Meer grip op de it-operatie

Steeds meer it-afdelingen zetten een ‘bedrijfsarchitectuur’ in om beter grip te krijgen op it-projecten en -investeringen, en om de aansluiting van it op veranderende werkprocessen te verbeteren. Het nut van dergelijke architecturen kan groter worden als het mogelijk is om direct vanuit die beschrijvingen actie te ondernemen.

Bedrijfsarchitecturen zijn de laatste jaren flink in opmars”, stelt Alan Burnett, director Professional Services van Telelogic. Dit Zweedse bedrijf is een van de aanbieders van producten waarmee een door Burnett als ‘routekaart’ omschreven bedrijfsarchitectuur te ontwikkelen is. “Een bedrijfsarchitectuur beschrijft de relaties tussen bedrijfsprocessen, gegevens, applicaties en de onderliggende it-infrastructuur.”

Volgens Gartner zijn bedrijfsarchitecturen ooit begonnen als een door de it-industrie bedacht concept, maar zijn het inmiddels meer hulpmiddelen om de relaties tussen werkprocessen en de ondersteunende it-infrastructuren te beschrijven. Daarmee is een bedrijfsarchitectuur dus een belangrijk hulpmiddel geworden voor iedere cio en it-manager die grip op de it-operatie wil krijgen en houden. Meer en meer grote bedrijven gaan over tot het inrichten van speciale afdelingen die zich met dit onderwerp bezighouden. Sommige bedrijven benoemen zelfs speciale bedrijfsarchitecten, die direct onder de cio vallen.

De cirkel is rond

In de praktijk wordt een bedrijfsarchitectuur zelden of nooit in één keer voor de hele organisatie opgesteld. De aandacht richt zich veelal op specifieke projecten of probleemgevallen. Door deze stuk voor stuk aan te pakken, zijn in de loop van de tijd steeds meer processen en applicaties binnen de architectuurbeschrijving te halen. In veel projecten draait het momenteel vooral om problemen als ‘compliance’, het beheer van investeringen in it, het uitrollen van complexe systemen en bijvoorbeeld het integreren van legacy-systemen.

Voor Telelogic is de wereld van bedrijfsarchitecturen niet nieuw, al ontbrak het tot voor kort aan eigen hulpmiddelen om de beschrijvingen te maken. Het bedrijf richt zich traditiegetrouw op hulpmiddelen voor het ontwikkelen en onderhouden van applicaties met zijn TAU-productlijn. Bovendien levert het tools, DOORS geheten, waarmee de eisen en wensen van eindgebruikers op een gestructureerde wijze zijn vast te leggen. Wat ontbrak was een hulpmiddel om de relaties tussen werkprocessen, data en applicaties te beschrijven.

Het bedrijf werkte bij sommige projecten al samen met het Amerikaanse Popkin Software, dat in de vorm van System Architect wel beschikte over een dergelijk product. Voor een complete integratie was echter meer nodig. In april 2005 nam Telelogic daarom voor 45 miljoen dollar Popkin over.

Overigens staan we pas aan het begin van een trend. Dat blijkt wel uit het feit dat de onderneming ten tijde van de overname een bescheiden omzet boekte van iets meer dan negentien miljoen dollar.

“De overname leverde ons System Architect op. De aankoop was ingegeven door het idee dat een bedrijfsarchitectuur meer moet zijn dan ‘alleen maar’ een beschrijving van de relaties tussen processen, applicaties en data. Je moet vervolgens ook iets met die informatie kunnen doen. Wij zijn dat een ‘actionable enterprise architecture’ gaan noemen. Daarmee bedoelen we dat de gebruiker vanuit de beschrijving direct actie kan ondernemen.”

Centrale ‘repository’

Wat voor soort acties staan Burnett daarbij voor ogen? “Aan de ene kant is communicatie erg belangrijk. Een rapportage opstellen is mooi, maar die moet ook te publiceren zijn, bijvoorbeeld op intranet. Ook zijn exportmogelijkheden naar bijvoorbeeld Word, Excel en Crystal Reports nodig.”

“Belangrijk is ook dat bij een bedrijfsarchitectuur analytische voorzieningen voorhanden zijn. Dat wil onder andere zeggen dat het mogelijk moet zijn om grenswaarden in te stellen, bijvoorbeeld voor kosten. Een project moet zodanig te volgen zijn dat, wanneer kostenoverschrijdingen dreigen, dit gemeld wordt. Ook moet het mogelijk zijn om waarschuwingen af te geven wanneer afwijkingen ten opzichte van gemaakte afspraken plaatsvinden. Daarnaast is het essentieel dat je een directe koppeling kunt leggen met een product als DOORS, waarmee de eisen en wensen van de gebruikersorganisatie worden vastgelegd. Is bovendien een interface met een hulpmiddel voor applicatieontwikkeling als TAU beschikbaar, dan kan de bedrijfsarchitectuur functioneren als centrale ‘repository’ waarin alle belangrijke gegevens over processen, applicaties en gegevens eenmalig zijn vast te leggen.”

Om tot deze ‘actionable’ variant op een bedrijfsarchitectuur te komen, heeft Telelogic onlangs een nieuwe versie van System Architect uitgebracht. Hoewel die luistert naar de weinig inspirerende naam ‘10.3’ gaat het om een belangrijke uitbreiding van de functionaliteit. Waar het voorheen al mogelijk was om gegevens uit te wisselen met TAU en DOORS, is nu sprake van nauwe integratie. “Symboolbibliotheken bijvoorbeeld zijn zoveel mogelijk gelijkgetrokken, waardoor een gebruiker snel en gemakkelijk bepaalde eisen of een specifiek stukje applicatielogica door alle drie de omgevingen heen kan volgen. Het is nu bovendien mogelijk om vanuit het ene hulpmiddel direct over te springen naar een van de andere Telelogic-applicaties.”