Spraakherkenning die werkt

De vorige versie van de spraakherkenningssoftware Dragon NaturallySpeaking werd in Computable nr. 31 van 5 augustus 2005 lovend besproken. Nuance stond dus voor een moeilijke opgave: een uitstekend product verbeteren. Is men daar in geslaagd?

We vallen met de deur in huis: nee, Nuance is er niet in geslaagd om Dragon NaturallySpeaking fors te verbeteren tegenover de vorige versie. Wij bespeuren weinig verschil tussen versie 8 en 9.

We overlopen enkele nieuwe functies. Zo zou Dragon NaturallySpeaking 9 dankzij de nieuwe spraak-engine gesproken taal tot zestien procent nauwkeuriger dan versie 8 omzetten in computertekst. Wij werken al geruime tijd met versie 8, en die is intussen ingewerkt op onze stem. Nadat we ook versie 9 aan ons stemprofiel gewend hadden gemaakt, kregen we met dezelfde testtekst vrijwel hetzelfde resultaat als bij versie 8. Dat resultaat is overigens wel goed.

Training

Een andere nieuwigheid is dat de gebruiker geen scripts meer hoeft voor te lezen tijdens het trainen. Die scripts zijn eigenlijk niet meer dan een hoofdstuk uit een boek dat u moet voorlezen, zodat het programma went aan uw uitspraak en de intonatie van uw stem. We nodigden dus iemand uit die nog nooit met Dragon gewerkt had, en inderdaad, men kan de scripts overslaan. Het resultaat was teleurstellend: net onder de 90 procent nauwkeurigheid, wat eigenlijk wil zeggen dat er op elke regel ongeveer twee fouten staan. Toen lieten we de testpersoon toch de scripts voorlezen (duurt tien minuutjes) en de verbeteringen waren spectaculair. De scripts zijn dus wel noodzakelijk om bruikbare resultaten te behalen.

De verpakking meldt als nieuwigheid verder ondersteuning voor de bewerkingsfuncties van TMemo, TEdit en TRichEdit van Borland, naast TE Edit van SubSystems en TX Text van TX Text Control. Prachtig, maar hoeveel mensen gebruiken dat? Het kan een interessante toevoeging zijn voor programmeurs, maar of het echt sneller werkt code te dicteren dan te schrijven durven we betwijfelen.

Nog een nieuwtje waar de verpakking enthousiast over doet is de mogelijkheid bepaalde draadloze Bluetooth-microfoons te gebruiken om te dicteren zonder dat u aan uw pc zit. Wij gebruiken echter al tijden de draadloze microfoon CS60 van Plantronics die bij de vorige versies in sommige bundels werd verkocht en die werkt perfect.

Verbeteringen

Zo kunnen we het hele lijstje met nieuwigheden aflopen, maar het resultaat is steeds hetzelfde: weinig of geen verschil met de vorige versie. Spijtig, want het programma is wel degelijk voor verbetering vatbaar. Zo klaagden wij in de vorige test dat het hoofdstuk ‘Met Microsoft Excel werken’ in de handleiding amper anderhalve bladzijde lang is en slechts enkele algemeenheden bevat. In de versie 9 is dat hoofdstuk helemaal verdwenen! De handleiding in versie 8 telde 14 hoofdstukken. In versie 9 werden er 7 hoofdstukken min of meer gewoon gekopieerd en 7 andere geschrapt: opgeruimd staat netjes.

Wat bijvoorbeeld ontbreekt is een fiche per ondersteund programma met daarop de meest voorkomende bevelen. Hoe gaat u in Excel een cel naar beneden? ‘Ga naar beneden’? ‘1 cel naar omlaag’? Of misschien gewoon ‘Enter’? Dat zijn vrij elementaire dingen, maar het vergt heel wat zoekwerk om de oplossing te vinden. Het antwoord is overigens ‘Volgende rij’, maar dat werkt niet. Het universele bevel ‘Druk Enter’ daarentegen doet het meestal wel.

Excel

De door ons geteste Professional-versie belooft ‘gespecialiseerde toepassingondersteuning’ voor Microsoft Excel. Net als in versie 8 blijkt dat een ramp. Het enige wat soms lukt is het dicteren van gehele getallen in één cel. Decimale getallen worden als tekst genoteerd, zodat u er niet mee kunt rekenen, en de navigatiebevelen worden genegeerd of als tekst in een cel geschreven. Als Nuance ons werkelijk wil verbazen in versie 10, dan is dit een tip.

Tot slot willen we nog een misverstand uit de weg ruimen. Als u leest dat Dragon sommige programma’s ondersteunt, wil dat niet zeggen dat het niet werkt in andere programma’s. Tekst dicteren kunt u in vrijwel elk programma. Welke tekstverwerker u ook gebruikt, welk e-mailprogramma ook: u kunt de tekst gewoon dicteren! Wat echter niet werkt zijn de speciale opdrachten, zoals ‘Maak dat vet’ en dergelijke. In niet ondersteunde programma’s zult u dus handmatig de opmaak moeten verzorgen, of via het menu van dat programma werken of een beroep moeten doen op Dragons Dicteervenster, een hulpmiddeltje voor moeilijke gevallen.

Word 2007 en IE 7

We hebben ook de samenwerking getest van Dragon met de (Engelstalige) bètaversie van Microsoft Word 2007. De meeste commando’s werkten al feilloos, behalve de selecties. Ook de samenwerking met Internet Explorer 7 (Engelstalige bètaversie) verliep al met al vrij vlot. Slechts enkele opdrachten, zoals ‘Ga een pagina terug’, weigerden dienst, terwijl andere, zoals ‘Begin omlaag te schuiven’ en ‘Afbeelding’ wel perfect werkten. Misschien is dit niet de meest vlotte manier om op het internet te surfen, maar het kan een uitkomst bieden voor wie last heeft van een muisarm (RSI) of voor personen met een handicap.

Nuance beloofde ons overigens plechtig dat er op de website een patch zal verschijnen zodra er nieuwe Windows- of Office-versies op de markt komen, zodat ook die laatste haperingen gecorrigeerd worden.

René Paulus