Desktops en in toenemende mate notebooks zijn inmiddels doodgewone handelsproducten. Wie in nieuwe desktops investeert, neemt een beslissing die vanwege afschrijvingen en investeringscycli voor een aantal jaren geldt. Het maken van de juiste keuze is voor een bedrijf dan ook van strategisch belang.
De volgende desktops zijn aan de test onderworpen: Acer (Veriton 7800), Dell (Optiplex GX620MT), Fujitsu Siemens (Esprimo P5905), HP (dc7600), Lenovo (ThinkCentre A50) en Nec (iSelect D6610). Alle pc’s op één na werden geleverd met Windows XP Professional, weliswaar in de Service Pack 2 incarnatie. Alleen NEC leverde zijn systeem met Windows XP Home Edition, een beetje een rare keuze voor een pc die bestemd is voor zakelijk gebruik. Niettemin is deze pc ook verkrijgbaar met XP Professional. NEC voegt eraan toe dat de ingestuurde iSelect D6610 eigenlijk vooral bedoeld is voor zelfstandigen en kleinere ondernemingen in het mkb en dat ze met het PowerMate-gamma ook pc’s hebben voor grotere bedrijven. De iSelect biedt echter modernere hardware en werd geleverd, omdat de deelnemers expliciet gevraagd is om systemen in te leveren met een Intel-processor met twee uitvoeringskernen.
Alle pc’s zijn uitgerust met Intel Pentium-D-processoren, drie met de 820-variant die op 2,8 GHz draait (Fujitsu Siemens, HP, Lenovo) en nog eens drie met de 830-variant die op 3 GHz draait (Acer, Dell, NEC). De Intel Pentium D 820 en 830 zijn gebaseerd op Intels 90 nm-architectuur. In tegenstelling tot de nieuwere D920 en hoger, die gebaseerd is op Intels 65 nm-architectuur, heeft de D8xx-reeks geen Intel Virtualization Technology aan boord. Deze technologie biedt de mogelijkheid om op één hardwareplatform meerdere ‘virtuele’ platformen te draaien. Voor het overige bieden beide Pentium-reeksen dezelfde nieuwe snufjes, namelijk twee processorkernen die op elkaar zijn ‘geplakt’ en een verbeterde versie van Intels SpeedStep-technologie. De eerste zorgt voor verbeterde prestaties, de tweede voor een efficiënter energieverbruik en een stillere computer. Opgelet: de D820 heeft nog niet die verbeterde SpeedStep en gebruikt nog de oudere versie. In de praktijk bleken alle geteste pc’s echter stil genoeg. Ten slotte is er Intels Extended Memory 64, waardoor deze pc’s tot 4 GB geheugen kunnen aanspreken (voorheen was dit 2 GB). De meeste pc’s komen met 512 MB geheugen; Dell biedt 1 GB in een dual channel configuratie; NEC levert voor de opgegeven prijs eveneens 1 GB en bij HP wordt dit zelfs een forse 2 GB.
Voor de rest van de hardware-uitrusting geldt dat er veel overeenkomsten zijn tussen de geteste systemen. De details vindt u in bijgevoegde tabel met productinformatie. Het valt op dat geen van deze pc’s is voorzien van ingebouwde WiFi en ook niet van ingebouwde Bluetooth. De capaciteit van de harde schijven verschilt ook nogal. Drie merken (Acer, Dell en Lenovo) bouwen harde schijven in van 80 GB. Fujitsu-Siemens en HP bieden 250 GB en bij NEC wordt dat zelfs 400 GB.
Bouwkwaliteit
Drie van de zes pc’s (Dell, Fujitsu-Siemens, NEC) hebben een staande kast met een gemiddelde hoogte van 37 à 41 cm. De staande kasten van de pc’s van Acer en HP zijn hoger (44 à 46 cm). Eén pc, de Lenovo, heeft een compacte, gitzwarte liggende kast van iets minder dan negen centimeter hoogte. Kijken we naar de bouwkwaliteit, dan blinkt Lenovo (het vroegere IBM) uit met een volledig in stevig plaatstaal uitgevoerde kast en een perfecte afwerking binnenin. Deze compacte pc is overigens opvallend zwaar. De bouwkwaliteit van de andere merken doet gelukkig maar een fractie onder voor die van Lenovo. Het zijn allemaal stevige, goed afgewerkte pc’s, zoals we van A-merken mogen verwachten.
Eind dit jaar moet Windows XP plaats maken voor Windows Vista. Het zal daarna wellicht nog wel enkele jaren duren voor Vista echt doordringt op de zakelijke markt. Niettemin moet de ict-manager die nu nieuwe client-pc’s voor zijn bedrijf uitzoekt, rekening houden met de hogere systeemeisen van Vista, zodat een eventuele toekomstige upgrade geen probleem vormt.
Vista is vooral veeleisend op grafisch gebied. De nieuwe Windows-versie zal wel een compatibiliteitsstand kennen, waardoor het ook op oudere hardware met zwakkere grafische chips zal werken. Wie echter alle mogelijkheden van het nieuwe besturingssysteem wil benutten, zal moeten investeren in een krachtige grafische chip of kaart met minimaal 128 MB videogeheugen. Dergelijke grafische chips worden momenteel vooral in gaming-pc’s ingebouwd en niet in desktops bestemd voor zakelijk gebruik.
Ook in deze testselectie bevinden zich vooral geïntegreerde grafische chips van Intel, die bovendien videogeheugen afsnoepen van het werkgeheugen. Het maximale videogeheugen bedraagt bij deze pc’s 128 MB, maar dan moet wel minimaal 256 MB werkgeheugen zijn geïnstalleerd. Bij de pc’s van Acer, Fujitsu-Siemens en Lenovo moet het werkgeheugen in elk geval worden opgewaardeerd om er Vista vlot op te kunnen draaien. Om alle visuele mogelijkheden van het nieuwe besturingssysteem te kunnen gebruiken zullen de pc’s met geïntegreerde chip te zijner tijd ook moeten worden voorzien van een betere videokaart. Alleen bij de NEC is een upgrade niet nodig, want die komt standaard met de krachtige nVidia 7800 GTX met 256 MB eigen videogeheugen. Het is daarom niet verwonderlijk dat de NEC het beste presteert in bijna alle testen. Opvallend is echter dat de HP dc7600 dankzij zijn forse interne geheugen in de Sysmark 2004 SE benchmark bijna even goed scoort als de NEC.
Beveiliging
Naast het besturingssysteem wordt er weinig extra software meegeleverd bij deze pc’s. Alle merken leveren een anti-viruspakket. Het betreft hier meestal een probeerversie of een versie die maar een beperkte tijd updates binnenhaalt. In een bedrijfsomgeving is dit ook minder belangrijk. De meeste bedrijven hebben toch hun eigen softwarevoorkeuren. Lenovo is de enige pc met een geïntegreerde beveiligingschip die voldoet aan de vereisten van de Trusted Computing Group (TCG) 1.2 specificaties. De benodigde beveiligingssoftware wordt eveneens meegeleverd.
Prestaties
De prestaties in de Bapco Sysmark 2004 SE synthetische benchmarks liggen dicht bij elkaar. Alle systemen scoren meer dan 227 punten in de Internet Content Creation test en meer dan 142 punten in de Office Productivity test. De testwinnaar in dit onderdeel is de Nec iSelect D6610, op de voet gevolgd door de HP dc7600. Hekkensluiters zijn de Fujitsu-Siemens Esprimo P5905 en de Acer Veriton 7800.
Op grafisch gebied is er maar één echte uitblinker, de Nec iSelect D6610, die dankzij zijn krachtige nVidia Geforce 7800 GTX videokaart hoog scoort in alle 3DMark benchmarks (DirectX), in de SpecViewPerf 8.01 benchmark (OpenGL) én in de Cinebench 2003. Alle andere pc’s schieten op grafisch gebied eigenlijk te kort met het oog op de toekomst en vooral de komst van Windows Vista. Een echt probleem hoeft dat niet te zijn, want de videokaart kan natuurlijk opgewaardeerd worden mocht dit nodig zijn. Dit brengt echter wel extra kosten met zich mee.
Conclusie
De dualcore processoren in de geteste pc’s zijn voldoende toekomstbestendig met het oog op Windows Vista, maar de grafische subsystemen van alle pc’s behalve de NEC zijn dat veel minder. De prestaties van de geteste desktops liggen dicht bij elkaar, met uitzondering van de NEC iSelect D6610 die er dankzij zijn krachtige grafische kaart flink bovenuit steekt. Met een betere grafische kaart kunnen de andere geteste systemen op hetzelfde niveau als de NEC presteren. Ook het toevoegen van geheugen kan de prestaties verbeteren, zeker bij gangbare kantoorapplicaties. Dat bewijst de HP dc7600 die met zijn 2GB werkgeheugen onder Sysmark 2004 SE even snel is als de NEC met 1 GB geheugen. Gezien zijn scherpe prijs biedt de HP veruit de beste prijs-kwaliteitverhouding. De absoluut snelste pc in deze test is de NEC iSelect D6610. Lenovo levert als enige een pc met geïntegreerde TCG 1.2 beveiligingschip.
Exreme edition 955
Eind januari bracht Intel zijn nieuwe topprocessor voor desktopsystemen op de markt, de Intel Pentium Extreme Edition 955. De grote vraag is natuurlijk hoe deze nieuweling presteert in vergelijking met de ‘oudere’ pentium-D-processoren in de zes geteste pc’s. Wat is er zo nieuw aan de Pentium Extreme Edition? Deze op Intels 65 nm processorplatform gebaseerde Pentium bevat twee executiekernen (twee op elkaar geplakte Pentiums) met elk twee logische processoren of hyperthreads. De Pentium Extreme Edition biedt in totaal vier logische processoren, iets wat ook te zien is in het taakbeheer van Windows XP, want het besturingssysteem denkt dat het op een platform met vier Pentium’s draait. De twee uitvoeringskernen in de Intel Pentium Extreme Edition 955 draaien elk op 3,46 GHz en hebben beide een Level 2 cache van 2 MB. De Front Side Bus draait op 1066 MHz. Intels Virtualization-technologie en ook de Extended Memory 64 technologie voor toekomstige 64-bit applicaties zijn ingebouwd. Het Intel D975XBX ATX-moederbord waarin we deze nieuwe processor testten, is gericht op de top van de desktopmarkt. Het moederbord bevat twee PCI Express x16 sleuven, een PCI Express x4 sleuf en twee gewone PCI-sleuven. Ook zijn er vier Serial ATA aansluitingen met ondersteuning voor RAID, 8 x USB 2.0, Firewire, achtkanaals digitaal geluid en een gigabit ethernetaansluiting. De gebruikte SATA-chip ondersteunt echter geen 3 Gb/sec overdrachtsnelheden en ook de Firewire-kaart gaat maar tot 400 Mb/sec. We rustten dit moederbord uit met een 80 GB SATA-drive van Maxtor en met 2 x 512 MB DDR2 PC2-5400 Dual Channel geheugen van OCZ uit de Gold Edition. Het geheugen draait op 667 MHz. Als grafische kaart kozen we een nVidia GeForce 7800GTX met 256 MB DDR3 geheugen, dezelfde kaart als in de NEC iSelect D6610. De door ons samengestelde testconfiguratie vraagt een voeding van 650 W (350 W is “normaal” voor Pentium D gebaseerde pc’s). Zie de bovenste tabel op pagina 29 voor een vergelijking tussen de Extreme en de D830.
Prestaties
In de Sysmark 2004 SE benchmark scoort de Pentium Extreme 15 tot 22% beter dan de geteste desktops. In de grafische testen is de Pentium Extreme-configuratie ongeveer dubbel zo snel als de NEC, die al veel sneller is dan de andere desktops met geïntegreerde grafische chip. In de 3D Mark 06 grafische test bereikt de processor wel een temperatuur van 85 graden Celsius. Dat is nog binnen de specificaties, maar bij het ontwerp van pc's met de Intel Pentium Extreme moet duidelijk rekening worden gehouden met de warmteafvoer. Deze nieuwe processor zal niet snel te zien zijn in pc's voor de zakelijke markt, want de processor alleen al kost meer dan 1.000 euro. Tel daarbij nog de andere onderdelen en je zit gauw aan een prijs van meer dan 2.400 euro voor een volledige pc. Je krijgt dan wel een systeem met goede performance, dat echter ook erg veel stroom verbruikt.
