Versnelling uitbesteding naar lagelonenlanden verwacht

Van de twaalf belangrijkste economische sectoren in Nederland groeit in de meubelbranche en de ict-tak het aantal bedrijfsverplaatsingen het snelst. Bovendien is de omvang van die verhuizingen van een deel van de onderneming naar een ander land meer dan gemiddeld.

Categorie A betreft de sectoren waarbinnen het thema verplaatsing relatief kort speelt en waarin een zeer sterke groei verwacht wordt. Categorie B betreft de sectoren waarbinnen verplaatsing al enige tijd speelt en waarin een verdere, meer dan gemiddelde, groei verwacht wordt. Categorie C betreft de sectoren waarbinnen het thema speelt, waarbij bedrijven minder dan gemiddeld activiteiten verplaatsen. De laatste categorie D betreft de sectoren waar verplaatsing tot dusverre nauwelijks speelt.

Dat blijkt uit het onderzoek ‘Aard, omvang en effecten van verplaatsen bedrijfsactiviteiten naar het buitenland’ van managementadviesbureau Berenschot in opdracht van het ministerie van Economische Zaken. De resultaten van die studie zijn onlangs bekend gemaakt.
De studie is uitgevoerd omdat EZ tegenstrijdige berichten ontvangt: enerzijds alarmerende krantenkoppen over werkgelegenheid die oostwaarts vliedt en anderzijds de melding dat ondernemingen uitbesteed werk weer terughalen. Berenschot moest in kaart brengen hoe het er werkelijk voor staat in Nederland. Het bureau heeft in twaalf sectoren bedrijven onderzocht met meer dan twintig werknemers. Er zijn 2106 firma’s telefonisch ondervraagd, er is een literatuurstudie gedaan en er zijn aanvullende interviews gehouden met directeuren uit het groot-, midden- en kleinbedrijf.
Berenschot heeft gekeken naar ‘het door een in Nederland gevestigd bedrijf verplaatsen van bedrijfsactiviteiten buiten Nederland ter vervanging van activiteiten in Nederland door het uitbesteden aan een derde partij of het doen van directe buitenlandse investeringen’.

Kostenbesparing

De onderzochte periode omvat de afgelopen tien jaar en een vooruitblik op het komende jaar. Gemiddelde verplaatst 9,7 procent van de ondervraagde bedrijven activiteiten naar het buitenland. Het betreft dus een beperkt aantal ondernemingen, maar het aantal verplaatsingen stijgt de afgelopen tien jaar wel. Het merendeel (84 procent) van de Nederlandse bedrijven heeft de afgelopen tien jaar echter geen werk de grens over gebracht en is dat voorlopig ook niet van plan.

Verplaatsing per sector, verleden en toekomst.

Kostenbesparing is het belangrijkste argument voor offshoring of nearshoring (62 procent). Circa 80 procent van de bedrijven die activiteiten hebben verplaatst, geeft aan tevreden tot zeer tevreden te zijn; dit geld voor vrijwel alle sectoren. Een beperkt aantal (12 procent) heeft activiteiten teruggehaald uit het buitenland; dit komt in alle branches voor.

Niet massaal

De ict-sector zit, samen met de meubelbranche, in de categorie waarin verplaatsing sinds kort speelt en waarbij de bedrijven een relatief grote versnelling verwachten. Uit de enquête blijkt dat de druk op de bedrijfsprestaties fors is. Circa 19 procent van deze ondernemingen heeft te maken met afname van personeel, 22 procent met een daling van de omzet en 20 procent lijdt verlies. De drang om de kosten te drukken is groot. Ruim 12 procent van deze bedrijven heeft activiteiten verplaatst, waarvan de helft in het laatste jaar. Circa 9 procent overweegt binnen de komende twaalf maanden werk over te hevelen. Toch blijkt de feitelijke omvang van ict-activiteiten die nu in India voor Nederland worden uitgevoerd nog beperkt te zijn. Ook is er geen sprake van massale verplaatsing van ict-activiteiten door niet-ict-bedrijven, zoals banken.

Terughalen

De ict-bedrijven wijken uit naar Midden- en Oost-Europa (49 procent), West- en Zuid-Europa (40 procent) en India (43 procent). Activiteiten die dicht bij de klant liggen, zoals programmamanagement, configuratie en parametersetting, consultancy en implementatie blijven lokaal. 33 procent haalt meer dan 25 procent kostenreductie. In de ict worden relatief de hoogste besparingen gehaald, omdat het weinig geld kost het werk te transporteren.
Eén vijfde van de respondenten heeft activiteiten weer terug gehaald. Redenen daarvoor zijn: hogere kosten dan verwacht (72 procent), kwaliteitsproblemen (28 procent), afhankelijkheid en kwetsbaarheid (28 procent) en onvoldoende kwaliteit en beschikbaarheid van personeel (28 procent).