De kracht van een bedrijf bestaat voor een groot deel uit financiële slagkracht. De absolute getallen die in deze Computable-100 terug te vinden zijn zeggen daar veel over. Wie echter steeds weer met vernieuwingen komt en die commercieel weet te benutten, heeft ook een troef in handen. Vandaar dat in het imago-onderzoek dit jaar specifiek is gevraagd naar wie de respondenten zien als innovatief bedrijf binnen de it-wereld.
Het begrip innovatief valt verschillend te interpreteren. Over het algemeen is het uitgangspunt een bedrijf dat steeds weer met nieuwe, trenddoorbrekende producten of diensten komt, die vervolgens als standaard gaan gelden of op zijn minst een deel van de markt opeisen. Dat kunnen niet alleen specifieke producten of diensten zijn, maar ook bijvoorbeeld strategieën. Dat verklaart de grote diversiteit in de innovatielijst. Microsoft staat op de eerste plaats, maar een naar omzet gerekend relatief kleine speler als Apple valt op door zijn bijzondere producten (iMac, iPod) en diensten (iTunes) waarmee het een trend neerzet voor de rest. Apple staat dan ook op drie bij dit onderdeel van het onderzoek.
Nieuwe opzet
In de voorgaande Computable-100-onderzoeken is de respondenten gevraagd wie zij zagen als de partij die ict het effectiefst inzet om tot oplossingen te komen. Dit jaar hebben we gevraagd naar het imago van bedrijven op innovatiegebied. Daardoor zijn de resultaten niet goed te vergelijken met die van de vorige onderzoeken. Voor deze nieuwe opzet is gekozen omdat hij meer een duidelijk element van de kracht van een onderneming weerspiegelt.
Evenwichtiger
Bij het rekensysteem van het NIPO bepaalt een aantal vermeldingen de positie op de ranglijst. De respondenten hebben vijf namen gerangschikt. Een bedrijf kan dus per respondent per deelvraag een eerste, tweede, derde, vierde of vijfde plaats krijgen. Microsoft is 145 keer het innovatiefste bedrijf genoemd, Apple 131 maal en IBM honderd keer. Op grond van deze cijfers zou Apple dus zelfs de tweede plek op de lijst hebben ingenomen, vlak achter Microsoft. Door een betere score bij de tweede tot en met vijfde plaats wist IBM echter Apple nog net achter zich te houden.
Twee andere voorbeelden van verschuivingen in deze deellijst op basis van alleen eerste plaatsen zijn ASML, dat een paar plekken hoger zou eindigen, en Versatel, dat de top-10 gehaald zou hebben. Door alle top-5-vermeldingen mee te wegen, wordt de lijst echter evenwichtiger.
Markt claimen
Naast de gevestigde orde in dit soort lijsten (Microsoft één, IBM twee, HP vijf) zien we andere bedrijven in de top van het klassement: Apple (drie), Nokia (zes), ASML (acht) en Intel (tien). Hardware, telecommunicatie, chips – het zijn segmenten waarin de concurrentie moordend is en de marges klein zijn. De meeste bedrijven hebben moeite om rode cijfers te vermijden. Juist dan moet je de concurrentie voor zijn door steeds weer met innovatieve ideeën te komen. Hierdoor claim je dan weer een stuk van de markt. De bedrijven die hoog scoren in dit onderzoek weten dat te doen.
In de categorie ‘innovativiteit’ is ook de rest van de lijst het bekijken waard. Is de telecomsector innovatief? Nokia als hardwareaanbieder staat op de zesde plaats. Met KPN op negen, Versatel op elf, Vodafone op dertien en T-Mobile op 38 staan vier andere ondernemingen uit deze branche in de top-50. De conclusie luidt dat de respondenten telecommunicatie als een innovatieve tak van sport zien.
Een snelle blik op de bovenste helft van de ranglijst geeft echter toch de indruk dat innovatie een begrip is dat overwegend wordt geassocieerd met hardware en software. Met namen als Apple, Cisco, Nokia, Philips, ASML en Intel staan veel grote spelers op hardwaregebied in de top. Hoewel IBM en HP ook grote spelers zijn in de markt voor it-services, is de keuze voor hen vermoedelijk gebaseerd op hun hardware. Specifieke dienstverleners als LogicaCMG (21), Atos Origin (dertig), Capgemini (32) en Accenture (45) moeten genoegen nemen met een mindere score. Geen van allen weten ze de top-20 te halen.
Pluim
Als je constateert dat hardwarepartijen een streepje voor hebben bij de perceptie of een bedrijf innovatief is, moet een aantal partijen zich voor de Nederlandse markt achter de oren krabben. Een grote jongen als Toshiba komt er met een 76ste plaats niet bepaald florissant vanaf. Met zijn 98ste plaats haalt NEC met de hakken over de sloot de top-100. Zelfs het amper innovatieve Trust scoort beter met zijn negentigste plek.
Een pluim verdienen de kleinere partijen die blijkbaar een goed pr-team hebben of gewoonweg echt innovatieve producten of diensten leveren, zoals Lost Boys (27), Juniper (33) en Kahuna (51). Al met al is de categorie ‘innovativiteit’ niet de belangrijkste, maar hij geeft wel een indicatie van de kracht van een bedrijf. Analisten en kenners moeten wie hier hoog scoort goed in de gaten houden.
Apple scoort
Ton van Garderen, algemeen directeur van Apple Nederland, is tevreden dat zijn bedrijf juist in een enquête onder ict’ers als innovatief wordt gezien. “We zijn op dit moment ‘hot’ in alles wat met muziek te maken heeft, maar gelukkig heeft men niet vergeten dat we al lang gebruiksvriendelijke en innovatieve computers maken.” Dat Apple achter IBM en Microsoft eindigt, is volgens hem geen schande. “Zij zijn een stuk groter en leveren deels andere diensten. Het is begrijpelijk dat ze daardoor als innovatief worden ervaren. Het zijn gewoon ook prima bedrijven met goede producten.” Dat Apple op de andere criteria in het imago-onderzoek de top-10 niet haalt, is goed verklaarbaar. “In beide lijsten zijn de bedrijven die boven ons staan een stuk groter. Een achtste plaats in het totaaloverzicht is een mooie score.”
Van Garderen is niet bang dat zijn bedrijf door het succes van de iPod en iTunes straks minder als it-bedrijf wordt gezien. “Zoals Steve Jobs eerder dit jaar zei: we accelereren met alle cilinders. Met de muziek gaat het explosief, maar we verkopen ook steeds meer computers. Als we blijven presteren zoals we nu doen, zit er volgend jaar misschien een hogere positie in.”
