Veel hardware-vendors kiezen ervoor de productie en vaak ook het ontwerp van monitoren te laten uitvoeren door derden. Ook Philips heeft die keuze inmiddels gemaakt. Het zelfstandig produceren van monitoren is voor veel bedrijven simpelweg te duur, nu het scherm gemeengoed geworden is.
Eind vorig jaar, precies tussen Sinterklaas en Kerst in, maakte Philips bekend de productie van monitoren voortaan uit te besteden aan TPV, wereldwijd een van de grootste OEM- en ODM-beeldschermproducenten. Philips wordt wel aandeelhouder (30 procent van de aandelen komt in handen van het Eindhovense bedrijf) en brengt het merendeel van zijn eigen productiefaciliteiten onder bij TPV. Woordvoerder Nanda Huizing noemt als belangrijkste reden voor deze beslissing van Philips het feit dat de monitor gemeengoed is geworden. ‘De monitorenmarkt is volwassen en inmiddels een echte commodity-markt, waarin het van belang is zo competitief mogelijk te produceren. Schaalvergroting is heel belangrijk om op kosten te kunnen concurreren. Wij werken het liefst aan producten die nog in het begin van hun levensfase zijn; daarom houden we de productie van high-end flat-tv’s bijvoorbeeld nog wel in eigen hand. De monitorentechnologie is inmiddels al aardig uitontwikkeld. Dat geldt niet alleen voor CRT-schermen, maar ook al voor LCD. Ook de platte monitor is inmiddels een volwassen product geworden.’
Tot voor kort produceerde Philips niet alleen monitoren voor de eigen verkoop, maar ook voor een aantal grote pc-leveranciers, waaronder Dell, dat een groot deel van zijn schermen in Eindhoven schijnt te bestellen. Huizing laat weten dat ook alle OEM- en ODM-contracten overgaan naar TPV. ‘Daardoor is dat bedrijf straks niet langer nummer twee op de ranglijst van monitorenproducenten, maar wordt het wereldwijd de grootste. Het streeft Samsung voorbij, dat tot nu toe de nummer 1 is.’
Jos Beernink van Samsung is het helemaal eens met de bewering van Huizing dat Samsung op dit moment de grootste producent van monitoren is, maar haar voorspelling dat TPV door de samenwerking met Philips Samsung straks klopt, verbaast hem. ‘Ik vraag me af wat er achter die bewering zit; ik geloof absoluut niet dat TPV ons voorbijgaat in grootte. Zeker niet wanneer de nieuwe fabriek voor LCD-schermen klaar is, die wij samen met Sony in Korea aan het bouwen zijn. Daarmee behalen we een enorm schaalvoordeel, waardoor we goedkoper kunnen produceren, en dat is in de huidige monitorenmarkt van levensbelang.’
Prijsdaling
Met de stelling dat TFT-schermen in 2005 nog sterk in prijs zullen dalen is Beernink het niet eens. ‘De prijs zal misschien nog wel iets naar beneden gaan, maar een verdere sterke prijsdaling verwacht ik niet. Met de 15 en 17 inch-schermen zijn we met zijn allen inmiddels redelijk op kostprijsniveau beland, en daar valt ook geen efficiencywinst meer te halen. In de prijs van de 19 inch-schermen zit nog wel wat ruimte, dus die kan nog wel wat dalen, maar veel zal dat echt niet zijn.’
Nederland is volgens Beernink na Zwitserland het land met de hoogste penetratie van TFT-schermen. ‘Het omslagpunt van CRT naar TFT hebben we hier in 2003 al gehad. Inmiddels is nog maar 10 procent van alle verkochte monitoren een CRT. Er worden hier jaarlijks twee miljoen monitoren verkocht, dus dat zijn nog altijd wel 200.000 CRT-schermen, maar procentueel stelt het niet zoveel meer voor.’
Ook Emile Schmeits, marketingmanager bij BTO-specialist MaxData, zag het omslagpunt van CRT naar TFT vorig jaar al. ‘Maar dit jaar heeft CRT het bij ons toch nog boven verwachting gedaan. Het aantal verkochte schermen daalde wel, maar veel minder dan verwacht, met zo’n 10 procent in plaats van de verwachte 25 procent.’
Schmeits verbaast zich in zeker opzicht over de snelle opkomst van TFT-schermen. ‘In een tijd dat iedereen het heeft over bezuinigen, wordt voor schermen inmiddels wel het dubbele betaald van de prijs van een paar jaar geleden. Natuurlijk kun je rekenmodellen loslaten op bijvoorbeeld het stroomverbruik en zo aantonen dat je uiteindelijk goedkoper uit bent, maar hoe je het ook wendt of keert: de aanschafprijs van een TFT ligt veel hoger dan van een CRT.’
In de woorden van Schmeits doet MaxData ‘al jaren datgene waarvan Philips nu ontdekt dat het handig is’. Schmeits: ‘Zolang als wij monitoren hebben, laten we ze al extern maken. Dat is een heel duidelijke keuze geweest. Je bent op die manier flexibeler en loopt minder risico. Het enige nadeel is dat je nieuwe technologie niet als eerste hebt, maar het voordeel daarvan is dat de kinderziektes er dan al uit zijn.’
Toshiba besteedt de productie van beeldschermen niet uit, zegt marketingmanager Inno Frencken, maar maakt ze in een joint venture met Matsushita, Toshiba Matsushita Display Technology (TMDT). Een vergelijkbare constructie als waar Philips voor gekozen heeft, met dit verschil dat Toshiba voor zestig procent eigenaar is. TMDT ontwikkelt geen CRT-schermen – ‘daar zijn we heel lang geleden al uitgestapt,’ aldus Frencken – maar wel TFT-schermen.
Ondanks het meerderheidsbelang dat Toshiba in TMDT heeft, haalt het bedrijf een deel van zijn schermen bij andere leveranciers vandaan. Frencken: ‘We kijken heel goed naar het aanbod van de verschillende leveranciers. Er is niet één fabrikant die volledig afhankelijk is van een leverancier en dat geldt ook voor ons, ook al zijn we zelf die leverancier. Dat heeft te maken met risicoafdekking. Veel fabrieken staan op plaatsen die aardbevingsgevoelig zijn. In het verleden is het in Japan wel eens gebeurd dat een fabriek door een aardbeving uitgeschakeld werd. Dan ben je blij als je kunt uitwijken naar andere leveranciers.’
Hoewel Toshiba zelf al jaren geen CRT-schermen meer maakt, ziet Frencken wel dat er nog veel van deze ‘ouderwetse’ schermen verkocht worden. ‘Wereldwijd heeft het omslagpunt, waarop meer TFT dan CRT verkocht werd, pas in het derde kwartaal van 2004 plaatsgevonden,’ zegt Frencken. ‘Ik heb geen cijfers voor de Nederlandse markt paraat, maar ik weet dat het omslagpunt hier eerder bereikt werd. De grote volumes in CRT worden gehaald in de lagelonenlanden. CRT-schermen worden vaak aangeboden in bundels met een pc, en dan heb je het natuurlijk over heel interessante prijzen. TFT-schermen zijn voorlopig een stuk duurder.’ Toch is Frencken ervan overtuigd dat TFT op termijn CRT definitief zal doen verdwijnen.
Logo
HP besteedt de productie van monitoren wel uit, maar het ontwerp en design niet, zo benadrukt Kees Verton, manager categories & group marketing PSG group HP Nederland. ‘Het is heel belangrijk om dat onderscheid te maken, want wij zijn een van de weinigen die dat zo doen. Anderen plakken vaak alleen hun eigen logo op een al bestaand product. Wij willen eigenaar zijn van de technologie; daar hebben we verstand van. De kracht van de productie zit bij anderen, die – oneerbiedig gesteld – goed zijn in het in elkaar schroeven van de verschillende onderdelen.’
HP maakt gebruik van de diensten van verschillende fabrikanten. ‘Maar dat zijn wel langetermijnrelaties,’ zegt Verton. ‘Het is niet zo dat we zeggen: “Volgende week mag jij een partijtje voor ons maken.” Bij de meeste fabrikanten lopen ook HP-mensen rond, die daar permanent gestationeerd worden om het productieproces te controleren.’
Verton verwacht dat de prijs van monitoren dit jaar zal stabiliseren. ‘De prijsdalingen van de afgelopen tijd waren voor een deel ook te danken aan de daling van de dollar ten opzichte van de euro. Als de Europese banken erin slagen om de dollar weer duurder te maken in vergelijking met de euro, zou het zelfs zo kunnen zijn dat de prijzen iets gaan stijgen. Maar dat er een einde komt aan de prijsdaling lijkt me onafwendbaar, omdat LCD’s ook gebruikt worden voor televisies en handhelds, en bijvoorbeeld in auto’s. De vraag stijgt, en bij een stijgende vraag stabiliseren prijzen nu eenmaal.’
Groot, groter, nog groter
Een duidelijke verschuiving van 15 naar 17 inch, dat is wat Emile Schmeits constateert als hij terugkijkt op het afgelopen jaar. ‘We hebben op dit moment nog maar vijf modellen in 15 inch en wel negen in 17 inch. Op 19 inch hebben we inmiddels ook al vijf verschillende producten, en op 20 inch nu twee. Ik denk dat 15 inch er heel snel uitgaat en dat we met zijn allen steeds meer 19 inch gaan verkopen, ook in het SOHO-segment. Als je nagaat dat 19 inch TFT te vergelijken is met 20 inch CRT, dan is dat best opvallend.’
Schmeits durft meer voorspellingen te doen voor 2005. ‘Design wordt steeds belangrijker; ivory, het grijzemuizengrijs, is er al bijna helemaal uit en alles wordt zilver en zwart. Daarnaast zie je dat monitoren standaard steeds uitgebreider worden uitgerust, met luidsprekers en dual input, maar ook met een liftmogelijkheid en zelfs pivot, zeg maar de mogelijkheid om je scherm te kantelen. Het is nog maar de vraag of de klant het ooit gebruikt, maar mensen willen het gewoon hebben. Ook de wide-screen-schermen zijn in opkomst. Ik heb altijd geroepen dat daar geen markt voor is, maar je ziet ze steeds meer.’
Ook Inno Frencken van Toshiba voorspelt de opmars van breedbeeldschermen. ‘Ook in notebooks komen die steeds vaker voor. De vraag vanuit de markt is sowieso naar steeds grotere schermen. Een paar jaar geleden vonden wij het heel wat dat we met een 13,3 inch scherm kwamen, en nu is 17 inch breedbeeld al een heel normale maat. Ik verwacht voor volgend jaar notebooks met 20 en zelfs 21 inch schermen. Daarmee worden notebooks zo groot dat je ze niet makkelijk meer kunt meenemen. Die worden meer gekocht door bedrijven om op het bureau te zetten dan om onderweg mee te werken.’
Kees Verton van HP houdt rekening met een spoedig einde van de 15 inch monitoren. ‘Het is nu 17 en 19 inch wat de klok slaat, 15 inch bestaat al bijna niet meer. Wat je steeds meer ziet, zijn de breedbeeldschermen, ook in notebooks. Maar het houdt een keer op qua formaat; 17 inch breedbeeld is volgens mij wel de maximale omvang voor notebooks. Ik denk dat het merendeel van de notebooks straks uitgevoerd wordt met een 14 of 15 inch breedbeeldscherm. De klanten die laptops met 17 inch-schermen kopen zijn vaak consumenten, die ze thuis neerzetten en lekker makkelijk willen kunnen opruimen. Zakelijke gebruikers willen toch mobiel werken, en dan is zo’n groot apparaat helemaal niet handig. Bovendien wordt de accuduur negatief beïnvloed door een groot scherm, en dat is ook een heel belangrijk aspect als je onderweg wilt kunnen werken.’
