KPN, Philips, Vodafone, IBM en HP mogen zich een jaar lang rekenen tot de vijf krachtigste ict-bedrijven in Nederland. Misco, Symbol, Telindus, Surfnet en Nortel Networks behoren nog net tot de honderd sterkste.
Voor de vierde keer geeft Computable inzicht in de krachtverhoudingen tussen de bedrijven in de Nederlandse ict-wereld. De Computable 100 is samengesteld op basis van omzet, winst en aantal werknemers, gemeten in Nederland over het jaar 2004.
In de top-10 deden zich opvallende verschuivingen voor. KPN staat rotsvast op de eerste plek. Philips springt van tien naar twee. Vodafone maakt een reuzensprong van 33 naar drie. IBM zakt van twee naar vier. HP stijgt van zes naar vijf. Ook ASML (van 37 naar zes) en Atos Origin (van 26 naar zeven) maakten een enorme sprong. UPC zakt van zeven naar acht, T-Mobile van acht naar negen en Siemens van drie naar tien. Uit de top-10 van vorig jaar verdwijnen Imtech (nu elf), Getronics (naar twaalf) en PinkRoccade (nu zestien).
Buiten de top-10 is ook flink gemuteerd. De grootste stijgers zijn Alcatel (van 65 naar 27), TomTom (van 78 naar 41), Lucent (van 58 naar 28), BE Semiconductor (van 72 naar 42) en Texas Instruments (van 67 naar 39). De grootste dalers zijn MCI (van vijftien naar 56), Draka (van 38 naar 49) en Triple P (van 55 naar 74).
‘Miljardairslijst’
Naar omzet gemeten is KPN opnieuw verreweg de grootste speler op de Nederlandse ict-markt. De 7,3 miljard euro omzet die het concern in 2004 behaalt is bijna gelijk aan de omzet van de nummers twee tot en met vijf bij elkaar. Tien ict-bedrijven haalden in 2004 een omzet van meer dan een miljard euro. Vorig jaar waren dat er nog acht. Nieuwkomers in de 'miljardairslijst' zijn ASML en T-Mobile. De andere zeven zijn HP, Vodafone, Siemens, Philips, Imtech, IBM en Atos Origin. Wat omzet betreft is IBS de hekkensluiter. De in Nederland gerealiseerde omzet in 2004 van 25,3 miljoen euro is de minimale omzet die je als ict-bedrijf moet halen om te worden opgenomen in de Computable 100 van 2005.
Het opvallendste kenmerk van deze editie van de Computable 100 is de krachtige voortzetting van het herstel van de winstgevendheid van de deelnemende bedrijven. In 2001 leden de honderd krachtigste ict-bedrijven in Nederland nog een gezamenlijk verlies van 10,2 miljard euro. In 2002 werd, ondanks stevige reorganisaties, met 7,5 miljard verlies slechts een bescheiden stap in de goede richting gezet. In 2003 sloeg het verlies om in een winst van 2,1 miljard euro. In 2004 groeit de winst met een royale 41,6 procent tot drie miljard.
Gerealiseerde omzet
De omzetgroei steekt wat schamel af bij het herstel van de winsten. De gezamenlijke omzet van de top-100 bedrijven in 2004 bedraagt 34,2 miljard euro, 2,4 procent meer dan in 2003. De omzetgroei in 2003 was 0,7 procent. In 2002 daalde de omzet nog met 10,8 procent.
De verschillen tussen de individuele ict-bedrijven zijn groot. TomTom realiseert de grootste omzetgroei. In 2004 groeit de omzet met 421 procent tot 163 miljoen euro. In 2003 nam de omzet al toe met 312 procent tot 31,3 miljoen. Andere bedrijven die de omzet in Nederland in 2004 sterk zien groeien zijn SSA Global (plus 129 procent), Apple (plus 97 procent), Fujitsu Siemens (plus 96 procent) en Accenture (plus 89 procent). Van de bedrijven in de top-100 zien 66 de omzet groeien. Eén bedrijf boekt een gelijke omzet. Bij 33 bedrijven daalt de omzet.
De sterkste omzetdaling noteert Econocom, dat in 2004 de in Nederland gerealiseerde omzet met 36 procent ziet dalen tot 150 miljoen euro. Andere bedrijven die hun in Nederland gerealiseerde omzet sterk zien teruglopen zijn Vodafone (min 35 procent), Tulip Computers (min 35 procent), LogicaCMG (min 29 procent), PQR (min 29 procent) en NEC (min 26 procent).
Dalende werkgelegenheid
De afgelopen jaren is bij de ict-bedrijven in de Computable 100 veel werkgelegenheid verloren gegaan. In de periode 2001-2004 daalde de werkgelegenheid bij de top-100 van 178.300 tot 149.700 arbeidsplaatsen, een daling van 28.700 (min 19,2 procent). Het tempo waarin de werkgelegenheid verloren gaat neemt wel af. In 2002 verdwenen 15.500 banen, in 2003 9400 en in 2004 3800.
In 2004 zijn er ook bedrijven die het aantal werknemers zien groeien. Bij Centric kwamen er 790 arbeidsplaatsen bij, bij PinkRoccade 775 en bij Accenture vijfhonderd. Relatief de grootste groeiers wat betreft personeelsbestand zijn TomTom (plus 80 procent), Apple (plus 67 procent) en Accenture (plus 50 procent).
Bij Philips gingen de meeste banen verloren. In 2004 krimpt het aantal werknemers in Nederland met 1228 mensen. Ook bij Imtech (min 943), Atos Origin (min negenhonderd), IBM (min vierhonderd), KPN (min 355) en LogicaCMG (min 324) verdwenen veel banen. Relatief vielen de zwaarste klappen bij Inter Access, waar 28 procent van de banen verdween. Ook nam de werkgelegenheid substantieel af bij Sun Microsystems en T-Systems (beide min 26 procent).
De winsten zijn flink toegenomen bij een licht stijgende omzet. Dit betekent dat de marges verbeteren. De gemiddelde marge van de Computable 100-bedrijven in Nederland in 2004 is 8,6 procent. In 2003 was dat 6,2 procent en in 2002 min 22,7 procent. UPC (41,2 procent), Telfort (32,8 procent) en Computer Associates (26,2 procent) behalen de beste winstmarges. De slechtste marge heeft COLT Telecom (min 33,9 procent). Ook MCI (min 19,4 procent) en Danka (min 10,9 procent) zitten met slechte winstmarges.
Arbeidsproductiviteit groeit
Met stijgende omzetten en marges en een dalende personeelsomvang moeten de arbeidsproductiviteit en de winst per werknemer bij de ict-bedrijven in de top-100 erop vooruit zijn gegaan. De laatste vier jaar is de gemiddelde omzet per werknemer in de Computable 100-bedrijven per saldo opgelopen. In 2001 werd een gemiddelde omzet van 209 duizend euro per werknemer gerealiseerd. In 2002 was dat 204 duizend euro. In 2003 liep de gemiddelde omzet op tot 218 duizend. In 2004 groeit dat door tot 229 duizend euro per werknemer.
TechData realiseert de hoogste omzet per werknemer: 3,5 miljoen euro. Ook bij Samsung Electronics (drie miljoen), Copaco (1,8 miljoen), Econocom (1,6 miljoen) en Alcatel (1,5 miljoen) is de omzet per werknemer hoog. De laagste arbeidsproductiviteit heeft Philips. De omzet per werknemer blijft in 2004 steken bij 44.900 euro per werknemer. Andere bedrijven met een lage arbeidsproductiviteit zijn Brunel (71.300 euro), Océ (74.200) en Centric (80.100).
De winst per werknemer stijgt in 2004 met gemiddeld 45,2 procent tot 19.800 euro. Telfort realiseert de hoogste winst per werknemer (272 duizend euro). Andere bedrijven met een hoge winst per werknemer zijn TomTom (175 duizend euro) en Computer Associates (157 duizend).
