De reacties op de afwijzing van de Europese richtlijn voor softwarepatenten zijn vooral opgelucht. Terug naar de tekentafel, is het devies. Niet alleen politici en organisaties, maar ook bedrijven en de BSA (Business Software Alliance) zeggen dat ze blij zijn.
De BSA laat ingetogen weten de beslissing van het EP (Europees Parlement) te respecteren, maar vindt wel dat het Europese patentensysteem verbeterd moet worden. “Hoewel we voor een gezamenlijke Europese wet zijn, vinden we het een goede zaak dat het intellectuele eigendom van softwaremakers gewaarborgd blijft. Dat is goed voor de Europese concurrentiepositie”, zegt BSA-directeur Francisco Mingorance. De branchevereniging blijft bij de Europese regeringen aandringen op bijwerking van het huidige ‘community patent’.
De Stichting Vrijschrift ziet de verwerping als een overwinning. “Dit is de tweede keer dat het mislukt is om software patenteerbaar te maken”, zegt Arend Lammertink van de stichting, “Softwarepatenten blijken niet te legaliseren te zijn.”
Arnoud Engelfriet, octrooigemachtigde bij Philips, vindt geen richtlijn beter dan een slechte. “Wij zijn dan ook vooral opgelucht. Onze innovaties blijven beschermd.” Toch ziet hij graag meer controle op de toekenning van octrooien. “Het Europees octrooibureau heeft meer kennis van zaken, mensen en kwaliteit nodig.”
Ook een Amerikaans bedrijf als Sun Microsystems is ingenomen. Chief open source officer Simon Phipps: “Dit geeft aan dat het EP behoefte heeft aan een gebalanceerde, concurrerende markt voor software die alle spelers, ongeacht hun omvang, gelijke kansen biedt.”
Politici
De Nederlandse CDA’er Bert Doorn (EP-lid Europese Volkspartij en Europese Democraten, EVP-ED) is blij. “Patentering heeft alleen zin als het vooruitgang en innovatie bevordert”, zegt Doorn in Straatsburg tegen Computable. Hij deelt de mening van VVD’er Toine Manders (Alliantie van Liberalen en Democraten voor Europa, ALDE), die vindt dat de patentendiscussie breder getrokken moet worden.
“De EC (Europese Commissie, red) moet eerst maar eens met een ‘community patent’ komen. Vervolgens kan, als dat nog wenselijk is, de softwarepatentenrichtlijn in dat patentregime opgenomen worden. Daarmee krijg je meer juridische zekerheid, terwijl tegelijkertijd sprake is van democratische controle door het EP op het EOB (Europees Octrooi Bureau).” Deze controle is er nu niet.
ALDE-collega Sharon Bowles: “Veel patenten die het EOB afgeeft doorstaan de juridische toetsing niet omdat ze onvoldoende innovatieve waarde hebben.” Ook Doorn is het daarmee eens. “De Europese patentering zit slecht in elkaar, daar zou eerst eens naar gekeken moeten worden. Door de verwerping van de raadtekst krijgen we nu de kans daartoe.” Doorn pleit daarnaast voor investeren in het EOB. “De patentering door het EOB moet verbeteren, daar moet geld voor beschikbaar komen.”
Stom
De Groene fractie is eveneens tevreden met het resultaat van de stemming. Kathalijne Buitenweg (GroenLinks): “We hebben liever een goede richtlijn die duidelijk onderscheid maakt tussen pure software en programmatuur in apparatuur. Het slechte resultaat waar we op afstevenden is met de verwerping nu van tafel. Dat heeft deels te maken met de blijvende onduidelijkheid in de tekst over welke software wel en niet te patenteren is.”
“Daarnaast wilden zowel de Raad van ministers als de EC niet ingaan op de innovatiegevaren die het EP zag. Het is stom geweest dat ze geen normale dialoog wilden voeren met de enige democratisch gekozen instelling.” “De heersende opvatting onder de fracties is toch wel ‘liever geen richtlijn, dan een slechte richtlijn'”, zegt ook Bert Doorn.
Unieke unanimiteit
Nooit eerder kwam het in de laatste jaren voor dat de raadtekst in de tweede lezing met absolute meerderheid is verworpen. “Ik heb wel al twee keer meegemaakt dat de tekst na de conciliatie (bemiddeling, red) werd verworpen, maar zoals het nu gaat, dat heb ik nog nooit meegemaakt”, aldus Manders.
De verwerping van de raadtekst (648 stemmen voor, veertien tegen, achttien onthoudingen) is kostbaar, aldus Buitenweg. De indiening van het wetsvoorstel door de EC gebeurde al in 2002. De uitslag van de stemming veegt ruim drie jaar werk van tafel. “Dat is kostbare verloren tijd. Het EP grijpt niet zomaar naar dat laatste redmiddel, maar het is beter dan dat de innovatie stopgezet wordt.”