Vorige week kwam beleid en praktijk van de elektronische overheid samen tijdens de ministeriële eGovernment Conferentie ‘Transforming Public Services’ van de Europese Commissie in Manchester. Finalist Simon Bouwman van het Hoogheemraadschap Rijnland doet verslag van zijn week.
Vorige week kwam beleid en praktijk van de elektronische overheid samen tijdens de ministeriële eGovernment Conferentie ‘Transforming Public Services’ van de Europese Commissie in Manchester. Finalist Simon Bouwman van het Hoogheemraadschap Rijnland doet verslag van zijn week.
Woensdag 23 november; laatste jurering
Manchester, de stad van George Best. Dat wordt al snel duidelijk. Elke krant opent met het nieuws dat hij is opgenomen in het ziekenhuis. Alle 52 finalisten van de eEurope Award 2005 logeren in het sfeervolle Britannia Hotel. De kerstboom staat al in de lobby. ’s Ochtends zie je de finalisten hun presentatie aan de jury repeteren. Het is vandaag de belangrijkste dag. Voor de derde keer worden de projecten beoordeeld. Dit keer door een jury die de 52 stands van de finalisten in de conferentiehal langsgaat. Elke finalist moet zich in maximaal zeven minuten presenteren. Gelukkig heeft iedereen op tijd zijn stand ingericht om een interactieve presentatie te geven. Nederland is met maar liefst 5 finalisten vertegenwoordigd: CLIENT (ministerie van LNV), Webrichtlijnen (ICTU), Mijn IB-groep (IB-groep), Kadaster-on-line (Kadaster) en RIES (Hoogheemraadschap van Rijnland).
De minuten met de jury gaan snel voorbij. Er is geen hoogte te krijgen van de wijze van beoordeling. Heb je het nou wel of niet goed gedaan? Het lijkt erop dat de rangnotering al aardig vast ligt. Niet getreurd. Zolang je genomineerde bent, heb je nog een bijzonder gevoel. Die avond is het hele Nederlandse kamp in China Town. We prijzen ons gelukkig als finalisten en hopen morgen op een Nederlandse winnaar. Eén Award moet in ieder geval naar Nederland gaan.
Donderdag 24 november; the winner is…
Om kwart voor acht staan we al bij onze stand. De jury zou nog een keer langskomen. Niet dus, dat was gewoon een truc om de finalisten tijdig in de conferentiehal te krijgen. Morgen slapen we wel uit. Veel bezoekers uit diverse Europese landen spreken hun waardering uit over het Rijnland Internet Election System. Als ze vernemen dat het systeem al voor 2,2 miljoen stemgerechtigden is toegepast, krijgen we alle aandacht. Er wordt geglunderd bij de mededeling dat in 2008 alle 12 miljoen stemgerechtigden in Nederland met RIES via de post of via internet voor de waterschapsverkiezingen mogen stemmen. Allen zijn gecharmeerd van de mogelijkheid dat een kiezer na de stemming kan controleren of zijn stem goed is opgenomen in de uitslag. Vooral de Britten reageren verbaasd dat dit kan met het waarborgen van het stemgeheim. In Groot-Brittannië wordt per kiezer vastgelegd wat hij heeft gestemd. Deze informatie wordt ‘veilig’ opgeslagen en kan gebruikt worden in een gerechtelijke procedure. De vele Britten die wij spreken zijn daar niet echt gelukkig mee. RIES biedt een mooie oplossing.
Europees Commissaris Viviane Reding gaf gedurende de dag aandacht aan de Nederlandse projecten, door eerst uitgebreid de stand ‘Mijn IB-groep’ te bezoeken en vervolgens in haar toespraak internetstemmen in Nederland als voorbeeld van een van de vooruitstrevende projecten te noemen. Een aardige opsteker.
In de loop van de dag ontstaat geroezemoes over de beste vier kandidaten voor de Award. Deze vier mogen naar het podium voor de prijsuitreiking. Nederland zit daarbij. Kadaster on-line behoort tot de laatste vier en maakt kans op een Award. Dankwoorden kunnen worden voorbereid. Even na vieren stijgt de spanning in de zaal. De Britse minister die de prijsuitreiking inleidt, weet goed te verwoorden dat alle 52 finalisten winnaars zijn. Alleen al door hier te zijn als Europese best practices, is een prestatie op zich. Het gevoel ontstaat al snel dat het niet uitmaakt wie wint. Dan komen de woorden: "And the winner is… The Netherlands with Kadaster-on-line!"
Nederland wint voor het eerst in vier jaar een eEurope Award. Een fantastische prestatie van het Kadaster. Minister Pechtold wordt meteen op de hoogte gesteld en is per mobiel aanwezig op het podium.
’s Avonds worden in een pub alle voorradige champagneflessen ontkurkt. In de wijnkelder waren nog maar twee flessen te vinden… De voltallige Nederlandse delegatie is aanwezig. Het is een memorabele eGovernment-conferentie geworden voor Nederland. Nederland en de Nederlandse praktijkvoorbeelden van de elektronische overheid staan in de schijnwerpers.
Vrijdag 25 november; het beleid tot 2010
Vandaag kan er door alle deelnemers aan de conferentie met RIES via internet worden gestemd over de gisteren vastgestelde ministeriële verklaring. De verklaring gaat over het eGovernment-beleid van de Europese Unie voor de komende jaren. De horizon reikt tot 2010. Volgend jaar wordt een i2010 eGovernment-actieplan vastgesteld. Tijdens deze conferentie is men het unaniem over vier thema’s – de vier i’s – eens geworden: ‘Inclusion’, geen burger (of land) buitengesloten; ‘ICT’ voor een effectieve en efficiënte overheid; de Nederlandse delegatie van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft hierbij met name de relatie tussen eGovernment en administratieve lasten weten te agenderen. ‘Impact’, elektronische diensten leveren die van grote invloed zijn voor burgers en bedrijven; ‘Identification’, Europabrede authenticatievoorzieningen voor publieke diensten. De uitslag van de internetverkiezing met RIES wordt door de organisatie bekendgemaakt. De stemmen zijn mooi verdeeld over de vier thema’s. Het vastgestelde beleid sluit mooi aan bij de Nederlandse kabinetsvisie ‘Andere Overheid’. We moeten als Nederlandse overheden gewoon doorgaan op de ingeslagen weg. Nieuw is dat in 2010 vijftig procent van de Europese aanbestedingen (eProcurement) volledig elektronisch moeten worden afgehandeld. Een doel dat wellicht met een aantal aanwezige best practices kan worden bereikt. Schotland heeft al een mooie bestaande oplossing voor eProcurement.
Tijdens een workshop met de finalisten over de uitwisselbaarheid van goede voorbeelden, wordt al snel duidelijk dat applicaties moeilijk uit te wisselen zijn. Wetgeving verschilt bijvoorbeeld nog te veel tussen de landen. Beter is om kennis en kennissen uit te wisselen. Deskundigen zouden andere overheden als mentor kunnen begeleiden bij de realisatie van de elektronische overheid. Dus geen databank met documenten, maar een levendige community, die elkaar ook in levende lijve tegenkomt. Tijdens de conferentie hebben we in onze RIES-stand vele serieuze contacten opgedaan. Vaak was onze oplossing een eye opener voor de bezoeker. Deze kennisuitwisseling kan andere landen helpen bij de innovatie van verkiezingen. Wellicht komt erin de toekomst een RIES-community. Oplossingen kunnen dan met elkaar gedeeld worden.
Tijdens onze bonte avond in een pub filosoferen we met een aantal jongeren over de zojuist overleden voetbal legende George Best. Al snel moeten we uitleggen wat we in Manchester doen en wat ‘eGovernment’ is. Dat laatste wordt niet begrepen. Internet kennen ze wel. Dat is toch voor porno?! Op hun mobieltje bekijken ze voetbal. We staan weer met beide benen op de grond. Ook deze groep moet worden betrokken bij de elektronische dienstverlening. Een aardige uitdaging.
Zaterdag 26 november; de dag na de winterse chaos
Vanuit de lucht ziet Nederland er nat uit. Rond Schiphol is verder niets bijzonders te zien. Mijn collega’s zullen wel doorgewerkt hebben. Het waterschap mag één van zijn kerntaken uitvoeren: het wegpompen van water. Drie dagen conferentie en een stand bemannen is wel merkbaar. De vermoeidheid slaat aardig toe. Toch wel respect gekregen voor standhouders. Nog even de digitale foto’s bewerkt, voordat ze worden rondgestuurd naar de andere Nederlandse deelnemers.
Zondag 27 november; oogst van een conferentie
Tijd genomen om de spullen van de conferentie uit te pakken. Veel pennen en usb-sticks. Onze rode (stem)potloden waren populair tijdens de conferentie. Het meest interessante document dat in de conferentietas zat, is de studie ‘Beyond e-Government’ van Booz Allen Hamilton. In dit rapport komen ’s werelds meest succesvolle veranderingen met behulp van ict aan bod. Er is een aantal ontwikkelingsgolven binnen de e-Government herkenbaar. We zitten nu in de derde golf: automatisering van bestaande processen en veranderen van bedrijfsprocessen en organisatie. We staan aan de vooravond van de vierde golf: ‘next generation government’. Dan gaat het om herontwerpen van bestaande diensten tot radicale nieuwe manieren van realiseren van beleidsdoelen met behulp van ict. Deze ontwikkelingsgolf herken ik ook voor Nederland. Deze gaat over organisatiegrenzen heen en zal rigoureus zijn. Voor de eEurope Award vielen met name projecten in de prijzen die een groot volume aan elektronische dienstverlening hebben. Straks zal de maatstaf omgekeerd zijn: liever geen interactie dan een elektronische interactie.
Maandag 28 november; voorbereiden op OESO-delegatie
Dinsdag 29 november komt tijdens een veldbezoek een delegatie van de OESO Conferentie ‘Strengthening Trust in Government’, die in Rotterdam wordt gehouden, naar het kantoor van Rijnland in Leiden. Een mooie gelegenheid om het Nederlandse waterbeheer toe te lichten. Zelf zal ik toelichten dat het vertrouwen in de overheid ook met een elektronisch stemsysteem kan worden vergroot. Zorg dat je verkiezingen toegankelijk en transparant zijn, zodat er zoveel mogelijk mensen aan kunnen deelnemen en dat iedereen de uitslag kan controleren. Vanwege Manchester hebben we nog veel Engelstalig materiaal over RIES beschikbaar. De OESO-delegatie komt op een mooi moment.
Rijnland Internet Election System (RIES): http://www.rijnland.net/ries
Conferentie eGovernment ‘Transforming Public Services’
eEurope Awards 2005: http://www.e-europeawards.org
OESO Conferentie ‘Strengthening Trust in Government’: http://www.modernisinggovernment.com
Simon Bouwman, Hoogheemraadschap Rijnland
