In het vorige artikel (gepubliceerd in de Computable van 2 februari) zette de auteur uiteen wat een 5GL (fifth generation language) is en dat realisatie van bedrijfslogica met een 3GL en/of 4GL (third en fourth generation languages) daardoor overbodig wordt. In dit artikel wordt aangetoond dat de 5GL geruisloos zijn intrede op de markt aan het maken is.
De 5GL blijkt zich in de hedendaagse praktijk te manifesteren als een hechte combinatie van wat in de markt wordt aangeduid als business process management (bpm) en business rules management (brm). Een 5GL kan dan ook het beste worden gekwalificeerd als een rule-driven business process management suite (bpms). Gebruik van het woord ‘management’ impliceert dat de volledige levenscyclus van respectievelijk processen en bedrijfsregels in aanmerking wordt genomen.
Business process management
Bpm vormt een sterk in belang toenemende internationale stroming, die is gericht op de effectieve inrichting en uitvoering van primaire bedrijfsprocessen in de zakelijke markt. Volgens het BPM-Forum (www.bpm-forum.org) heeft bpm betrekking op ‘methoden, best practices, tools en oplossingen om een procesgerichte bedrijfsvoering te realiseren. Veel organisaties voeren bpm door of overwegen hier op korte termijn mee te starten. Waarom? Een procesmatige grip op de bedrijfsvoering betekent een beter resultaat voor de klant, een verlaging van de uitvoeringskosten en een verhoging van procesprestaties.’
Bpm is onverbrekelijk verbonden met procesoptimalisatie en straight through processing (stp). Dit impliceert vergaand geautomatiseerde uitvoering van doorsnee gevallen over afdelings- en organisatiegrenzen heen, terwijl uitzonderlijke gevallen naar de juiste menselijke specialisten worden gerouteerd. Dit vereist dat de bedrijfskennis benodigd voor het uitvoeren van routinewerk en het nemen van routinebeslissingen kan worden toegepast door de onderliggende ict-systemen ofwel services.
Toepassing van bpm wordt ondersteund door zogenaamde bpm-suites. Deze bestaan uit hulpmiddelen waarmee de processen door ‘business engineers’ op een gestandaardiseerde wijze kunnen worden gespecificeerd/gemodelleerd en direct kunnen worden geverifieerd, gevalideerd en gesimuleerd. Voor simulatie en executie worden generieke bpm-engines gebruikt, die worden gevoed met procesdefinities in een gestandaardiseerd formaat. Dat er sprake is van populaire internationale standaarden laat zien dat bpm volwassen wordt.
De analogie met het in het vorige artikel beschreven ideaalbeeld van een 5GL is treffend. De studio voor processen kan worden beschouwd als een ‘business engineering studio’, gespecialiseerd in proceskennis. De proceskennis wordt opgeslagen in een bijpassende ‘business content repository’. Een bpm-engine is een generieke ‘business engine’ die de proceskennis direct vanuit deze repository of via publicatie daarvan in gestandaardiseerd formaat, kan executeren.
Business rule management
Brm vormt een gestaag in belang toenemende internationale stroming gericht op vergroting van de wendbaarheid en transparantie van automatisering van routinewerk en beslissingen in de zakelijke markt. Volgens het Business Rules Platform Nederland (www.brplatform.org) heeft brm betrekking op ‘het expliciet en daarmee beheersbaar maken van bedrijfsregels, zodat zeker kan worden gesteld dat deze daadwerkelijk worden toegepast in de bedrijfspraktijk door zowel medewerkers als geautomatiseerde systemen. Daarmee legt brm tevens de basis voor een effectieve verantwoording naar buiten. Bovendien levert brm een belangrijke bijdrage aan de benodigde wendbaarheid en flexibiliteit van de business.”
Wat betreft tools ter ondersteuning van brm moet er onderscheid worden gemaakt tussen tools voor eenduidige structurering en vastlegging van bedrijfskennis voor de business (bijvoorbeeld in de vorm van publicatie van een ‘rule book’) enerzijds. Anderzijds zijn er tools waarmee dat kan worden gedaan voor geautomatiseerde uitvoering door generieke ‘rule engines’, ook wel aangeduid als ‘business rule engines’.
De eerstgenoemde categorie is heel nieuw. Goede voorbeelden daarvan zijn RuleXpress voor eenduidige en beheerbare representatie van bedrijfsterminologie en regels in het algemeen en RuleManagement voor regelgeving en beleid in het bijzonder.
De tweede categorie bestaat al meer dan twintig jaar en voorbeelden van tools zijn Aion, ILOG en Blaze Advisor. Feitelijk vormen deze tools de (vaak directe) afstammelingen van de in het eerste artikel genoemde specialistische 5GL’s uit het tijdperk waarin de 5GL voor het eerst de kop op stak.
De eerstgenoemde categorie tools is goed toegankelijk voor ’business engineers’ en zelfs voor sommige medewerkers uit de bedrijfspraktijk, terwijl de traditionele ‘rule engines’ van de tweede categorie vaak nog te veel technische programmeervaardigheden vergen. De bedrijfsregels bevinden zich bij de eerstgenoemde categorie tools dan ook nog op een hoger niveau van abstractie dan bij de traditionele ‘rule engines’.
Dat BRM niettemin volop bezig is volwassen te worden blijkt uit de grote aandacht die wereldwijd aan standaardisatie op dit vlak wordt besteed.
Het in het vorige artikel geschetste ideaalbeeld van een 5GL wordt pas bereikt als specificatie van ‘bedrijfskennis’ ten behoeve van uitvoering door ‘rule engines’ in handen kan worden gelegd van ‘business engineers’. Dit moet uiteindelijk uitmonden in integratie tussen de genoemde twee categorieën van brm-tools. Bovendien moet de ‘bedrijfskennis’ in de kennisbank sturing kunnen bieden aan intelligente interactie met zowel mensen als services van andere systemen. Het is een illusie dat intelligente interactie met andere losstaande technologie kan worden gerealiseerd.
Integratie van bpm en brm
Bij de toepassing van bpm in de afgelopen jaren is men al snel tegen de volgende bottleneck voor wat betreft de wendbaarheid aangelopen. De meeste wijzigingen in de processen blijken te maken te hebben met wijzigingen in de bedrijfsregels op beslispunten en niet in het procesmodel op zich. Hierdoor is men tot de conclusie gekomen dat het beter is om de definitie van de bedrijfsregels af te scheiden van het procesmodel en deze te laten toepassen door een generieke ‘rule engine’.
Geleidelijk tekent zich nu al de volgende bottleneck af. Als de bedrijfsregels op het niveau van de processen (en daarmee de processen zelf) snel kunnen worden aangepast, vormt de aanpassing van de geautomatiseerde ondersteuning of uitvoering van de onderliggende taken de bottleneck in de wendbaarheid. Dit is in toenemende mate het geval vanwege de eerder genoemde groeiende behoefte aan vergaande automatisering van routinewerk en beslissingen. Ook de bedrijfskennis die van belang is bij de uitvoering van een taak, zal daarom steeds meer een brm-aanpak vergen. Dit is precies wat er in het verleden werd beoogd met kennistechnologie.
Er is kortom grote behoefte aan hechte integratie van bpm en brm bij vergaande automatisering van de primaire processen in de zakelijke dienstverlening. Als daarbij ‘bedrijfskennis’ (in de brede zin van het woord) werkelijk kan worden beheerd door ‘business engineers’ in plaats van software engineers is er sprake van een volwaardige 5GL, die voldoet aan het in het vorige artikel geschetste ideaalbeeld. De moderne 5GL manifesteert zich zodoende als een rule-driven bpms.
Volwaardige 5GL’s in de huidige praktijk
In de praktijk zijn er nog niet veel bewezen voorbeelden van volwaardige 5GL’s te vinden die een hechte integratie tussen bpm en brm realiseren. Uitzonderingen vormen SmartBPM Suite van Pegasystems en het Everest Framework. Zij zijn in de 5GL blijven geloven en hebben deze laten uitgroeien tot een breed inzetbaar hulpmiddel voor de realisatie van moderne zakelijke toepassingen.
Uiteraard is de sterk toegenomen reken- en geheugencapaciteit van de computer ook debet aan het succes. Bij inzet van een 5GL wordt immers veel meer aan de computer overgelaten dan bij een 3/4 GL en die moet dat dan wel aankunnen.
De volgende voorbeelden uit de praktijk van Everest illustreren dat een moderne 5GL de beste keus vormt als wendbaarheid en transparantie (naast productiviteit) van cruciaal belang zijn.
• In opdracht van SNS Reaal Groep realiseert Everest momenteel een geheel nieuw front- en mid-office systeem voor hypotheken. Het systeem ondersteunt het hele proces van aanvraag tot aan het passeren bij de notaris. Doelstelling is om een zo hoog mogelijke graad van straight through processing te bereiken. De applicatieontwikkeling gebeurt met behulp van het Everest Framework. Daarbij gebeurt het grootste deel van de applicatieontwikkeling door ‘business engineers’ en realiseren programmeurs alleen de koppelingen met externe systemen.
• Everest heeft de indicatieprotocollen van hulp bij het huishouden voor ‘Centrum indicatiestelling zorg’ (Ciz) geautomatiseerd. Hierdoor is indicatiestelling mogelijk door niet gespecialiseerde dienstverleners (bijvoorbeeld loketmedewerkers) op verschillende plaatsen in de AWBZ- en WMO-ketens. Verder betekent dit een verhoging van de effectiviteit en kwaliteit (objectiviteit, transparantie en uniformiteit), verhoging van de klantvriendelijkheid met betrekking tot de indicatiestelling en levert het een bijdrage aan de administratieve lastenverlichting.
• In de verzekeringsbranche heeft Everest voor enkele verzekeraars voor tientallen uiteenlopende verzekeringsproducten commerciële toepassingen gerealiseerd, die bovendien de ketenintegratie met de tussenpersonen automatiseren. De toegevoegde waarde hiervan is tot uiting gekomen in een korte time-to-market voor nieuwe producten, in prijsverlagingen en in een toename van het marktaandeel.
Leo Hermans, Getronics Everest
