“Wij vertegenwoordigen en maken vrijheid.” Daarmee startte Eben Moglen op de Holland Open Software Conferentie. De advocaat van FSF (Free Software Foundation) gaf het woord niet meer af.
Erik Josefsson, de Zweed die zich heeft ingespannen voor de afkeuring van softwarepatenten door het Europese Parlement, en Arnoud Engelfriet, patentjurist bij Philips, kwamen er nauwelijks aan te pas. Wat een discussie tussen drie partijen had moeten worden, werd een drammerige monoloog van iemand die de absolute waarheid in pacht heeft.
Al het getouwtrek over de GNU GPL (General Public License) is volgens Moglen ook nergens voor nodig. "De ´copyleft´ is ontworpen voor ingenieurs. Richard Stallman, de oprichter van FSF, heeft hem niet geschreven voor advocaten. Ik kom ook nooit ingenieurs tegen die niet snappen wat er staat."
De huidige GPL is na zestien jaar aan vernieuwing toe. Op dit moment wordt gewerkt aan versie 3. Belangrijke aandachtsgebieden daarbij zijn softwarepatenten en drm (digital rights management). Als vertegenwoordiger van de gemeenschapsbelangen trekt Moglen fel van leer tegen het patentsysteem. "Het huidige systeem functioneert niet. We zouden willen dat alle software onder de ´copyleft´ valt, maar dat is niet realistisch. Daarom gebruiken we al onze technische en juridische mogelijkheden om de patenten overbodig te maken. Zo wordt het patentprobleem niet erger, en zal het op termijn verdwijnen."
Hoewel patenten over het algemeen gezien worden als een manier om onderliggende principes en methoden vast te leggen, en niet zozeer de implementatie, is het auteursrecht volgens Moglen voldoende. "Een patent is niet ´dieper´ dan het auteursrecht. IBM heeft niet persé patenten nodig om zijn software te beschermen. Het is ook helemaal niet zo dat alle onderzoeksbedrijven roepen dat ze zonder patenten niet kunnen innoveren. Dat is de boodschap voor het gewone volk. Achter gesloten deuren zijn ze veel genuanceerder. We moeten toe naar een situatie waarbij ze inzien dat het voor iedereen beter is om innovaties weg te geven dan om die op te sluiten." Engelfriet kan alleen maar knikken.
Wanneer het gaat over drm komt Moglen er iets minder makkelijk van af. Hij ziet helemaal niks in wat hij consequent ´digital restrictions management´ noemt. "Bedrijven als Philips willen de hele softwarereeks van laag nul tot en met acht dichttimmeren. Wat lijkt te gaan over films en muziek, gaat eigenlijk over software."
Voor Philips, dat onder enorme druk staat van de film- en muziekindustrie, valt daarover niet te praten. Engelfriet: "Wij geloven in ‘fair use’. Als je iets koopt, moet je het ook kunnen afspelen, maar ook auteursrechthebbenden hebben rechten. Een drm-systeem moet een balans geven tussen die twee. Als je geen drm-systeem wilt gebruiken, moet je gewoon op zoek naar alternatieve muziek."
