Internettechnologie en nieuwe draadloze technieken brengen het uitzenden van live evenementen ook binnen het bereik van Computable. Camera’s, bedrading en computers komen in de plaats voor pen en papier.
Het had niet veel gescheeld of de live uitzending van het jaarsymposium Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie 2005 op de Computable website van 14 juni was niet doorgegaan. Bij de test van de apparatuur de dag ervoor op locatie bleken de computers die het camerabeeld versleutelen geen contact te kunnen maken met de internetservers in het datacentrum die de volgende dag de stream zouden moeten distribueren naar de kijkers. Onduidelijk was op dat moment waar het probleem lag. Het kon liggen aan de bedrading die in Theater Tuschinsky liep van de antenne op het dak naar de zaal waar de camera’s en de encoders stonden. Een andere mogelijkheid was een probleem met de verbinding tussen de Wimax-antenne op het dak van het theater in hartje Amsterdam en het basisstation van dit netwerk aan de Westring van de stad vijf kilometer verderop.
Waar zit het probleem?
Internetaanbieder BIT, die voor de encoders en het streamen van de videobeelden zorgde, is eerst nagegaan of het euvel zich in het lokale netwerk tussen de computers in de zaal en de antenne op het dak bevond. "Het kan zijn dat de afstand tussen deze twee netwerkonderdelen groter is dan tachtig meter, waardoor signaalverlies optreedt", zegt Michel van Osenbruggen, directeur van de internetaanbieder. De lokale netwerkvoorzieningen zijn volgens hem sowieso een onderdeel die bij de organisatie van een webcast snel over het hoofd worden gezien. "Je kunt wel een mooie verbinding voor de ontsluiting hebben naar internet, maar als er niet gedacht is aan een utp-kabel naar de encoding-computers, dan sta je vlak voor de start in je hemd", aldus Osenbruggen.
Op maandagavond moet er nog wel enige moeite gedaan worden om de utp-kabel die uitkomt in de filmzaal van het theater in Art Deco-stijl omhoog te halen naar het balkon(een verdieping hoger), waar de cameraregie en de encodingcomputers zich bevinden. Er is voor deze opzet gekozen om de bezoekers van het symposium zo min mogelijk in de weg te zitten. De koppeling tussen de encoding-computers en het camerasysteem, dat een composiet videosignaal afgeeft, wil BIT dubbel uitgevoerd hebben. "Tijdens een eerdere webcast bleek dat één composiet video-signaal, via een T-stuk doorgesluisd naar de twee encoding-computers, om onduidelijke redenen storing veroorzaakte. Sinds die tijd krijgt iedere computer zijn eigen video-signaal", legt BIT-engineer Henry Verbeek uit. De twee machines zullen tijdens de opnamen ieder een stream naar de servers in het datacentrum geleiden. De één produceert een stream van hoge kwaliteit van 500 Kbps, de ander is met 300 Kbps wat minder zwaar. Verbeek slaat de stream zowel op de encoding computers als op de servers in het datacentrum op. Na de uitzending is het evenement nog enige weken op de site van Computable af te spelen.
Het dak op
Na het nodige uitzoekwerk blijkt de flessenhals te zitten in de Wimax-antenne op het dak van het theater. De monteur van het installatiebedrijf dat Enertel, die via een Wimax-verbinding in Amsterdam zorg draagt voor de connectie tussen het evenement en internet, kan even voor twaalven net onderweg naar Theater Tuschinsky weer direct naar huis. Het theater sluit om middernacht zijn deuren. Het blijft tot op de dag zelf spannend of de webcast door zal gaan. Dinsdagmorgen 14 juni vervangt de monteur vlak na opening van het theater de antenne op het dak. Gelijk daarna komt de verbinding met internet tot stand. Uit testen blijkt dat er beide kanten op 5 Mbps aan informatie verstuurd kan worden. Er zijn geen andere applicaties die de lijn gebruiken, dus er is ruim voldoende bandbreedte voorhanden voor het overhalen van de streams naar het datacentrum van BIT.
Keimpe Algra, directeur wireless Enertel, heeft er geen moment aan getwijfeld dat de Wimax-verbinding op tijd zijn werk zou doen. "Deze netwerktechnologie is door zijn flexibiliteit en bandbreedte uitermate geschikt voor het doorsluizen van filmbeelden naar internet. Het concert van Marco Borsato, vorig jaar in de Rotterdamse Kuip, was voor ons de vuurdoop. De symmetrische opzet maakt het mogelijk om redelijk zware streams goed te ontsluiten naar internet, ook al vindt het plaats op ongebruikelijke plekken. Voordeel is dat het snel op te leveren is en dat er weinig mis kan gaan, zeker als partijen vaker met elkaar samenwerken", aldus Algra. Enertel wil bij het uitbaten van Wimax samenwerken met isp’s en andere aanbieders. "Wij verzorgen de transportlaag via Wimax, waarover de isp’s zelf via ethernet de ip-diensten verzorgen", legt Algra uit.
Entertel heeft voor heel Nederland een vergunning om Wimax in de 3,5 GHz frequentieband aan te bieden. Wimax is de wide area variant van WiFi waarvoor door de introductie van standaarden net als bij de draadloze netwerken naar verwachting in korte tijd een grote verscheidenheid aan betaalbare producten op de markt komen. "Deze zomer worden Wimax-producten op interoperabiliteit getest. Later dit jaar gaan de eerste Koreaanse en Taiwanese fabrikanten Wimax-producten ontwikkelen. Dit zal veel meer variëteit en flexibiliteit brengen", meent Algra. Enertel werkt nu met een pre-Wimax-standaard waarin de straalantenne en het basisstation elkaar nog moeten kunnen zien om een zware, kwalitatief hoogwaardige verbinding tot stand te kunnen brengen. Even lijkt het nog dat de kolos van de ABN AMRO-bank twee straten verderop de verbinding tussen het Theater Tuschinsky en het basisstation aan de ring te blokkeren. Een radiometing wijst later uit dat het radiosignaal om het gebouw heen kan. "Nieuwe producten zullen ook om dit soort obstakels heen kunnen en ook grotere bandbreedtes aankunnen: 20 Mbps symmetrisch is dan geen probleem", zegt Algra.
Improvisatie
Nu alle technische problemen uit de weg gehaald zijn kan de stream geïnitieerd worden. BIT doet dat terwijl er op het filmdoek in de zaal niet veel meer dan een aankondiging van het symposium te zien is. Ook de kijkers op internet zullen nog even geduld moeten hebben. Bij de start van het evenement kijken meer dan dertig mensen naar het symposium. Verbeek van BIT ziet dit aantal kijkers snel terugvallen als Harvard professor Shoshana Zuboff een tijdje bezig is met haar spreekbeurt. Hij wijt het aan het feit dat de kijkers het moeten doen met de dia’s en de stem van de professor. "Op een webcast wil je toch de persoon kunnen zien, anders haak je blijkbaar af."
Bij de voorbereiding is in het draaiboek van de regie onvoldoende rekening gehouden met een webcast. Tijdens het evenement blijkt dat de beeldregie in de zaal niet één op één te vertalen is naar de webcast. Eventa, het bedrijf dat voor Sogeti het symposium op de camera vastlegt, en BIT bedenken ter plekke een oplossing. Op het filmdoek waar de camera op gericht is, wordt een ander camerabeeld geprojecteerd dat de spreker laat zien. Het is alleen te gebruiken als de dia’s niet schermvullend zijn. Het komt ook op improvisatie aan na afloop van het symposium op dinsdag. Op de server in het datacentrum bevindt zich op dat moment een stream van acht uur lengte, compleet met pauzes en andere onderbrekingen. Hoe maak je dit op een aantrekkelijke manier toegankelijk voor de bezoekers van de Computable website? De stream zal bewerkt moeten worden, zodat kijkers van de webcast snel naar het programma-onderdeel kunnen springen waarin zij geïnteresseerd zijn. Het kost een dag werk om de film op deze manier te bewerken en toegankelijk te maken.
