongelimiteerd, gratis en voor iedereen beschikbaar zijn. Bovendien is ieder detail van OpenXML uitvoerig gedocumenteerd.
De OpenXML licentie is niet discriminerend, onherroepbaar (non-revocable) en gratis (royalty free). Hergebruik is toegestaan en er is een verklaring (Covenant Not to Sue) dat Microsoft partijen niet zal aanklagen over eventuele patenten in OpenXML. Dit is vergelijkbaar met de verklaring die Sun heeft afgegeven voor ODF (http://www.bakernet.com/NR/rdonlyres/CC54A6B6-79E8-4E0D-B290-C836D5F70867/0/OpenXML.pdf).
Ook de opmerking dat ODF vanaf de grond af aan is opgebouwd is incorrect. ODF is gebaseerd op het bestaande OpenOffice formaat en representeert daardoor de (beperktere) functionaliteit van OpenOffice. Het is niet voor niets dat Sun een ?Covenant Not to Sue? heeft afgegeven voor ODF. Het is immers het intellectueel eigendom van Sun waarop ODF gebaseerd is.
Laten we elkaar niet voor de gek houden. De reden waarvoor IBM voor ODF kiest en OpenXML tegenwerkt is puur strategisch. In het ECMA standaardisatie proces stemden 20 bedrijven (waaronder concurrenten van Microsoft zoals Apple en Novell) vr OpenXML, alleen IBM stemde tegen. IBM is er niet bij gebaat als OpenXML succesvol wordt. Want zoals Dhr. Heintzman al opmerkte heeft IBM er voor gekozen om ODF als ?verbindend element? te gebruiken om data tussen verschillende ?kern technologie? uit te wisselen. ODF is daarmee een strategische keuze voor IBM geworden: een wapen in de strijd om marktaandeel te winnen.
Klanten vragen echter om interoperabiliteit: de mogelijkheid om eenvoudig data uit te tussen verschillende systemen van verschillende leveranciers. Ze zijn niet gebaat bij de ondersteuning van slechts n bepaalde standaard. Soms is OpenXML de beste keuze en soms PDF, XPS or ODF.
In dat licht is het interessant om te zien dat Microsoft in Office 2007 zowel OpenXML, PDF en ODF ondersteunt. De code van de ODF conversie software voor Office 2007 wordt zelfs als Open Source -via een BSD licentie- met iedereen gedeeld. Klanten hebben hierdoor de vrijheid om het bestandsformaat te kiezen dat het best aansluit bij hun functionele eisen en hun bestaande IT omgeving.
Dat brengt me op een interessant vraag: Wie heeft er nou echt het licht gezien? IBM of Microsoft?
Raul Pesch
Platform Strategy Manager Western Europe
Microsoft