Je komt ze niet veel tegen, maar er zijn it-projecten die op tijd, met de gewenste functionaliteit en binnen het budget worden opgeleverd. Wat hebben die succesvolle projecten eigenlijk met elkaar gemeen? Waarom slagen ze? Gebruiken ze de perfecte ontwikkelprojecten, of misschien hanteren ze de ideale methodieken en technieken? Is het soms dat ze ‘onder architectuur’ gewerkt hebben? Zijn ze uitgegaan van modulaire, objectgeoriënteerde componenten? Is er sprake van uitbesteding?
Nee, meestal zijn het niet deze aspecten die doorslaggevend zijn. De factor die vaak bepalend voor succes is, is dat het systeem door een echt team ontwikkeld is.
Een team, bestaande uit een op elkaar ingespeelde groep van ontwerpers en ontwikkelaars, is vaak in staat om in relatief korte tijd veel meer werk te verzetten dan een groep bij elkaar gesprokkelde solisten. In een goed geolied team waar iedereen elkaar kan lezen en schrijven, waar de onderlinge communicatie vlot verloopt, waar iedereen van elkaar de zwakke en sterke eigenschappen kent, waar men zelfs van elkaar weet of ze wel of geen kaas op hun pizza willen, zal men sneller en doeltreffender kunnen ontwerpen en ontwikkelen.
We kunnen een ontwikkelgroep vergelijken met een voetbalteam (of elke andere groepssport). Al geven we sporters de meest futuristische voetbalschoenen en kleding, bedenken we super uitgebalanceerde trainingstechnieken en speciale diëten, ook al kopen we peperdure voetbalsterren (de Real Madrid aanpak), als het geen team is, blijft het grote succes uit.
Dit teamaspect wordt in de it-sector echter zelden belicht. Als er niet vanuit een teamgedachte gewerkt wordt, moeten er hogere eisen aan de documentatie gesteld worden, moet er sowieso ook meer documentatie geschreven worden en moet er meer gecommuniceerd worden. Hierdoor gaat veel tijd verloren. Solisten voelen elkaar namelijk niet aan, ze begrijpen niet direct wat de ander bedoelt. Er gaat tijd verloren omdat de specificaties verkeerd geïnterpreteerd worden. Bij op elkaar ingewerkte teamleden is dit alles veel minder het geval.
Het teamaspect is dus heel belangrijk. Maar krijgen onze projectleiders opleiding in het opzetten van een team? Leren ze technieken om ontwikkelaars te laten opereren als een team? Welke persoonlijkheden werken goed met elkaar en welke zeker niet? Het wordt tijd dat we onze projectleiders veel meer zogenaamde soft skills aanleren. Ze moeten functioneren als voetbalcoaches.
We kunnen onze vraagtekens zetten bij het zomaar inhuren van losse krachten uit verschillende organisaties. Dit zijn toch passanten. Buiten dat ze een inwerkperiode hebben op het onderwerp zelf, zullen ze niet direct onderdeel van het bestaande team uitmaken. Dat kost tijd. En vaak als iemand klaar is, vertrekt hij of zij weer naar een ander project en begint het hele verhaal weer opnieuw.
Bij het plannen van een project wordt meestal uitgegaan van een constant prestatievermogen van ontwikkelaars. Elke ontwikkelaar is goed voor hetzelfde aantal functiepunten per tijdseenheid. Dus als er een systeem op een specifieke datum opgeleverd moet worden en er een inschatting van het aantal functiepunten gemaakt is, wordt er een simpele deling gemaakt om te berekenen hoeveel ontwikkelaars nodig zijn.
In feite wordt hiermee gesuggereerd dat het uitvoeren van een it-project te vergelijken is met garnaalpellen. Elke peller kan hetzelfde aantal garnalen per uur pellen. Dus als zoveel miljoen garnalen gepeld moeten worden in zoveel dagen, dan is met een eenvoudige rekensom te bepalen hoeveel pellers er nodig zijn.
We moeten meer aandacht gaan besteden aan dit teamaspect. Organisaties zullen moeten streven naar het opzetten van teams die geleid worden door coaches die zich voornamelijk richten op het functioneren van de teamleden binnen dat team. Als hij zijn werk goed doet, mag hij rustig in de dug-out gaan zitten en af en toe van de zijlijn roepen. Als een team draait, moet je niet ingrijpen, maar profiteren van het momentum. Dus allemaal op cursus bij Marco van Basten!
Rick F. van der Lans is onafhankelijk adviseur, een internationaal bekend spreker en auteur van diverse boeken, tevens gespecialiseerd in softwareontwikkeling, datawarehousing en internet.
