De aanval op Internet Explorer door Firefox is een slechte start van het nieuwe jaar voor Microsoft. Ze moeten zich ook zorgen maken over een op Linux gebaseerd Chinees besturingssysteem, en het is dan ook geen verrassing dat ze op zoek zijn naar nieuwe markten.
Het bedrijf is zo rijk aan liquide middelen dat het grote sommen kan investeren in de ontwikkeling van een product dat alleen op de lange termijn geld kan opleveren. Videogames en software voor mobiele telefoons zijn voorbeelden van dingen die alleen geld kosten – hopelijk niet voor al te lang. MSN is echter het beste voorbeeld: dit kostte geld sinds het begin, maar dit jaar wordt voor het eerst winst gemaakt.
Er zijn aanzienlijke verschillen tussen het enorme succes waarmee Microsoft de pc-markt domineert en ieder ander grootschalig bedrijf. MSN is bijvoorbeeld niet de enige serviceprovider op het web en het lijkt er ook niet op dat het de dominantie kan opbrengen die nodig is om een monopoliepositie te verwerven zoals op de pc-softwaremarkt. In deze nieuwe markten moet Microsoft innovatief en competitief te werk gaan. Dit is een enorme cultuurwijziging en ik moet ze nageven dat er tekenen zijn dat ze met de twee enorm verschillende bedrijfsmodellen tegelijk kunnen werken.
Terwijl het ‘oude’ Microsoft worstelt met het onderhoud van de verouderde, maar nog steeds zeer winstgevende producten als IE, Word, et cetera, zijn er ook een aantal goedgefundeerde nieuwe ontwikkelingen. De nieuwe versie van Windows (Longhorn) en met name Office 11 bevatten een aantal vooruitstrevende nieuwe mogelijkheden, hoewel er nog wel problemen zijn met compatibiliteit. Nog progressiever zijn twee nieuwe initiatieven: Magellan en Underdog. Magellan bevindt zich onder aan de ladder; het is bedrijfssoftware voor gebruik door individuen en kleine bedrijven, en concurreert direct met Intuit Quickbooks. Het product met de grappige bijnaam ‘Underdog’ bevindt zich aan het andere eind van het spectrum. Het is een zoekmachine die is ondergebracht bij MSN, en moet concurreren met Google.
Microsoft heeft al een ingang gevonden naar de markt voor bedrijfstoepassingssoftware door de overnames van Navision en Great Plains. Magellan mikt lager dan deze producten, op de losstaande pc en op het kleine netwerkje. Er is al wat geharrewar geweest tussen Microsoft en Intuit, en waarschijnlijk zullen er binnenkort wel wat anti-monopolierechtszaken worden opgestart. Ze zullen wel een gedeelte van de markt in handen krijgen, maar dominantie zie ik alleen gebeuren als ze Magellan gratis weg willen geven, bijvoorbeeld als toevoeging op Longhorn. Dat is een mogelijkheid, waarbij Magellan als opstapje dient naar Great Plains, et cetera.
Underdog is een heel ander verhaal. Microsoft werd verrast door Google, Yahoo en zelfs door Ask Jeeves. Google beweert jaarlijks rond de 3 miljard dollar te verdienen aan advertenties die geassocieerd worden met zoekresultaten. Als contrast heeft MSN technologie van Yahoo onder licentie genomen, betaalt daarvoor ongeveer 200 miljoen dollar en verdient rond de 360 miljoen, een schijntje in vergelijking met Google. Geen wonder dat er al 100 miljoen dollar is geïnvesteerd in de ontwikkeling van een eigen zoekmachine.
Doordat Underdog sterk gekoppeld is aan MSN-diensten als Encarta en MSN Music, concurreert het product direct met Yahoo. Google en Ask Jeeves zijn dan ook bezig hun diensten uit te breiden met e-mail, muziek, video, enzovoorts.
Aan de ene kant is het prettig om te zien dat Microsoft innovatief bezig is. Underdog heeft een aantal nieuwe functies die Google niet heeft, hoewel de bètaversie die op dit moment wordt gebruikt, nog niet op alle gebieden even sterk is als Google – nóg niet.
Het is bemoedigend te zien dat er zoveel technologie wordt ontwikkeld om het web beter bruikbaar te maken. Deze inspanningen zijn echter zonde van de moeite. Het komt er op neer dat er geprobeerd wordt het beste te maken van een slechte basis – HTML. Wat we nodig hebben is een volledig nieuwe generatie van XML-gebaseerde webdiensten, alleen dan heeft zoeken werkelijk zin. < BR>
Martin Healey, pionier ontwikkeling van op Intel gebaseerde computers en c/s-architectuur. Directeur van een aantal it-bedrijven en professor aan de Universiteit van Wales.
