In de Computable van 25 februari beschrijft Paul Tjia in zijn artikel over offshoring vier vormen van samenwerking met lage lonen landen. Frans Wauters meent echter dat er nog een vijfde vorm is. Hij doelt daarmee op het zogenoemde ‘gefaciliteerde offshore’. Deze nieuwe vorm maakt de voordelen van offshoring beter bereikbaar voor middelgrote organisaties.
De vier vormen van samenwerking met lage lonenlanden die Paul Tjia in het artikel beschreef zijn: Het op contractuele basis ict-werkzaamheden uitbesteden aan een buitenlandse dienstverlener; Een eigen dochter onderneming in het buitenland oprichten; Een joint-venture met een offshore ict-dienstverlener opzetten; Het zelf in dienst nemen van Informatici van buiten de Europese Unie
Het nadeel van de eerste vorm is dat de regie in handen komt te liggen van een derde partij. Het tot tevredenheid uitbesteden van een ict-project aan een Nederlandse dienstverlener loopt al vaak uit op een teleurstelling. Het volledig uitbesteden van projecten aan een bedrijf in een ander land maakt de kans op problemen alleen nog maar groter door alle extra coördinatie en communicatie problemen die dit met zich mee brengt. Om deze reden zullen organisaties geneigd zijn zelf een eigen dochter, al dan niet als joint-venture, in een lage lonenland op te zetten.
Dit is echter alleen haalbaar voor grotere organisaties die de omvang, de expertise én de tijd hebben om de benodigde technische, juridische en organisatorische infrastructuur hiervoor op te zetten. Het naar Nederland halen van informatici van buiten de Europese unie tenslotte is door de complexe Nederlandse regelgeving omtrent buitenlandse werknemers een lastige kwestie. Daarnaast brengt dit niet de gewenste kostenvoordelen doordat de nieuwe werknemers tegen Nederlandse kosten zullen moeten wonen en leven. De te betalen salarissen zullen hier dus altijd aanmerkelijk hoger moeten liggen dan in het land van herkomst.
Gefaciliteerde Offshore
Veel organisaties zoeken dus naar een ideale vorm van samenwerking met lage lonenlanden, waarbij de regie over het ict-project en de aan het project werkende mensen geheel in eigen hand blijft, er optimaal wordt geprofiteerd van de lage kosten, goede opleiding en sterke motivatie die lage lonenlanden kunnen brengen, er flexibiliteit zit in het aantal in te zetten (en dus in te huren) programmeurs en in de duur van hun inzet en er niet zelf hoeft te worden geïnvesteerd in een eigen vestiging of joint-venture..
Een mogelijkheid om te profiteren van de voordelen van offshore zonder genoemde nadelen wordt geboden door het concept ‘gefaciliteerde offshore’. Hierbij regelt de Offshore Facilitator in het land van keuze alle operationele zaken, waaronder de personele zaken (selectie, aanname, training en begeleiding van programmeurs) en de infrastructurele zaken (werkplek, hardware/software, verbindingen).
Er zijn verschillende manieren om gebruik te maken van de diensten van een Offshore Facilitator. Ten eerste is er de mogelijkheid om losse capaciteit in te huren. Hierbij worden één of meerdere ontwikkelaars van de Offshore Facilitator tijdelijk door de opdrachtgever ingehuurd om te helpen bij een project. Een tweede optie is de mogelijkheid om zelf ontwikkelprojecten uit te voeren, gebruik makend van mensen van de Offshore Facilitator. Hierbij wordt een tijdelijke pool van ontwikkelaars op projectbasis ingehuurd en aangestuurd door de opdrachtgever. De pool van ontwikkelaars werkt vanuit de vestiging in het offshore land. Tenslotte kan het Nederlandse bedrijf ervoor kiezen om een eigen vaste pool van ontwikkelaars in het andere land op te zetten. Deze pool fungeert dan structureel (voor een langere periode) als kosteneffectief verlengstuk van de ict-organisatie van de opdrachtgever.
Bij gefaciliteerde offshore worden de kosten in tijd en geld, en de risico’s die het werken met een lokale partner of het opstarten van een eigen vestiging met zich mee brengen, vermeden. Het uitbesteden van ict-werk naar nabij gelegen landen, zoals Oost-Europa (near-shore genaamd) is in dit kader een beter passende optie dan offshore naar verre landen zoals India.
Bij gefaciliteerde offshore houdt de opdrachtgever zelf de regie over het project. De werknemers in het lage lonen land fungeren als tijdelijk of structureel verlengstuk van de eigen ict-organisatie. Hiervoor is het van belang dat de lijnen kort zijn. Dit maakt nearshore, samenwerking met landen in Midden- en Oost-Europa, de logische keuze. Roemenië bijvoorbeeld biedt korte communicatielijnen (slechts een uur tijdsverschil met Nederland, en ligt op drie uur vliegen). Daarnaast zijn er hoog gekwalificeerde ict-mensen beschikbaar door de uitstekende universiteiten met een sterke nadruk op bèta-vakken en taalonderwijs. Tenslotte is in dit sterk opkomende land de motivatie van de werknemers erg hoog (programmeur is daar een gewild vak),
Zelf doen of Faciliteren?
Een eigen vestiging opzetten in een lage lonen land heeft nog al wat voeten in de aarde. Vaak mislukken deze projecten dan ook. Het opzetten van een eigen vestiging kost allereerst veel tijd. Veel tijd gaat zitten in het kiezen van het juiste land, het nadenken over de juiste eigendomsvorm, het opbouwen van de noodzakelijke contacten, het laveren door wetten en regels, en het uiteindelijk selecteren, aannemen, opleiden en managen van de mensen. De financiële investering zit met name in het pand, de inrichting, de salarissen, de infrastructuur (onder meer breedband), de organisatie en het investeren in de mensen. Tenslotte zijn er nog de verrassingen en de zorgen die met het opzetten van een organisatie in het buitenland verbonden zijn. Denk hierbij aan cultuurverschillen, opbouwen van wederzijds vertrouwen, afbreukrisico, management problemen, zeggenschaps-issues en corruptie.
Frans Wauters, Upshot Marketing & Communicatie
